Program Ochromy Środowiska Powiatu Sejneńskiego

        
STAROSTWO  POWIATOWE  W  SEJNACH
 
PROGRAM  OCHRONY  ŚRODOWISKA 
POWIATU  SEJNEŃSKIEGO
NA  LATA  2004 - 2007
 
                                              
Opracowali:
mgr  inż. Józef  Ragiel
inż. Mariusz  Nowel
 
 
Sejny  2003 r.
 
SPIS  TREŚCI:
1. Wprowadzenie   ................................................................................................................................  4
2. Wstęp   ...............................................................................................................................................  4
3. Krajobraz,  klimat  i  formy  użytkowania  terenu   ...................................................................    5
3.1. Krajobraz   ........................................................................................................................    5
3.2. Klimat   ............................................................................................................................    7
3.3. Formy  użytkowania  terenu   ..........................................................................................    8
4. Zasoby  i  różnorodność  przyrodnicza  obszaru   ......................................................................    8
4.1. Zasoby  wodne   ..............................................................................................................     8
4.2. Zasoby  leśne   .................................................................................................................   10
4.3. Zasoby  surowców  mineralnych   ..................................................................................   10
5. System  obszarów  chronionych  powiatu   .................................................................................   11
5.1. Wigierski  Park   Narodowy   ..........................................................................................   11
5.2. Obszary  chronionego  krajobrazu   ................................................................................   13
5.3. Inne  formy  ochrony  przyrody   ....................................................................................   13
5.4. Projektowana  Sieć  Natura  2000   .................................................................................   15
6. Zagrożenia  środowiska  przyrodniczego   ................................................................................    16
6.1. Zanieczyszczenia  wód   ................................................................................................    16
6.2. Zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi   .........................................................................    20
6.3. Zanieczyszczenia  powietrza   ........................................................................................    23
6.4. Inne  zagrożenia  środowiska   .......................................................................................    24
7. Techniczna  infrastruktura  ochrony  środowiska   ..................................................................    27
7.1. Zaopatrzenie  w  wodę   .................................................................................................    27
7.2. Kanalizacja  i  oczyszczalnie  ścieków   ........................................................................    28
7.3. Składowiska  odpadów  stałych   ....................................................................................   30
7.4. Ochrona  powietrza   .......................................................................................................   30
8. Ocena  stanu  środowiska  -  podsumowanie   ............................................................................   31
9. Analiza  SWOT   ..........................................................................................................................    31
9.1. Czynniki  wewnętrzne   ...................................................................................................   31
9.2. Czynniki  zewnętrzne   ....................................................................................................   34
10. Zamierzenia  powiatu  i  gmin  w  zakresie  ochrony  środowiska   .......................................   36
11. Uwarunkowania  opracowania  programu   .............................................................................   43
11.1. Analiza  obowiązującego  stanu  prawnego  oraz  kierunki  zmian  wynikających z  wymogu  dostosowania  polskiego  ustawodawstwa  do  wymogów        ustawodawstwa  Unii  Europejskiej   .............................................................................   43 
11.2. Stan  i  kierunki  rozwoju  gospodarczego   ..................................................................   47
11.3. Założenia  polityki  ekologicznej  województwa  i  powiatu  wynikające z  przyjętych  do  realizacji  dokumentów  określających  strategię rozwoju   regionu   .........................................................................................................   52
12. Cele  programu  i  zadania  realizacyjne   ................................................................................   61
12.1. Cele  programu   ............................................................................................................   62
12.2. Zadania  realizacyjne   ..................................................................................................   63
13. Priorytety  i  harmonogram  realizacji  Programu  oraz  wytyczne  dla  samorządów   ......................................................................................................................................................   66      
13.1. Priorytety  Programu   ...................................................................................................   66
13.2. Zadania  inwestycyjne   .................................................................................................   67
13.3. Harmonogram  realizacji  zadań   .................................................................................   67
13.4. Zadania  do  realizacji  w  latach  następnych   .............................................................   75
13.5. Wytyczne  do  sporządzania  gminnych  programów  ochrony  środowiska ................   75
14. Monitoring,  zarządzanie  Programem  i  współpraca  międzynarodowa   ...........................   78 
 
ZAŁĄCZNIKI:
 
Załącznik  Nr 1:  Rozkład  poziomu  hałasu  komunikacyjnego  od  głównych  tras  miasta      Sejny  (pora  dzienna).
Załącznik Nr 2-1:  Cele  polityki  ekologicznej  w  sferach  racjonalnego  użytkowania  zasobów  naturalnych  oraz  jakości  środowiska.
Załącznik Nr 2-2:  Wykaz  ustaw  dokonujących  transpozycji  prawa  Unii  Europejskiej  w  obszarze  „środowisko”. 
Załącznik Nr 2-3:  Wykaz  przepisów  wykonawczych  do  ustawy - Prawo  ochrony  środowiska  i  ustaw  związanych.
Załącznik Nr 2-4:  Zestawienie  konwencji  i  porozumień  międzynarodowych  ratyfikowanych  przez  Polskę  i  planowanych  do  ratyfikacji.
Załącznik Nr 2-5:  Wykaz  sektorowych  dokumentów  programowych  komplementarnych  z  polityką  ekologiczną  państwa.
 
 
1. Wprowadzenie
 
Ustawa  z  dnia  27  kwietnia  2001 r.  Prawo  ochrony  środowiska  (Dz. U. Nr 62,  poz. 627,  dział  III  art. 17 - 18)  wprowadziła  obowiązek  opracowania  programów  ochrony  środowiska  na  szczeblu  wojewódzkim,  powiatowym  i  gminnym.
Powiatowy  Program  Ochrony  Środowiska  (PPOŚ)  opracowany  został  zgodnie  z  cytowaną  ustawą.  Uwzględnia  również  zapisy  w  aktualnie  obowiązujących  aktach  prawnych  z  zakresu  ochrony  środowiska  oraz  Polityce  Ekologicznej  Państwa  i  Wojewódzkim  Programie  Ochrony  Środowiska.
 Dokumentem  nadrzędnym  wobec  Powiatowego  Programu  Ochrony  Środowiska  jest  Wojewódzki  Program  Ochrony  Środowiska  (WPOŚ)  w  związku  z  czym  przyjęte  w  PPOŚ  kierunki  rozwiązań  zmierzające  do  poprawy  stanu  środowiska  naturalnego  wynikają  z  założeń  WPGO.
Autorami  planu  są  (wymienieni  na  tytułowej  stronie)  pracownicy  starostwa  zajmujący  się  problemami  ochrony  środowiska  w  powiecie  sejneńskim.
      Przed  przystąpieniem  do  opracowania  PPOŚ  przeanalizowano  stopień  realizacji  oraz  skuteczność  przyjętych  rozwiązań  w  opracowanych  w  2001 r.  dla  powiatu  sejneńskiego  programach:  gospodarki  wodno-ściekowej,  ochrony  powietrza  atmosferycznego,  ochrony  przyrody  i  gospodarki  odpadami  oraz  zapoznano  się  z  najnowszą  dostępną  literaturą  fachową.  Część  rozwiązań,  z  poprzednio  opracowanych  programów,  zgodnych  z  obowiązującymi  przepisami  w  tym  zakresie  zostało  zawartych  w  PPOŚ.
W  następnym  etapie  wspólnie  z  samorządami  gminnymi  dokonano  oceny  aktualnego  stanu  środowiska  naturalnego  w  poszczególnych  gminach,  oraz  wypracowano  ramowe  kierunki  ochrony  środowiska  w  powiecie.  
 
2. Wstęp
 
Powiat  Sejneński  położony  jest  w  północno-wschodniej  części  województwa  podlaskiego.  Graniczy  od  zachodu  z  powiatem  suwalskim  i  od  południa  z  powiatem  augustowskim,  oraz  od  północnego-wschodu  z  Litwą  i  od  wschodu  z  Białorusią.  W  skład  powiatu  sejneńskiego  wchodzą  4  gminy  wiejskie  i  1  gmina  miejska.  Siedzibą  powiatu  sejneńskiego  jest  miasto  Sejny. 
            W  roku  2002  powiat  zamieszkiwało  22 553  osób.  Ludność  miejska  stanowiła  27,1 %  wszystkich  mieszkańców  powiatu.  Gęstość  zaludnienia  jest  najniższa  w  województwie  i  wynosi  26  osób/km2  (średnia  dla  województwa  60,5  osób/km2).
            Powierzchnia  powiatu  wynosi  856,1 km2  (4,24 %  powierzchni  województwa).  Użytkowanie  gruntów  kształtuje  się  w  następujący  sposób:
·      użytki  rolne  -  48,74 %
·      lasy  i  grunty  leśne  -  42,43 %
·      grunty  budowlane  i  zurbanizowane  -  2,26 %
·      wody  -  4,2 %
·      pozostałe  -  2,37 %
Powiat  Sejneński  ma  charakter  rolniczy  z  drobnym  przemysłem  rolno-spożywczym.  Ze  względu  na  mało  korzystne  warunki  klimatyczne  i  glebowe  rolnictwo  zdominowane  jest  przede  wszystkim  przez  hodowlę  bydła  mlecznego  i  trzody  chlewnej.  Łąki  i  pastwiska  stanowią  tu  13,33 %  użytków  rolnych.  Uprawiane  są  tu  rośliny  mało  pracochłonne,  głównie  zboża  i  ziemniaki.
Cały  powiat  położony  jest  w  obszarze  funkcjonalnym  Zielone  Płuca  Polski,  obejmującym  najczystsze  ekologicznie  i  posiadające  największe  walory  przyrodnicze  tereny  północno-wschodniej  Polski.  Mimo  tak  dobrych  warunków  przyrodniczych,  turystyka  w  powiecie  sejneńskim  nie  jest  dostatecznie  rozwinięta.  Brakuje  zarówno  miejsc  noclegowych  o  wyższym  standardzie,  jak  i  infrastruktury  towarzyszącej.
Na  terenie  powiatu  znajduje  się  52 858,7 ha  obszarów  chronionych,  co  stanowi   61,7 %  jego  powierzchni.  System  obszarów  chronionych  tworzą:
·      część  parku  narodowego  (5 181 ha)
·      6  rezerwatów  przyrody  (720,9 ha)
·      2  obszary  chronionego  krajobrazu  (46 850 ha)             
Oprócz  wymienionych  form,  ochronie  podlegają  użytki  ekologiczne  i  pomniki  przyrody.
 
