Rodzinna opieka zastępcza

Co to jest rodzina zastępcza?

Rodzina zastępcza jest tymczasową formą opieki nad dzieckiem. W rodzinach zastępczych umieszcza się dzieci, których rodzice zostali trwale lub tymczasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub gdy władza ta została im ograniczona. 

Rodzina zastępcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, a w szczególności:

• traktuje dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej,
• zapewnia kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych,
• zapewnia rozwój uzdolnień i zainteresowań,
• zapewnia ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka,
• zapewnia dostęp do przysługujących świadczeń rodzinnych,
• zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne,
• umożliwia kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba, że sąd postanowi inaczej.

Rodzaje rodzin zastępczych:

• spokrewnione - mogą je stworzyć najbliżsi krewni dziecka (np. babcia, dziadek, brat, siostra),
• niezawodowa - może ją stworzyć dalsza rodzina, jak i osoby niespokrewnione z dzieckiem,
• zawodowa - to taka rodzina, z którą starostwa zawiera umowę o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej - jeden z opiekunów otrzymuje stałe wynagrodzenie miesięczne. Istnieją dwa typy zawodowej rodziny zastępczej:

- pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego - w takiej rodzinie dziecko przebywa do 4 miesięcy, jednak w uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony do momentu rozstrzygnięcia sytuacji dziecka.
- specjalistyczna - w takiej rodzinie przebywają dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, dzieci, które mają kłopoty w funkcjonowaniu społecznym.

• rodzinny dom dziecka - może w nim przebywać łącznie nie więcej niż ośmioro dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletnośc przebywając w pieczy zastępczej.

Kto może utworzyć rodzinę zastępczą?

Rodziną zastępczą może być małżeństwo lub osoby niepozostające w związku małżeńskim, które spełniają następujące warunki:

• dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
• nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
• wypełniają obowiązek alimentacyjny - w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
• nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
• są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem - potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
• przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• zapewniają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb, w tym:

- rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
- właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
- wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

• pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej może byc powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo;
• w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów;
• kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.