 
3. Krajobraz,  klimat  i  formy  użytkowania  terenu
 
3.1. Krajobraz
 
Według  podziału  fizyczno-geograficznego  Polski,  uwzględniającego  m.in.  przeszłość  geologiczną  obszaru,  rzeźbę  terenu  i  jego  hydrografię,  obszar  powiatu  sejneńskiego  położony  jest  w  obrębie  makroregionu  Pojezierze  Litewskie.  Północna  część  powiatu  leży  w  obrębie  mezoregionu  Pojezierze  Wschodniosuwalskie,  południowa  w  obrębie  mezoregionu  Równina  Augustowska.  Oba  mezoregiony  wchodzą  w  skład  makroregionu - Pojezierze  Litewskie.
 
Pojezierze  Wschodniosuwalskie - zajmuje  północną  część (około  60 - 65 %)  obszaru  analizowanego  powiatu.  Region  rozpościera  się  na  pograniczu  Polski  i  Litwy,  w  większej  części  na  wschód  od  granicy  polsko-litewskiej.  Zachodnią  granicę  tworzy  częściowo  górny  bieg  Błędzianki  i  Czarnej  Hańczy,  południową - granica  sandru  augustowskiego.  Powierzchnia  regionu  w  Polsce  wynosi  około  1250 km2.  Wały  morenowe  tego  pojezierza  mają  w  Polsce  ogólny  kierunek  z  północnego-zachodu  na  południowy-wschód  i  od  jeziora  Wigry  skręcają  w  kierunku  wschodnim.  Znaczny  obszar  na  północ  do  Suwałk  przekracza  wysokość  200 m n.p.m. i  ma  bardzo  urozmaiconą  rzeźbę  terenu.  Występują  tu  wały  moren  czołowych,  kemy,  drumliny,  ozy,  i  bardzo  głębokie  rynny.  Do  większych  jezior  występujących  w  części  omawianego  mezoregionu  położonej  na  obszarze  analizowanego  powiatu  należą:  Gaładuś (7,4 km2, głęb.54,8 m),  Pomorze  (2,9 km2, głęb. 23,5 m),  Gremzdy  (1,9 km2, głęb. 14,3 m)  i  Hołny  (1,6 km2, głęb. 15,2 m),  ale  największe  są  Wigry  (21,2 km2, głęb. 73 m),  położone  przy  południowo-zachodniej  granicy  powiatu,  w  połowie  w  obrębie  sandru  Równiny  Augustowskiej.  Przez  jezioro  Wigry  przepływa  rzeka  Czarna  Hańcza.
            Zgodnie  z  podziałem  A.  Richlinga  w  obrębie  omawianego  mezoregionu  występują  cztery  mikroregiony  z  których  trzy  tj.: Pagórki  Sejneńskie  i  częściowo  Pojezierze  Wigierskie  oraz  Wzgórza  Jeleniewskie  leżą  na  obszarze  analizowanego  powiatu.
Pagórki  Sejneńskie - region  nazywany  inaczej  Pojezierzem  Sejneńskim.  Położony  jest  w  dorzeczu  Marychy  (lewego  dopływu  Niemna).  Wśród  jezior  największe  są  tu: Gaładuś,  Pomorze,  Hołny,  Berżniki,  Szejpiszki. Obszar  wznosi  się  od  120  do  190 m n.p.m.  Rzeźba  terenu  jest  zmienna  z  przewagą  wzgórz  i  pagórków,  duży  udział  mają  równiny  faliste.  Dominuje  tu  gliniasta  i  piaszczysto-gliniasta  morena  denna.  Gleby  użytkowane  są  rolniczo.  Lasy  (bory  mieszane  i  grądy)  zajmują  około  9 %  powierzchni  obszaru.
Pojezierze  Wigierskie - region  położony  jest  wokół  jeziora  Wigry.  Należy  do  dorzecza  Niemna,  do  którego  prowadzą  wody  rzeki: Marycha  i  Czarna  Hańcza.  Z  jezior  największe  są  tu: Sejwy,  Długie,  Gremzdy.  Powierzchnia  wodna  zajmuje  znaczną  część  terytorium.  Wysokość  terenu  wynosi  130 - 165 m n.p.m.  Duże  obszary  zajmuje  tu  morena  denna  falista,  pagórkowata.  Na  znacznej  powierzchni  występują  lasy (bory  mieszane  sosnowe).
Wzgórza  Jeleniewskie - region  zajmuje  środkową  część  Pojezierza  Wschodniosuwalskiego,  z  licznymi  jeziorami.  Teren  wznosi  się  od  120  do  289 m n.p.m. (z  kulminacją  Krzemieniuchy  289 m).  Rzeźba  terenu  jest  urozmaicona,  zmienna.  Na  powierzchni  występują  gliny  i  piaski  moreny  dennej.  Lasy  występują  tu  w  postaci  izolowanych  enklaw - stanowią  je  głównie  grądy  i  bory  mieszane.
Drugim  co  do  wielkości  miastem  Pojezierza  Wschodniosuwalskiego  są  Sejny  (ok. 6 tys.  mieszkańców),  ośrodek  mniejszości  litewskiej  w  Polsce.
Równina  Augustowska - zajmuje  południową  część  (około  35 - 40 %)  obszaru  analizowanego  powiatu.  Jest  sandrem  zaczynającym  się  w  okolicy  Suwałk  na  wysokości  około  190 m  i  obniżającym  się  do  około  120 m  w  okolicach  Augustowa.  Od  północy  sandr  graniczy  z  morenami  Pojezierza  Wschodniosuwalskiego,  od  zachodu  z  Pojezierzem  Zachodniosuwalskim,  od  południa  z  Kotliną  Biebrzańską  i  w  granicach  Polski  zajmuje  powierzchnię  około  1170 km2.  Powierzchnię  równiny  urozmaicają  wytopiskowe  misy  licznych  jezior,  do  których  należy  m.in.  południowa  część  jeziora  Wigry.  Przeważającą  część  równiny  zajmuje  Puszcza  Augustowska - las  typu  subborealnego.
A. Richling  wyróżnił  na  Równinie  Augustowskiej  pięć  mikroregionów,  z  których  dwa  tj.:  Równina  Frąckowska  i  Równina  Mikaszewska - znajdują  się  na  obszarze  analizowanego  powiatu.
Równina  Frąckowska - region  obejmuje  północną  część  Równiny  Augustowskiej,  zajętej  w  90 %  przez  lasy  i  przeciętej  doliną  Czarnej  Hańczy  poniżej  jej  wypływu  z  Wigier.  Ze  względu  na  ubogie  piaszczysto - żwirowe  podłoże,  występują  tu  prawie  wyłącznie  bory  sosnowe  oraz  mieszane. Obszar  położony  jest  na  wysokości  120 -145 m n.p.m.  Rzeźba  terenu  jest  równinna  lub  równinno-falista.  W  północnej  części  regionu  znajduje  się  jezioro  Pomorze.
Równina  Mikaszewska - region  znajduje  się  we  wschodniej  części  Równiny  Augustowskiej.  Teren  wzniesiony  jest  na  wysokość  120 - 125 m n.p.m.  Spod  pokrywy  piaszczystej  wynurzają  się  tu  miejscami  kępy  gliny  morenowej.  Lasy  zajmują  93 %  powierzchni.  Stanowią  je  bory  sosnowe  i  mieszane.
 
3.2. Klimat
 
Klimat  obszaru  omawianego  powiatu  posiada  wyraźnie  zaznaczone  cechy  kontynentalne.  Charakteryzują  się  dużą  zmiennością  pogody,  niską  temperaturą,  dużą  amplitudą  temperatur,  przewagą  opadów  letnich  nad  zimowymi  oraz  wiosennych  nad  jesiennymi.  Wpływy  kontynentalne  przejawiają  się  częstszym  niż  w  pozostałych  regionach  kraju  napływem  mas  powietrza  polarnego,  kontynentalnego  i  w  związku  z  tym  bardziej  surowymi  warunkami  klimatycznymi.  Charakterystyczna  jest  długa  i  mroźna  zima,  przy  stosunkowo  ciepłym  lecie.  W  Sejnach  średnia  wieloletnia  temperatura  najzimniejszego  miesiąca  (lutego)  wynosi: -5,9 ºC,  średnia  lipca  +17,3 ºC.  Średnia  temperatura  miesięcy  zimowych  jest  najniższa  w  Polsce  (poza  terenami  górskimi).  Stosunkowo  niska  średnia  temperatura  roczna: +6,9 ºC,  wynika  głównie  z  surowości  zimy.  Roczna  amplituda  średnich  temperatur  miesięcznych  jest  tu  najwyższa  w  Polsce  i  wynosi: 23,2 ºC.  Zima  pojawia  się  na  analizowanym  obszarze  już  w  końcu  listopada  i  trwa  119  dni,  tj. prawie  4  miesiące,  pokrywa  śnieżna  zalega  101  dni.  Opady  są  stosunkowo  niskie  ok.  576 mm  rocznie,  z  maksimum  w  lecie.  Charakterystyczna  jest  duża  liczba  dni  pochmurnych - ok.  169  dni  w  roku.  Okres  wegetacyjny  jest  krótki - ok.  180 - 190  dni.  Krótki  jest  również  okres                           bezprzymrozkowy - od  130  do  150  dni.  Wiatry  występują  najczęściej  z  kierunków  południowo-zachodnich  i  zachodnich,  osiągają  średnią  prędkość  roczną  3,2 m/s.  Uwarunkowania  makroklimatyczne  na  analizowanym  obszarze  podlegają  lokalnym  modyfikacjom  pod  wpływem  lasów,  rzeźby  terenu  i  dużych  zbiorników  wodnych.
 
3.3. Formy  użytkowania  terenu                      
 
Tabela  Nr 1: Powierzchnia  geodezyjna  i  kierunki  wykorzystania  gruntów w  powiecie  sejneńskim  w  2002  roku

Kierunek wykorzystania

Powierzchnia (ha)

% powierzchni powiatu

Użytki rolne

41 724

48,74

w tym: grunty orne

29 070

33,96

            Sady

152

0,18

            łąki i  pastwiska

11 412

13,33

Użytki leśne, zadrzewione i zakrzewione

               

36 324

 

42,43

Wody

3 595

4,20

Grunty zabudowane i zurbanizowane

1 935

2,26

Tereny: osiedlowe

353

0,41

             Komunikacyjne

1 577

1,85

           użytki kopalne

5

0,00

Tereny różne

74

0,09

Nieużytki

1 859

2,17

Powierzchnia  wyrównania

96

0,11

RAZEM

85 607

100,00

Dane: GUS  Ochrona  Środowiska  i  Leśnictwo  w  2001 r. Białystok 2002
 
 
4.  Zasoby  i  różnorodność  przyrodnicza  obszaru
 
Powiat  sejneński  charakteryzuje  się  dużym  bogactwem  i  wysoką  różnorodnością przyrodniczą.  Występują  tu  zwarte  kompleksy  leśne  części  Puszczy  Augustowskiej,
naturalnie  ukształtowane  doliny  rzek,  torfowiska,  oraz  wiele  innych  siedlisk  o  wysokich walorach  przyrodniczych.  Duże  znaczenie  dla  zachowania  bogactwa  występujących  tu gatunków  roślin,  zwierząt  i  grzybów  ma  odmienna  w  poszczególnych  częściach  powiatu  rzeźba  terenu,  zróżnicowane  warunki  wodne  i  mikroklimatyczne,  mało  intensywna  gospodarka  rolna,  niski  stopień  chemizacji  środowiska.
 
4.1. Zasoby  wodne
           
Zasoby  wodne  powiatu  sejneńskiego  tworzą  wody  powierzchniowe  i  podziemne.  Wody  powierzchniowe  stanowią:  rzeki,  cieki  wodne,  rowy  stale  odprowadzające  wodę,  oraz  otwarte  zbiorniki,  stawy,  bagna  i  mokradła.
Rzeki
            Sieć  rzeczna  analizowanego  powiatu  w  odniesieniu  do  całego  województwa  jest  słabo  rozwinięta.  Głównymi  ciekami  wodnymi  są  rzeki: Marycha  dawniej  zwana  Sejną  i  odcinek  Czarnej  Hańczy.  Ponadto  znajduje  się  tu  jeszcze  kilka  mniejszych  cieków  takich  jak:  Żubrówka,  Gremzdówka,  Czarna,  Wierśnia,  Szeszupa,  Biała  Hańcza  z  dopływami (Szalcza,  Dziedziulka).
Rzeka  Marycha  wypływa  z  jeziora  Sejny,  które  leży  w  północno  zachodniej  części  miasta.  Jest  ona  lewobrzeżnym  dopływem  Czarnej  Hańczy.  Całkowita  długość rzeki  wynosi  80,8 km,  w  tym 17,6 km  poza  granicami  Polski,  powierzchnia  zlewni  w  granicach  kraju  wynosi  409,8 km2.  Źródła  rzeki  znajdują  się  w  okolicy  granicy  polsko litewskiej  w  okolicach  wsi  Wołyńce,  stąd  rzeka  pod  nazwą  Czarna  płynie  w  kierunku południowym  mijając  jezioro  Sejwy,  dalej  rozdziela  się  na  dwa  ramiona,  a  po  połączeniu  wpada  do  jeziora  Sejny.  Dalej  pod  nazwą  Marycha  płynie  w  kierunku południowym  do  jeziora  Pomorze.  Od  jeziora  Pomorze  rzeka  zakreśla  dwa  łuki  wzdłuż granicy,  a  następnie  uchodzi  do  Czarnej  Hańczy  na  terenie  Białorusi.
 
Wody  stojące
           
Powiat  sejneński  jest  jednym  z  bardziej,  na  terenie  województwa  podlaskiego,  zasobnych  w  wody  stojące,  stanowią  tu  one  4,2 %  powierzchni  powiatu.  Do  większych  zbiorników  należą:
·        Gaładuś,  powierzchnia  728,6 ha,  głębokość  54,8 m.
·        Pomorze,  powierzchnia  295,4 ha,  gł. maks. 23,5 m,
·        Gremzdy,  powierzchnia  188 ha,  gł. maks.14,3 m,  średnia 4,7 m,
·        Hołny,  powierzchnia  158,1 ha ,  głębokość maks. 15,2 m,
·        Zelwa,  powierzchnia  103,7 ha, gł. maks.12,3 m,
·        Długie,  powierzchnia  102 ha,  gł. maks.45 m,  średnia 7,5 m,
·        Żubrowo,  powierzchnia  99 ha,  gł. maks.17 m,  średnia 5,4 m,
·        Boksze,  powierzchnia  96,4 ha,  gł. maks.22,0 m,
·        Sejwy,  powierzchnia  85,6 ha,  gł. maks. 21,5 m,
·        Dowcień,  powierzchnia  81 ha,  gł. maks.81 m,  średnia 42 m,    
·        Białe,  powierzchnia  78 ha,  gł. maks.15,1 m,  średnia 6,3 m,
·        Szejpiszki,  powierzchnia  72 ha,  gł. maks.21,6 m,  średnia 7,3 m
·        Gieret,  powierzchnia  67,3 ha,  gł. maks. 17,0 m,
·        Gremzdel,  powierzchnia  61 ha,  gł. maks.8,01 m,  średnia 3,0 m,
·        Wiłkokuk,  powierzchnia  39,1 ha,  gł. maks.3,8 m,
·        Wierśnie,  powierzchnia  32,3 ha,  gł. maks.8,4 m,
 
 
Zasoby  wód  podziemnych
 
            Wody  podziemne  są  głównym  źródłem  zaopatrzenia  w  wodę  ludności,  rolnictwa  i  przemysłu.  Zasoby  wód  podziemnych  pochodzą  z  utworów  czwartorzędowych  i  trzeciorzędowych. Dostępne  do  ujmowania  wody  podziemne  zalegają  dość  płytko,  zwierciadło  wód  ustabilizowanych  występuje  już  na  głębokości  poniżej  3 m ppt. w  części  wschodniej  powiatu.  Najgłębiej  zalegające   50 - 80 m ppt.  znajdują  się  w  części  północnej. 
           
4.2. Zasoby  leśne
           
Ogólna  powierzchnia  gruntów  leśnych  powiatu  wynosi  36,0 tys. ha
(GUS,  stan  na  31.12.2001). Średnia  lesistość  powiatu (41,2%) i  jest  znacznie  wyższa
od  średniej  województwa  (29,6%)  i  od  średniej  krajowej (28,4%). Duży  kompleks  leśny  tworzy  tu  przede  wszystkim  Puszcza   Augustowska.
Większość  lasów  (86,8%  powierzchni, 31,2 tys. ha) stanowią  lasy  publiczne, będące  własnością  Skarbu  Państwa  w  zarządzie  Państwowego  Gospodarstwa  Leśnego  Lasy  Państwowe  (26,9 tys. ha)  i  parków  narodowych  (4,2 tys. ha). Lasy  prywatne  pokrywają  obszar  około  4,8 tys. ha  (13,2%  powierzchni  gruntów  leśnych).
Rozmieszczenie  lasów  w  powiecie  jest  nierównomierne. Największy  kompleks  leśny  pokrywa  południowo-wschodnią  część  powiatu,  a  dwa  mniejsze  znajdują  się  w   północnej  jego  części.
     Powierzchnia  leśna  w  poszczególnych  gminach  powiatu:
  -  Giby    -  76 %
  -  Sejny    -  27 % 
  -  Krasnopol    -  22 %
  -  Puńsk    -  11 %
            W  drzewostanie  przeważa  sosna  często  z  domieszką  świerku. Z  drzew  liściastych  występuje  głównie  brzoza,  olcha  i  dąb  zaś  sporadycznie  spotkać  można  lipę,  klon,  jesion,  grab,  osikę  i  inne.
 
4.3. Zasoby  surowców  mineralnych
 
            Na  obszarze  powiatu  sejneńskiego (wg. stanu  na  dzień  31.12.2001 r.)  występują  przede  wszystkim  złoża  torfu  i  kredy  jeziornej.
       Złoża  torfu  w  analizowanym  powiecie  są  jednymi  z  większych  w  województwie  podlaskim.  Największe  udokumentowane  złoża  torfu  rolniczego  i  innego  zastosowania  znajdują  się  w  następujących  miejscowościach:
-         Berżniki,  zasoby  -  430 tys. Mg
-         Dubowo,  zasoby  -  1005 tys. Mg
-         Zelwa,  zasoby   -  291 tys. Mg
Szczegółowy  podział  udokumentowanych  złóż  torfu w  powiecie  sejneńskim w  odniesieniu  do  poszczególnych  gmin  powiatu  przedstawia  tabela  Nr 2.     
 
            Tabela  Nr 2: Powierzchnia  i  zasoby  złóż  torfu  z  podziałem  na  powiat  i  gminy. 

Wyszczególnienie

Zasoby  ogółem

Trwałe  użytki  zielone  w ha

Nieużytki  rolnicze

Udokumentowane  w  ha

Szacunkowe  w  mln  m3

Powiat  sejneński

5280

114,7

3377

1903

Wieś

5280

114,7

3377

1903

Gminy  wiejskie

Giby

929

22,9

359

570

Krasnopol

1063

20,2

796

267

Puńsk

1027

23,7

773

254

Sejny

2261

47,9

1449

812

Dane:  GUS  Ochrona  środowiska  i  leśnictwo  w  2001 r., Białystok 2002 r.
 

5. System  obszarów  chronionych  powiatu

Na  terenie  powiatu  sejneńskiego  znajdują  się  liczne  obszary  i  obiekty  przyrodniczo  cenne,  objęte  ochroną  prawną.  Najważniejszym  z  nich  jest  położony  w  zachodniej  części  powiatu  fragment  Wigierskiego  Parku  Narodowego.  Ponadto  na   analizowanym  obszarze  występuje  m.in.:  6  rezerwatów  przyrody  i  76  pomników  przyrody.
O  dużej  wartości  środowiska  naturalnego  powiatu  sejneńskiego  świadczy  ujmowanie  tego  obszaru  w  różnych  koncepcjach  ochrony  przyrody  m.in.:  Krajowa  i  Europejska  sieć  ekologiczna  ECONET,  Transgraniczne  Obszary  Chronione,  Zielone  Płuca  Polski.
 
Tabela  Nr 3: Obszary  chronione  w  powiecie  sejneńskim.

Forma  ochrony

Powierzchnia  w  ha

Parki  narodowe

5 181,0

Rezerwaty  przyrody

720,9

Obszary  chronionego  krajobrazu

46 850,0

Użytki  ekologiczne

106,8

Dane: GUS  Ochrona  Środowiska  i  Leśnictwo  w  2001 r. Białystok 2002
 
5.1. Wigierski  Park  Narodowy
 
Wigierski  Park  Narodowy  utworzony  został  1 stycznia  1989 r. Rozporządzeniem Rady  Ministrów  z  dnia  27.06.1988 r. (Dz. U. Nr 25, poz. 173).  Obejmuje  ochroną  prawną      15 085 ha  powierzchni,  na  którą  składa  się  9 464 ha  gruntów  leśnych,  2 908 ha  wód  i  2 713 ha  innych  terenów,  głównie  użytkowanych  rolniczo (2 228 ha),  stanowiących własność  prywatną.  Ochroną  ścisła  objętych  jest  623 ha,  w  tym  283 ha  lasów.  Obszary  zagospodarowane  rolniczo  objęte  są  ochroną  krajobrazową. 
Park  zlokalizowany  jest  na  północnych  krańcach  Puszczy  Augustowskiej,  w  dorzeczu  Niemna.  Krajobraz  urozmaicają: ozy,  kemy,  moreny  czołowe  oraz  misy  jezior.  Osobliwością  Parku  są  obfite  źródliska  przybrzeżne  oraz  specyficzne  jeziorka  śródleśne  tzw.  suchary,  odpowiadające  w  klasyfikacji  limnologicznej  jeziorom  dystroficznym.  W  strukturze  roślinności  dominują  zespoły  leśne, tj.: bory  sosnowo-świerkowe,  bory  bagienne,  olsy,  a  także  zbiorowiska  wodne,  torfowiska  i  zespoły  łąkowe.
Park  położony  jest  na  utworach  polodowcowych  ostatniego  zlodowacenia  północnopolskiego.  Lasy  Parku  składają  się  z  sosny  pospolitej  (80 % drzewostanu),  świerka  pospolitego 12 %,  brzozy - 3 %,  olchy  czarnej - 3 %,  dębu - 2 %;  średni  wiek  drzewostanu  wynosi  70  lat.
Występuje  tu  duża  mozaikowatość  siedlisk,  silne  zróżnicowanie  rzeźby  terenu,  wiele  typów  jezior - od  sucharów  poprzez  mezotroficzne  do  eutroficznych.  Największym  i  najgłębszym  jeziorem  są  Wigry  (2 187 ha, głęb. mak. 73 m).  W  Parku  stwierdzono  występowanie  prawie  1 000  gatunków  roślin  naczyniowych  w  tym  blisko  60  gatunków  roślin  podlega  ochronie  prawnej  (m.in.  storczyki,  widłaki,  sasanka  otwarta),  ponad  200  gatunków  mchów  i  wątrobowców  oraz  prawie  300  gatunków  porostów.  Stwierdzono  występowanie  ponad  1 700  gatunków  zwierząt,  w  tym: 46 gatunków  ssaków  (m.in.  wszystkie  gatunki  typowe  dla  tej  strefy  klimatycznej  z  wilkiem  i  łosiem),  ok.  202  gatunków  ptaków  (m.in.  krzyżodzioby  świerkowe,  droździki,  orliki  grubodziobe),  12  gatunków  płazów,  i  5  gatunków  gadów.  W  wodach  żyje  32  gatunki  ryb  (m.in.  sieja,  sielawa,  lin,  okoń  i  szczupak  oraz  reintrodukowane  w  ostatnim  czasie  troć  jeziorowa  i  sum).  Symbolem  Parku  jest  bóbr,  którego  populacja  liczy  ok.  250  osobników.
Dotychczas  poznana  fauna  zwierząt  bezkręgowych  liczy  około  1500  gatunków, 
dla  niektórych  Park  jest  jedynym  miejscem  ich  występowania.  Stwierdzono  tu  obecność  289  gatunków  objętych  ochroną  prawną,  m.in.: 4  gatunki  ważek,  10  gatunków  chrząszczy,  4  gatunki  motyli,  22  gatunki  błonkówek,  5  gatunków  ryb,  12 gatunków  płazów  i  185  gatunków  ptaków.  W  faunie  Parku  występuje  128  gatunków,  które  umieszczone  zostały  w  "Czerwonej  Księdze  Zwierząt"  lub  na  "Czerwonych  Listach  Gatunków  Zagrożonych  w  Polsce".
W  skład  Parku  wchodzą  obszary  dwóch  gmin  powiatu  sejneńskiego:
-  gmina  Krasnopol  - 1 414,44 ha,  czyli  9,4 %  obszaru  Parku,
-   gmina  Giby  - 3766,61 ha,  czyli  25,2 %  obszaru  Parku,
 
5.2. Obszary  chronionego  krajobrazu
 
Obszary  chronionego  krajobrazu  obejmują  tereny  o  wysokich  walorach  środowiska  przyrodniczego  i  odznaczające  się  atrakcyjnym  krajobrazem,  których  ochrona  ma  zapewnić  zachowanie  równowagi  ekologicznej.  Większość  tych  obszarów  obejmuje  doliny  rzek,  większe  obszary  leśne  i  kompleksy  jezior  oraz  tradycyjnie  ukształtowane  krajobrazy  kulturowe.
Charakter  gospodarki  prowadzonej  na  obszarach  chronionego  krajobrazu  regulują  zabezpieczające  stan  środowiska  przepisy  prawne  (m.in.  zakaz  lokalizacji  zakładów  przemysłowych  i  obiektów  uciążliwych  dla  środowiska,  zakaz  prowadzenia  działalności  niekorzystnie  wpływających  na  krajobraz,  dbałość  o  styl  budownictwa  dostosowany 
do  lokalnych  tradycji).  Obszary  chronionego  krajobrazu  pełnią  różnorodne  funkcje:  otulinową  (dla  parków  narodowych  i  krajobrazowych),  rekreacyjną  (tereny  dla  turystyki  i  wypoczynku,  odciążające  obszary  o  wyjątkowych  walorach  przyrodniczych)  oraz  są  naturalnymi  korytarzami  ułatwiającymi  migracje  zwierząt.
W  powiecie  funkcjonują  obecnie  2  obszary  chronionego  krajobrazu  o  łącznej  powierzchni  46 850 ha.
 
Tabela  Nr 4: Obszary  chronionego  krajobrazu  w  powiecie  sejneńskim

Nazwa

Lokalizacja

Rok

utworzenia

Powierzchnia

(ha)

Cel ochrony

Pojezierze

Sejneńskie

 

1998

37 880,0

Ochrona i zachowanie krajobrazu Pojezierza Sejneńskiego wyróżniającego się urozmaiconą rzeźbą terenu, licznymi jeziorami, kemami, ozami i wzniesieniami morenowymi.

Puszcza

i Jeziora

Augustowskie

 

1998

65 475,0

Ochrona i zachowanie jednego z największych
i najcenniejszych pod względem przyrodniczym kompleksu leśnego Puszczy Augustowskiej oraz wartości kulturowych i historycznych Kanału Augustowskiego.

w  granicach powiatu

1998

8 970,0

Ochrona i zachowanie jednego z największych
i najcenniejszych pod względem przyrodniczym kompleksu leśnego Puszczy Augustowskiej.

Dane: GUS - Ochrona środowiska i leśnictwo w 2001 r. Białystok 2002
 
 
5.3. Inne  formy  ochrony  przyrody
 
Rezerwaty  przyrody
 
Rezerwaty  przyrody  obejmują  zachowane  w  stanie  naturalnym  lub  mało  zmienionym  ekosystemy,  w  tym  siedliska  przyrodnicze,  a  także  określone  gatunki  roślin  i  zwierząt,  elementy  przyrody  nieożywionej,  mające  istotną  wartość  ze  względów  naukowych,  przyrodniczych,  kulturowych  bądź  krajobrazowych.
W  powiecie  utworzono  6  rezerwatów  przyrody  o  łącznej  powierzchni  720,9 ha.
 
Tabela  Nr 5: Rezerwaty  przyrody  w  powiecie  sejneńskim

Gmina

Nazwa

Lokalizacja

Rok

utworzenia

Powierz

chnia

w ha

Typ

Cel ochrony

Giby

Tobolinka

 

1959

4,62

wodny

Zachowanie ze względów naukowo-dydaktycznych jeziora dystroficznego
z pływającymi wyspami pła torfowców

Pomorze

 

1983

20,50

leśny

Zachowanie najstarszego drzewostanu Puszczy Augustowskiej oraz pozostałości dawnego grodziska.

Krasnopol

Marycha

1960

207,85

faunistyczny

Ochrona ostoi bobrów.

Puńsk

Bobruczek

1962

1,30

faunistyczny

Ochrona bobrów.

Sejny

Łempis

 

1983

132,21

leśny

Zachowanie naturalnych ekosystemów leśnych, wodnych i torfowiskowych z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin i zwierząt charakterystycznych dla Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego.

Kukle

 

1983

354,41

krajobrazowy

Zachowanie swoistych cech krajobrazu oraz naturalnych ekosystemów leśnych, bagiennych i wodnych.

Dane: GUS - Ochrona środowiska i leśnictwo w 2001 r. Białystok 2002
 
Pomniki  przyrody
 
Pomnikami  przyrody  są  pojedyncze  twory  przyrody  żywej  i  nieożywionej 
lub  ich  skupienia  o  szczególnej  wartości  naukowej,  kulturowej,  historyczno-pamiątkowej 
i  krajobrazowej  oraz  odznaczające  się  indywidualnymi  cechami,  wyróżniającymi  je  wśród  innych  tworów,  np.: sędziwe  i  okazałych  rozmiarów  drzewa  i  krzewy  gatunków  rodzimych  lub  obcych,  źródła,  głazy  narzutowe.
Największą  liczbę  pomników  przyrody  stanowią  pojedyncze  drzewa,  wiekowe,  potężnych  rozmiarów,  o  pięknym  pokroju.  Liczba  drzew  objętych  ochroną  zmienia  się  każdego  roku - część  z  nich  ulega  zniszczeniu  przez  wichury  lub  obumiera,  ale  również  uznawane  za  pomniki  są  nowe  obiekty.
 Ogólna  liczba  pomników  przyrody  w  powiecie  sejneńskim  wynosi  76 , w  tym  w  poszczególnych  gminach  powiatu  przedstawia  tabela  Nr 6.
 
Tabela  Nr 6: Pomniki  przyrody  w  powiecie  sejneńskim  w  podziale  na  gminy.

Gminy

Liczba pomników przyrody

Ważniejsze pomniki przyrody i ich lokalizacja

Giby

24

Modrzew  europejski  - Nadleśnictwo  Płaska, obręb  Serwy

Dąb  szypułkowy  - Nadleśnictwo Pomorze, leśnictwo - Giby

Krasnopol

16

Lipa  drobnolistna  - Smolany

Modrzew  europejski - Maćkowa  Ruda,  posesja  prywatna

Puńsk

10

Klon  pospolity - Widugiery

Sejny

26

Sosna  pospolita - Nadleśnictwo  Pomorze,  leśnictwo  Wigrańce

Dane: GUS - Ochrona środowiska i leśnictwo w 2001 r., Białystok 2002
 
Stanowiska  dokumentacyjne
 
Stanowiskami  dokumentacyjnymi  przyrody  nieożywionej  są  nie  wyodrębniające  się  na  powierzchni  lub  możliwe  do  udostępnienia,  ważne  pod  względem  naukowym  i  dydaktycznym  miejsca  występowania  formacji  geologicznych,  nagromadzeń  skamieniałości  lub  tworów  mineralnych  oraz  fragmenty  eksploatowanych  i  nieczynnych  wyrobisk  powierzchniowych  i  podziemnych.
     Tą  formą  ochrony  został  objęty  1  obiekt:
·        „Posejanka” (gmina Sejny) - rzadka formacja geomorfologiczna w nieczynnej żwirowni, uznana rozporządzeniem wojewody w roku 2001;
 
Użytki ekologiczne
 
Użytkami  ekologicznymi  są  zasługujące  na  ochronę  pozostałości  ekosystemów,  mających  znaczenie  dla  zachowania  unikatowych  zasobów  genowych  i  typów  środowisk  np.  naturalne  zbiorniki  wodne,  śródpolne  i  śródleśne  „oczka  wodne”,  bagna,  torfowiska,  płaty  nie  użytkowanej  roślinności,  starorzecza,  wyspy  na  jeziorach.
            Największym  zlokalizowanym  na  analizowanym  obszarze  użytek  ekologiczny  to  jezioro  Długie  Sejneńskie  znajdujące  się  w  gminie  Krasnopol.  Jezioro  objęte  jest  programem  reintrodukcji  troci  jeziorowej  i  innych  rzadkich  gatunków  ryb.  Znaczną  część  użytków  ekologicznych  stanowią  na  omawianym  terenie  wyspy  na  jeziorach.     
           Łączna  powierzchnia  użytków  ekologicznych  na  terenie  powiatu  wynosi  106,8 ha.
       
 
5.4. Projektowana  Sieć  NATURA  2000
 
            Europejska  Sieć  Ekologiczna  Natura  2000  to  sieć  obszarów  chronionych  na  terenie  państw  członkowskich  Unii  Europejskiej.  Celem  wyznaczenia  tych  obszarów  jest  ochrona  cennych  pod  względem  przyrodniczym  i  zagrożonych  składników  różnorodności  biologicznej  w  państwach  Unii  Europejskiej.
     W  skład  sieci  Natura  2000  wejdą:
-  obszary  specjalnej  ochrony  (OSO) - wyznaczone  na  podstawie  Dyrektywy  Rady  79/409/EWG  w  sprawie  ochrony  dzikich  ptaków,  tzw. „Ptasiej”,  dla  gatunków  ptaków  wymienionych  w  załączniku  I  do  Dyrektywy,
-  specjalne  obszary  ochrony  (SOO) - wyznaczone  na  podstawie  Dyrektywy  Rady  92/43/EWG  w  sprawie  ochrony  siedlisk  przyrodniczych  oraz  dzikiej  fauny  i  flory,  tzw. „Siedliskowej”,  dla  siedlisk  przyrodniczych  wymienionych  w  załączniku  I  oraz  siedlisk  gatunków  zwierząt  i  roślin  wymienionych  w  załączniku  II  do  Dyrektywy,
            Na  naszym  terenie  planowane  są  do  utworzenia  następujące  obszary  wchodzące  w  skład  Sieci  Natura  2000  znajdujące  się  częściowo  na  terenie  powiatu  sejneńskiego.
·      obszary  specjalnej  ochrony  (OSO):
-  Puszcza  Augustowska,
·      specjalne  obszary  ochrony  (SOO):
-  Ostoja  Augustowska,
              -  Ostoja  Wigierska,

 

6. Zagrożenia  środowiska  przyrodniczego
 
6.1.  Zanieczyszczenia  wód
 
Jakość  wód  płynących
 
            Z  wyników  badań  prowadzonych  w  2001 r.  przez  WIOŚ  w  Białymstoku  w  odcinkach  rzek  badanych  na  terenie  powiatu  sejneńskiego  wynika,  że  rzeka  Czarna  Hańcza  mieści  się  w  II  klasie  czystości,  natomiast  rzeka  Marycha  w  badanym  odcinku  20,8 km  stwierdzono  43,3 %  tego  odcinka  w  II  klasie  czystości,  35,1 %  w  III  kl.  czystości  i  21,6 %  jako  wody  nadmiernie  zanieczyszczone. 
 
Tabela  Nr 7: Stan  czystości  rzek  badanych  w  2001 r.

Lp.

Nazwa rzeki

Badana

długość

(km)

Klasa czystości

I

II

III

n.o.n

km

%

km

%

km

%

Km

%

1.

Czarna Hańcza

 

-

-

 

100

-

-

 

 

2.

Marycha

20,8

-

-

9,0

43,3

7,3

35,1

4,5

21,6

Dane: WIOŚ w Białymstoku,  Delegatura  w  Suwałkach 
 
Jakość  wód  jeziorowych
 
            Jakość  wód  29  jezior,  przebadanych  przez  Wojewódzki  Inspektorat  Ochrony  Środowiska  w  Białymstoku  w  latach  1991 - 2001,  przedstawia  się  następująco:
·     I  klasa  czystości  -  2  zbiorniki,
·     II  klasa  czystości  -  12  zbiorników,
·     III  klasa  czystości  -  14  zbiorników,
·     nie  odpowiadają  normom  -  1  zbiornik,
     Do  najczystszych  jezior  na  terenie  powiatu  zalicza  się:  Długie  Sejneńskie  i  Dmitrowo.  Natomiast  najbardziej  zanieczyszczone  (NON)  są  wody  jeziora  Puńsk.  Szczegółową  charakterystykę  jezior  powiatu  sejneńskiego  przedstawia  tabela  Nr 8.      
 
Tabela  Nr 8: Charakterystyka  jezior  badanych  przez  WIOŚ  w  Suwałkach  (2001 r.)

Lp.

Nazwa jeziora

Powierz-

chnia

[ha]

Głębokość

maks.

[m]

Lata  badań

Kategoria

podatności na

degradację

Klasa

czystości

1.

Gieret

67,3

17,0

1995, 2001

2

2

2.

Pomorze

295,4

23,5

1995, 2001

2

3

3.

Zelwa

103,7

12,3

1995, 2001

2

2

4.

Wiłkokuk

39,1

12,2

1995

3

2

5.

Sejny

64,3

3,8

1996

NON

3

6.

Hołny

158,1

15,2

1996

3

2

7.

Gaładuś

728,6

54,8

1991 - 1995, 2001

1

2

8.

Dowcień

79,0

10,4

1992

3

3

9.

Żubrowo

97,3

17,0

1992

2

3

10.

Długie 

102,4

48,0

1992

2

1

11.

Jegliniec

22,6

8,2

1992

3

2

12.

Gremzdel

59,3

10,0

1992

3

3

13.

Boczniel

25,5

6,8

1992

NON

2

14.

Gremzdy

188,1

14,3

1992

3

3

15.

Głuche

 ok. 32,0

3,4

1992

NON

3

16.

Jurkowo

 ok. 20,0

2,3

1992

NON

3

17.

Kociołek

 ok. 3,3

2,6

1992

NON

3

18.

Płaskie

 ok. 15,5

6,1

1992

3

2

19.

Miałkie

 ok. 26,5

2,0

1992

NON

3

20.

Dmitrowo

61,2

42,0

1992

2

1

21.

Sumowo k. Dmitrowa

 14,3

14,6

1992

2

3

22.

Białe k. Białogóry

78,2

15,1

1993

-

2

23.

Czarne k. Białogóry

24

6,0

1993

-

2

24.

Wierśnie

32,3

8,4

1993

-

3

25.

Boksze

96,4

22,0

1999

2

2

26.

Sejwy

85,6

21,5

1999

3

3

27.

Szejpiszki

71,4

21,6

1999

2

3

28.

Berżniki

81,0

38,8

2000

-

2

29.

Punia (Puńsk)

15,0

6,9

2000

-

NON

Uwaga: parametry jakości dotyczą ostatniego roku badań danego jeziora
 
Ścieki  komunalne
 
Ogólna  ilość  ścieków  komunalnych  oczyszczonych  w  2001 r.  wynosiła  155 dam3.  Wszystkie  ścieki  oczyszczane  były  w  mechaniczno-biologicznej  oczyszczalni  z   podwyższonym  usuwaniem  biogenów.
 
Tabela  Nr 9: Ścieki  komunalne  oczyszczane  w  powiecie  sejneńskim  (2001 r.)

Wyszczególnienie

Ścieki oczyszczane

dam3

%

ogółem

biolo-

gicznie

z podw.

usuw. biog.

biolo-

gicznie

z podw.

usuw. biog

Powiat  sejneński

155

0

155

0

100,0

Dane: GUS - Ochrona  środowiska  i  leśnictwo  w  województwie  podlaskim  w  2001 r.
 
Ścieki  przemysłowe
 
Ilość  ścieków  przemysłowych  wytwarzanych  w  powiecie  sejneńskim  w  2001 r.  przedstawia  tabela  nr 10.
 
Tabela  Nr 10: Ścieki  przemysłowe  w  powiecie  sejneńskim  w  2001 r.

Wyszczególnienie

Ścieki  odprowadzone

W  tym  wymagające  oczyszczania, odprowadzane  bezpośrednio  do
wód  powierzchniowych  lub  do  ziemi

 

ogółem

bezpośrednio
do wód powie-
rzchniowych
lub do ziemi
do
sieci
kana
lizac
yjnej
razem

oczyszczane

nie oczysz-
czane

razem

w tym
wody
chłod-
nicze

razem

w tym

mecha-
nicznie
biolo
gicznie

w dam3

Powiat
Sejneński
164
164
23
-
141
141
1
140
-
Miasto

164

164

23

-

141

141

1

140

-

Dane: GUS - Ochrona  Środowiska  i  Leśnictwo  w  2001 r., Białystok  2002
 
Ścieki  pochodzące  z  rolnictwa
 
Trudnym  do  zmierzenia  źródłem  zanieczyszczenia  wód  powierzchniowych 
są  niekontrolowane  spływy  powierzchniowe  z  obszarów  rolnych,  w  tym  chemizowanych  i  nawożonych.  W  ostatnich  latach  nastąpiło  zmniejszenie,  głównie  ze  względów   ekonomicznych,  ilości  zużywanych  nawozów  sztucznych  i  środków  ochrony  roślin.  Czynniki  te  wpływają  na  zmniejszenie  niekorzystnego  wpływu  rolnictwa  na  stan  czystości  wód.
Ścieki  z  gospodarstw  rolnych  w  większości  gromadzone  są  w  zbiornikach,  często  nieszczelnych,  z  których  zanieczyszczenia  przedostają  się  do  wód  powierzchniowych  lub  do  ziemi.  Brak  danych  dotyczących  ilości,  a  zwłaszcza  stanu  technicznego  przydomowych  zbiorników  na  ścieki  nie  pozwala  oszacować  wpływu  tego  źródła  zanieczyszczeń  na  środowisko.
 
Jakość  wód  podziemnych
 
Wody  podziemne  z  ujęć  w  stanie  naturalnym  nie  opowiadają  wymaganiom  rozporządzenia  Ministra  Zdrowia  z  dnia  4  września  2000 r.  w  sprawie  warunków,  jakim  powinna  odpowiadać  woda  do  picia  i  na  potrzeby  gospodarcze,  woda  w  kąpieliskach,  oraz  zasad  sprawowania  kontroli  jakości  wody  przez  organy  Inspekcji  Sanitarnej  (Dz. U. Nr 82 poz. 937),  i  wymagają  uzdatnienia.  Wody  pobierane  z  ujęć wód  podziemnych  (wody  płytkiego  krążenia  wody  wgłębne)  w  przeważającej  większości  w  stanie  naturalnym  zawierają  ponadnormatywną  zawartość  związków  żelaza,  manganu  oraz  wykazują  przekroczenie  barwy  i  mętności.  Zawartość  związków  żelaza,  manganu  wynika  z  naturalnych  warunków  geologicznych  warstw  wodonośnych.
Rzadko  obserwowana  jest  podwyższona  zawartość  związków  azotu,  a  jeszcze  rzadziej  metali  ciężkich,  w  wodach  wgłębnych  (tj.  wodach  podziemnych,  które  występują  pod  nieprzepuszczalnymi  utworami  geologicznymi,  posiadającymi  dobrą  lub  średnią  izolację  przed  zanieczyszczeniami).  Obecność  tych  substancji  wynika  z  naturalnych  warunków  geologicznych  warstw  wodonośnych.
 
Zagrożenia  wód  podziemnych.
 
Z  racji  położenia  i  charakteru  powiatu  sejneńskiego  brak  jest  realnych  zagrożeń  wód  ujmowanych  na  potrzeby  uzdatniania.  Zagrożenie  może  wystąpić  jedynie  w  przypadku  amoniaku,  azotanów  i  azotynów.  Przeciwdziałanie  wymaga  ustalenia  stref  ochrony  pośredniej  ujęć,  będzie  to  tańsze  niż  konieczność  sięgania  w  przyszłości  po  nowe  zasoby  wód  czy  też  stosowanie  skomplikowanych  i  kosztownych  technologii  uzdatniania. 
Duże  zagrożenie  istnieje  w  przypadku  mieszkańców  powiatu  korzystających  z  własnych  ujęć  w  postaci  studni  kopanych.
 
6.2. Zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi
 
Zanieczyszczenia  gleb
 
Zanieczyszczenie  gleb  jest  oceniane  na  podstawie  zawartości  metali  ciężkich  (ołowiu,  kadmu,  cynku,  miedzi,  niklu,  rtęci  i  arsenu)  w  powierzchniowej,  dwudziestocentymetrowej  warstwie  gruntu.  Pośrednio,  zanieczyszczenie  gleby  mierzy  się  również  zawartością  metali  ciężkich,  azotanów  i  pestycydów  w  jadalnych  częściach  roślin  (świeże  owoce,  korzenie).
Z  analizy  badań  przeprowadzonych  w  2001 r.  na  terenie  powiatu  jak  i  całego  województwa  wynika, że zawartość w glebach metali ciężkich: ołowiu, cynku, miedzi, niklu i kadmu jest  bardzo  niska  zarówno  w  powiecie  sejneńskim  jak  i  województwie  podlaskim.  Śladowe  ilości  znajdujących  się  w  glebach  metali ciężkich  są  pochodzenia  naturalnego.  
 
      Zagrożeniami  dla  jakości  gleb  są:
wprowadzanie  do  gleby  nieczyszczonych  ścieków  komunalnych  i  przemysłowych,
chemizacja  rolnictwa  (nawozy  i  środki  ochrony  roślin),
"dzikie"  wysypiska  odpadów,
 
Odpady
 
Problematyka  odpadów  opisana  została  szczegółowo  w  „Powiatowym  planie  gospodarki    odpadami”.
 
Odpady komunalne
 
Największą  grupą  odpadów  powstających  na  terenie  powiatu  sejneńskiego  są  odpady  komunalne,  związane  z  codzienną  egzystencją  człowieka.  Zgodnie  z  treścią  ustawy  o  odpadach  odpadami  komunalnymi  są:  "odpady  powstające  w  gospodarstwach  domowych,  a  także  odpady  nie  zawierające  odpadów  niebezpiecznych  pochodzące  od  innych  wytwórców  odpadów,  które  ze  względu  na  swój  charakter  lub  skład  są  podobne  do  odpadów  powstających  w  gospodarstwach  domowych".  W  skład  odpadów  komunalnych  poza  odpadami  z  gospodarstw  domowych  wchodzą  odpady  z  obiektów  użyteczności  publicznej  i  obsługi  ludności  oraz  odpady  z  pielęgnacji  terenów  zieleni.  Odpady  komunalne  zawierają  także  odpady  niebezpieczne,  takie  jak:  zużyte  baterie,  akumulatory,  świetlówki,  termometry,  opakowania  po  farbach,  lakierach,  rozpuszczalniki,  smary,  oleje,  przeterminowane  i  nie  wykorzystane  leki.  Szacuje  się,  że  w  Polsce  stanowią  one  około  0,76 %  ogólnej  masy  odpadów.
Zgodnie  z  danymi  GUS  w  2001 r.  zebrano  na  terenie  powiatu  2 860 Mg  odpadów  komunalnych,  w  tym  1898 Mg  z  budynków  mieszkalnych.  Zebrane  odpady  przekazano  do  składowania.
 
Odpady  opakowaniowe 
 
Odpady  opakowaniowe  stanowią  dużą  grupę  odpadów  komunalnych.  W  skład  odpadów  opakowaniowych  wchodzą:  papier  i  tektura,  szkło,  tworzywa   sztuczne,  wielomaterjałowe,  blacha  stalowa,  aluminium,  drewno  i  materiały  naturalne.
Na  podstawie  analizy  ustawy  o  opakowaniach  i  odpadach  opakowaniowych  oraz  ustawy  o  obowiązkach  przedsiębiorców  w  zakresie  gospodarowania  niektórymi  odpadami  oraz  opłacie  produktowej  i  opłacie  depozytowej  oraz  zakładanych  limitach  odzysku  i  recyklingu  odpadów  opakowaniowych  należy  sądzić,  iż  zawrócenie  do  procesów  produkcji  surowców  wtórnych  wymuszą  ww.  ustawy  i  zakładane  limity  odzysku.  Przyczyni  się  to  do  oszczędności  miejsca  na  lokalnych  składowiskach  odpadów,  ponadto  wpłynie  na  zmniejszenie  zużycia  surowców  pierwotnych  w  procesach  produkcji  oraz  obniżenie  emisji  zanieczyszczeń  (gazów,  pyłów,  ścieków).
 
Osady  ściekowe 

Porządkowanie  gospodarki  ściekowej,  budowa  kanalizacji  i  oczyszczalni,  spowodowało  powstawanie  osadów  ściekowych,  które  wymagają  dalszego  unieszkodliwiania.  Problem  ten  wymaga  kompleksowego  rozwiązania.

Na  pracujących  oczyszczalniach  ścieków,  zlokalizowanych  w  mieście  Sejny  (oczyszczalnia  miejska  i  SM  SEJNMLEK)  powstało  łącznie  w  roku  2001  około  314  ton  suchej  masy  osadu.  Stan  sanitarny  i  zawartość  metali  ciężkich  w  tych  osadach  jest  znacznie  poniżej  wielkości  dopuszczalnych  dla  osadów  wykorzystywanych  w  rolnictwie.  Z  ogólnej  ilości  wytworzonego  osadu  wykorzystano:  280 ton  na  cele  przemysłowe  i  28  ton  na  cele  rolnicze.  Pozostały  osad  został  zdeponowany  na  terenie  oczyszczalni.
 
Odpady  przemysłowe
 
Odpady  przemysłowe,  powstają  w  wyniku  działalności  gospodarczej.  Ze  względu  na  rolniczy  charakter  analizowanego  obszaru,  powstają  w  niewielkiej  ilości.  Są  to  przede  wszystkim  odpady  z  przetwórstwa  żywności  i  drewna.  Dużą  grupę  stanowią  odpady  z  urządzeń  do  oczyszczania  ścieków  oraz  odpady  z  energetycznego  spalania  paliw  (żużle,  popioły).  Największe  ilości  wytwarzanych  odpadów  przemysłowych  stanowią:  odpady  z  przemysłu  mleczarskiego,  wióry,  trociny,  kora,  zrzynki  drewna  z  zakładów  przemysłu  drzewnego,  żużle  i  popioły  lotne  z   kotłowni,  odpady  z  oczyszczalni  ścieków  (skratki,  piasek,  odwodnione  osady  ściekowe).  Odpady  te  na  omawianym  terenie  są  w  większości  deponowane  na  składowiskach  odpadów  komunalnych.
 
Odpady  niebezpieczne
 
Do  grupy  odpadów  niebezpiecznych  należą  odpady  zawierające  w  swoim  składzie  substancje:  toksyczne,  palne,  wybuchowe  itd.  Z  w/w.  odpadów  na  omawianym  obszarze  występują:  zużyte  baterie,  akumulatory,  odpady  zawierające  rtęć  (lampy  rtęciowe,  termometry),  pozostałości  oraz  opakowania  po  farbach  i  lakierach,  rozpuszczalniki  organiczne  (w  tym  chlorowcoorganiczne),  środki  czyszczące,  środki  ochrony  roślin  (pestycydy)  oraz  opakowania  po  nich,  środki  do  konserwacji  i  ochrony  drewna  oraz  opakowania  po  nich,  zbiorniki  po  aerozolach,  pozostałości  domowych  środków  do  dezynfekcji  i  dezynsekcji,  odpady  zawierające  oleje,  odczynniki  chemiczne,  częściowo  wykorzystane  leki,  materiały  budowlane  zawierające  azbest  (np. eternit),  odpady  wielkogabarytowe  przede  wszystkim  agregaty  chłodnicze  (lodówki),  w  których  znajdują  się  freony;  wraki  samochodowe,  w  których  znajdują  się  akumulatory  z  elektrolitem,  oleje  czy  płyny  hamulcowe.
 
Odpady  niebezpieczne  medyczne
 
Ważną  grupę  odpadów  niebezpiecznych  stanowi  część  odpadów  medycznych.  Źródłem  powstawania  niebezpiecznych  odpadów  medycznych  są  jednostki  służby  zdrowia:  szpitale,  przychodnie,  gabinety  prywatne,  laboratoria.  Odpady  medyczne  niebezpieczne  spalane  są  w  spalarniach  przyszpitalnych  na  terenie  województwa.
 
Azbest
 
Inną  ważną  grupę  materiałów  niebezpiecznych  stanowią  materiały  zawierające  azbest.  Chorobotwórcze  działanie  azbestu  polega  na  drażnieniu  ścianek  pęcherzyków  płucnych  przez  włókna  respirabilne,  tj.  takie,  które  mogą  występować  w  trwałej  postaci  w  powietrzu.  Włókna  te  są  dłuższe  niż  5  mikrometrów  i  mają  grubość  mniejszą  od  3  mikrometrów,  a  stosunek  długości  do  grubości  włókna  jest  nie  mniejszy  niż  3:1.  Wyroby  z  udziałem  azbestu  stanowią  zagrożenie  dla  środowiska  wówczas,  gdy  włókna  są  uwalniane  do  powietrza.
Ze  względu  na  specyficzne  właściwości  azbestu - odporność  na  wysokie  i  niskie  temperatury,  działanie  kwasów  i  innych  substancji  żrących  oraz  elastyczność - w  latach  1970 - 1990  powszechnie  stosowano  azbest  do  produkcji  materiałów  budowlanych  oraz   części  do  maszyn  i  urządzeń,  zwłaszcza  narażonych  na  działanie  siły  tarcia  i  wysokich  temperatur.
Obecnie  główną  masę  wyrobów  z  azbestem  na  terenie  powiatu  sejneńskiego  stanowią  materiały  budowlane:  materiały  izolacyjne,  rury  i  płyty  azbestocementowe,  eternit.  Ponadto  azbest  zawarty  jest  w  płytkach  podłogowych  PCV,  okładzinach  hamulcowych,  ubraniach  ochronnych,  kocach  gaśniczych,  płytkach  stosowanych  przy  palnikach  gazowych,  uszczelkach  i  innych  podobnych  wyrobach.

 

6.3. Zanieczyszczenia  powietrza
 
Powiat  sejneński  na  tle  pozostałych  powiatów  województwa  plasuje  się  na  jednym  z  wysokich  miejsc  w  związku  z  czystością  powietrza  atmosferycznego.  Na  terenie  powiatu  nie  istnieją  zakłady  przemysłowe  będące  głównym  źródłem  zanieczyszczeń. Głównymi  źródłami  zanieczyszczeń  są  kotłownie  oraz  środki  transportu. 
            Największy  udział  w  zanieczyszczeniu  powietrza  mają  związki  pochodzące  z  procesów  spalania  węgla  w kotłowniach  przy  osiedlach  mieszkaniowych,  budynkach  użyteczności  publicznej  oraz  indywidualnych  gospodarstwach  domowych.  Podczas  procesu  spalania  węgla  powstają  pyły,  tlenek  węgla,  dwutlenek  węgla,  dwutlenek  siarki  oraz  inne toksyczne  związki.
 
    Tabela  Nr 11: Emisja  zanieczyszczeń  pyłowych  i  gazowych  ze  spalania  paliw  z  sektora  energetycznego  w  powiecie  sejneńskim  w  2001 r.

 

Wyszczególnienie

Emisja  zanieczyszczeń  do  powietrza

 

pyłowych

gazowych

 

dwutlenek

siarki

tlenki

azotu

tlenek

węgla

dwutlenek

węgla

 

Mg / rok

powiat  sejneński

13

21

3

116

5734

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dane: zamieszczone  w  „Wojewódzkim  Programie  Ochrony  Środowiska”                          dane  z  opłat  za  korzystanie  ze  środowiska
 
Działania  podejmowane  dla  ochrony  powietrza  przed  zanieczyszczeniem
 
            W  ciągu  ostatnich  lat  jakość  powietrza  uległa  poprawie.  Przyczyniła  się  do  tego  głównie  Spółdzielnia  Mieszkaniowa  w  Sejnach,  podejmując  następujące  działania:
-  modernizacja  kotłowni:  wymiana  zużytych  kotłów  na  nowe,  wymiana  pomp  na  nowocześniejsze,  bardziej  energooszczędne,  montaż  ciepłomierzy  na  kotłowniach,  instalacje  kotła  olejowego  do  przygotowania  ciepłej  wody  w  sezonie  letnim,
-  modernizacja  sieci:  wymiana  wyeksploatowanych  sieci  w  kanałach  łupinowych,  betonowych  na  rury  preizolowane,
-  modernizacja  instalacji  wewnętrznych:  montaż  w  całych  zasobach  zaworów  termostatycznych,
            Istotnym  zjawiskiem  wpływającym  na  stan  czystości  powietrza  jest  wymiana  pieców  węglowych  na  piece  opalane  olejem  opałowym  lub  drewnem  w  gospodarstwach  domowych.  Jak  również  ograniczenie  emisji  energii  poprzez  termomodernizację  budynków  mieszkalnych. 
 
6.4. Inne  zagrożenia  środowiska
 
Awarie  przemysłowe
 
Nowa  ustawa  z  dnia  27  kwietnia  2001 r.  Prawo  ochrony  środowiska  rezygnuje  z  nazwy  dotychczas  stosowanej - „nadzwyczajne  zagrożenie  środowiska”  i  reguluje  tą  problematykę  pod  nazwą  „poważne  awarie”.  Definicje  poważnej  awarii  i  poważnej  awarii  przemysłowej  określa  odpowiednio  art. 23  i  24  w/w  ustawy.
.
poważna  awaria - to  zdarzenie,  w  szczególności  emisja,  pożar  lub  eksplozja  powstała  w  trakcie  procesu  przemysłowego,  magazynowania  lub  transportu,  w  których  występuje  jedna  lub  więcej  niebezpiecznych  substancji,  prowadzące  do  natychmiastowego  powstania  zagrożenia  życia  lub  zdrowia  ludzi  lub  środowiska  lub  powstania  takiego  zagrożenia  z  opóźnieniem.
poważna  awaria  przemysłowa  przez  pojęcie  to  rozumie  się  poważną  awarię  w  zakładzie.  Ustawa  Prawo  ochrony  środowiska  nakłada  na  prowadzącego  zakład  stwarzający  zagrożenie  wystąpienie  awarii,  dokonujący  przewozu  substancji  niebezpiecznych  oraz  organy  administracji  obowiązek  ochrony  środowiska  przed  awariami.
Zakład  stwarzający  zagrożenie  wystąpienia  poważnej  awarii  przemysłowej  w  zależności  od  rodzaju,  kategorii  i  ilości  substancji  niebezpiecznej  znajdującej  się  w  zakładzie  uznaje  się  za  zakład  o  zwiększonym  ryzyku  wystąpienia  awarii  albo  za  zakład  o  dużym  ryzyku  wystąpienia  awarii.  Zasady  zaliczania  zakładów  do  kategorii  zakładów  o  zwiększonym  ryzyku  albo  zakładów  o  dużym  ryzyku  określił  Minister  Gospodarki  w  drodze  rozporządzenia  z  dnia  9.04.2002 r.
 
Wojewódzki  Inspektorat  Ochrony  Środowiska  w  Białymstoku  prowadzi  wykaz  potencjalnych  sprawców  poważnych  awarii.  Rejestr  ten  obejmował  (wg  stanu  na  koniec  2001 r.)  jeden  zakład  z  terenu  powiatu  sejneńskiego.
 
1. Spółdzielnia Mleczarska "SEJNMLEK" w Sejnach,
.
W  powiecie  sejneńskim  brak  jest  składowiska  przygotowanego  do  zdeponowania  odpadów  poakcyjnych,  szczególnie  w  sytuacjach,  gdy  nie  jest  ustalony  sprawca  lub  istnieją  trudności  z  wyegzekwowaniem  od  niego  utylizacji  odpadów.  W  2002 r.  wytypowano  składowisko  odpadów  komunalnych  w  Konstantynówce,  które  po  zmodernizowaniu  będzie  mogło  przyjmować  odpady  poakcyjne.
 
Hałas
 
W  polskim  prawie  dopuszczalne  poziomy  hałasu  w  środowisku  określone  zostały  w  rozporządzeniu  Ministra  Ochrony  Środowiska,  Zasobów  Naturalnych  i  Leśnictwa  z  dnia  13  maja  1998 r.  w  sprawie  dopuszczalnych  poziomów  hałasu  w  środowisku.  Wielkości  dopuszczalne  odnoszą  się  w  nim  do  terenów  wymagających  ochrony  przed  hałasem  i  są  zależne  od  funkcji  urbanistycznej,  jaką  spełnia  dany  teren.
 
Hałas  komunikacyjny
 
.Komunikacja  drogowa  jest  najważniejszym  czynnikiem  mającym  wpływ  na  klimat  akustyczny  powiatu.  Jest  to  główne  źródło  uciążliwości  hałasu  dla  ludzi  i  środowiska  przyrodniczego.
Środki  transportu  są  ruchomymi  źródłami  hałasu  decydującymi  o  parametrach  klimatu  akustycznego  przede  wszystkim  na  terenach  zurbanizowanych.  Większość  pojazdów  emituje  hałas  o  poziomie  dźwięku  od  85  do  94 dB,  przy  dopuszczalnych  natężeniach  hałasu  w  środowisku,  w  otoczeniu  budynków  mieszkalnych  od  35  do  55  dB  w  porze  nocnej  i  od  40  do  65 dB  w  porze  dziennej.  Najbardziej  uciążliwe  są  pojazdy  ciężkie,  z  których  80 %  emituje  hałas  o  poziomie  dźwięku  większym  od  80 dB,  z  czego  40 %  o  poziomie  większym  od  85 dB.
Badania  klimatu  akustycznego  prowadzone  w  ramach  Państwowego  Monitoringu  Środowiska  przez  Inspekcję  Ochrony  Środowiska  obejmowały  pomiary  hałasu  komunikacyjnego  w  mieście  Sejny.
Wynikiem  przeprowadzonych  pomiarów  hałasu  komunikacyjnego  miasta  Sejny  jest  mapa  rozkładów  poziomów  dźwięku  przenikającego  do  środowiska (załącznik Nr 1).
Wnioski  wynikające  z  przeprowadzonych  badań  przedstawiają  się  następująco:
·      miasto  Sejny  w  porze  dziennej  cechuje  duży  dyskomfort  akustyczny,  wahający  się  między  dużą  (zakres: 63 £ LAeq £ 70 dB),  a  średnią  uciążliwością  (zakres: 52 £ LAeq £ 62 dB)  w  subiektywnej  skali  opracowanej  przez  Państwowy  Zakład  Higieny,
·      średnia  ze  zmierzonych  wartości  równoważnego  poziomu  hałasu  dla  całego  terenu  objętego  badaniami,  w  porze  dziennej  (w  odległości  1 m  od  krawężnika),  wynosi  64,5 dB,
·      największą  uciążliwość  w  klimacie  akustycznym  miasta  Sejny  powoduje  droga  wojewódzka  Nr  653 - średnia  wartość  LAeq = 65,9 dB,  co  kwalifikuje  tereny  przylegające  do  niej  do  klasy  o  dużym  zagrożeniu  hałasem,
·      wartości  progowe  mogą  być  przekraczane  w  punkcie  nr 1  zlokalizowanym  na  ul. Konarskiego,  gdzie  mamy  do  czynienia  z  terenem  zabudowy  związanej  ze  stałym  lub  wielogodzinnym  pobytem  dzieci  i  młodzieży  (wynik  65,7 dB;  progowa  65 dB),
·      ograniczenie  ruchu  pojazdów  ciężkich  z  przejścia  granicznego  w  Ogrodnikach  znacznie  poprawiło  komfort  akustyczny  w  mieście  (spadek  wartości  LAeq od 3,5 dB  do  4,4 dB)  tabela  Nr 12.
 
Tabela  Nr 12: Charakterystyka  porównawcza  uśrednionych  poziomów  dźwięku
     i  natężenia  ruchu  dla  wybranych  ulic  miasta  Sejny.

Ulica

Zmierzone LAeq/ilość punktów

[dB]

Natężenie ruchu

[poj./h]

 

1994 r.

2002 r.

1994 r.

2002 r.

 

Ogółem

ciężkie

Ogółem

ciężkie

 

 

Konarskiego

69,8/3

66,6/2

448

38

296

12

 

Piłsudskiego

69,5/2

66,4/1

528

33

297

19

 

Marchlewskiego

68,6/2

63,0/1

303

36

157

3

 

Konarskiego, Piłsudskiego, Marchlewskiego

69,4/7

65,9/4

429

36

262

12

 

1 Maja

68,1/1

63,7/1

426

24

186

8

 

22 Lipca

63,6/3

63,7/2

168

4

202

2

 

Parkowa

62,0/1

64,2/1

90

18

135

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dane: analiza  pomiarów  hałasu  komunikacyjnego  w  Sejnach  na  podstawie
                      badań  z  2002 r.  prowadzonych  przez  WIOŚ  w  Suwałkach.
 
Możliwości  ograniczenia  hałasu  komunikacyjnego  w  Sejnach
 
      Walkę  z  hałasem  drogowym  można  prowadzić  dwutorowo:
·      poprzez  ograniczenie  emisji  akustycznej  podstawowych  źródeł  hałasu  tj.  w  tym  przypadku  komunikacji  samochodowej,
·      poprzez  działania  zmierzające  do  ograniczenia  przenikania  hałasu  do  środowiska.
 
Pierwsza  metoda:
-       wprowadzeniu  ograniczeń  prędkości  ruchu  pojazdów,
-       poprawie  jakości  i  ewentualnej  wymianie  nawierzchni  jezdni  w  ramach  prowadzonych  prac  remontowych,
-       zmianie  organizacji  ruchu.
Drugą  metoda:
-       stosowanie  ekranów  akustycznych  tj.  naturalnych  lub  sztucznych  przeszkód  zakłócających  propagację  fali  akustycznej  na  drodze  pomiędzy  źródłem  a  punktem  obserwacji,
-       specyficzne  kształtowanie  linii  zabudowy  i  bryły  powstających  budynków,  w  celu  zminimalizowania  wpływu  hałasu  drogowego,
-       zwiększenie  izolacyjności  akustycznej  przegród  zewnętrznych  w  budynkach,  a  w  szczególności  w  stolarce  okiennej.

 

7. Techniczna  infrastruktura  ochrony  środowiska
 
7.1.  Zaopatrzenie  w  wodę
 
Głównym  źródłem  zaopatrzenia  w  wodę  ludności,  rolnictwa  są  wody  podziemne.  Ze  zbiorowego  zaopatrzenia  w  wodę  korzysta  ok.  77,9 %  mieszkańców,  a  pozostała  część  z  własnych  ujęć  -  studni  kopanych  i  studni  wierconych.  Szacunkowy  pobór  wody  z  ujęć  nie  zewidencjonowanych  można  określić  na  ok.  947 m3/dobę.   
Infrastruktura  techniczna  do  korzystania  z  wód  podziemnych  to:  ujęcia  wód  (studnie  wiercone  i  stacje  wodociągowe  -  stacje  uzdatnia  wody)  i  sieć  wodociągowa.  Liczba  komunalnych  eksploatowanych  ujęć  wód  podziemnych,  stacji  uzdatniania,  zasoby  i  pobór  wody  przedstawia  tabela  nr 13.  
 
Tabela  Nr 13:  Liczba  ujęć  wód  podziemnych, pobór  wód  i  wielkości                   zasobów  powiatu  sejneńskiego  wg  stanu  na  koniec  2002 r.

Wyszczególnienie

Eksploatowane  ujęcia  wody

Stacje  uzdatniania

Zasoby  eksploatacyjne  w  m3/godz.

Pobór  wody  w  m3/dobę

Zużycie  wody  w  m3/d/os

Powiat  sejneński

9

7

494

3 113

0,182

Miasto  Sejny

3

1

150

893

0,149

Gminy  razem

6

6

344

2 220

0,190

Sejny

2

2

65

480

0,202

Giby

1

1

80

600

0,250

Krasnopol

1

1

66

250

0,109

Puńsk

2

2

133

890

0,198

Dane:  informacje  uzyskane  z  samorządów  gminnych
 
Według  danych  uzyskanych  z  samorządów  (stan  na  koniec  2002 r.)  łączna  długość  sieci  wodociągowej  wynosiła  477,1 km  (26,5 km  w  mieście  i  450,6 km  na  wsi).  Z  zaopatrzenia  w  wodę  siecią  komunalną  korzysta  98,1 %  mieszkańców  miasta.  Ujęcia  wody  i  wodociągi  posiadają  także  wszystkie  gminy,  jednak  rozwój  sieci  wodociągowej  na  terenach  wiejskich  jest  bardzo  zróżnicowany.  Najniższe  wskaźniki  rozwoju  sieci  wodociągowej  na  terenach  wiejskich  występują  w  gminach:  Krasnopol  i  Sejny.
Liczba  gospodarstw  domowych  korzystających  ze  zbiorowego  zaopatrzenia  w  wodę  i  długość  komunalnej  sieci  wodociągowej  systematycznie  rośnie,  szczególnie  na  terenach  wiejskich.  Jednocześnie  są  modernizowane  stacje  wodociągowe  w  celu  poprawienia  jakości  wody  i  obniżenia  kosztów  eksploatacji.
Zatwierdzone  zasoby  eksploatacyjne  zwykłych  wód  podziemnych  (głównie  czwarto-  i  trzeciorzędowych)  w  2002 r.  wynosiły  ok.  494 m3/godz.
W  powiecie  sejneńskim  nie  występuje  deficyt  zasobów  eksploatacyjnych  w  stosunku  do  zapotrzebowania  na  wodę  pobieraną  z  wodociągów.  Występują  jednak  obszary  z  deficytem  płytkiej  i  bardzo  płytkiej  wody  podziemnej,  tzw.  wody  rolniczej.
Zestawienie  informacji  o  długości  sieci  wodociągowej  oraz  liczbie  przyłączy  do  budynków  w  układzie  gminnym,  przedstawia  tabela  nr 14.
 
Tabela  Nr 14:  Wodociągi  w  powiecie  sejneńskim  stan  na  koniec  2000 i  2002 r.

Wyszczególnienie

Rok

Sieć wodociągowa  w km

Przyłącza

wodociągowe

Ilość mieszkańców korzystająca z wodociągów

% mieszkańców korzystających z wodociągów

Powiat  sejneński

2000

410

2755

14911

65,84

 

2002

477,1

2980

17568

77,9

Miasto  Sejny

2002

26,5

545

6000

98,06

Gminy  razem

2002

450,6

2435

11568

70,39

Sejny

2002

137

640

2368

55,56

Giby

2002

64

510

2400

74,77

Krasnopol

2002

36

346

2300

53,34

Puńsk

2002

213,6

939

4500

96,77

Dane:  informacje  uzyskane  z  samorządów  gminnych 
 
7.2. Kanalizacja  i  oczyszczalnie  ścieków
 
Kanalizacja  sanitarna
 
Wg  danych  z  gmin,  w  2002 r.  w  powiecie  sejneńskim  łączna  długość  kanalizacji  sanitarnej wynosiła  24,9 km,  z  tego  11,1 km  na  terenie  miast,  a  13,8 km     na  terenach  wiejskich.  Z  kanalizacji  korzysta  83 %  ludności  miasta.  
Długość  sieci  kanalizacji  sanitarnej  i  liczbę  przyłączy,  z  podziałem  na  miasto  i  gminy  wiejskie  przedstawia   tabela  Nr 15.
 
Tabela  Nr 15: Kanalizacja  w  powiecie  sejneńskim,  stan  na  koniec  2000  i  2002 r.

Wyszczególnienie

Rok

Sieć kanalizacyjna  w km

Liczba przyłączy

 

Ilość mieszkańców korzystających z kanalizacji

% mieszkańców korzystających z kanalizacji

Powiat  sejneński

2000

12,258

-

5386

23,8

 

2002

24,9

645

6100

27,05

Miasto  Sejny

2002

11,1

317

5080

83,02

Gminy  razem

2002

13,8

328

1020

6,21

Sejny

2002

-

-

-

-

Giby

2002

-

-

-

-

Krasnopol

2002

-

-

-

-

Puńsk

2002

13,8

328

1020

21,94

Dane:  informacje  uzyskane  z  samorządów  gminnych 
 
Oczyszczalnie  ścieków
 
Oczyszczalnie  komunalne
W  2002  roku  27,05 %  ogólnej  liczby  mieszkańców  powiatu  obsługiwanych 
było  przez  oczyszczalnie  ścieków.  Wskaźnik  taki  dla  kraju  wynosi  54,7 %.  W  mieście  obsługiwanych  było  5080  mieszkańców  (83,02 %,  w  kraju  80,9 %),  na  wsi  1020  mieszkańców  (6,21 %,  w  kraju  12,4 %).
Zgodnie  z  danymi  samorządów  w  2002 r.  w  powiecie  funkcjonowały  2  biologiczno-mechaniczne  oczyszczalnie  ścieków  komunalnych  o  łącznej  przepustowości  2800 m3/dobę. Szczegółowe dane dotyczące oczyszczanych ścieków przedstawia tabela nr 16.
 
Tabela  Nr 16: Oczyszczalnie ścieków w powiecie sejneńskim stan na koniec 2000 i 2002 r.

Wyszczególnienie

Rok

Przepustowość  m3/d

Ilość  oczyszczanych  ścieków m3/rok

Ilość  dowożonych  ścieków  m3/rok

% mieszkańców  obsługiwanych  przez  oczyszczalnię

Powiat  sejneński

2000

2 650

273 750

10 220

21,72

 

2002

2 800

195 000

13 899

27,05

Miasto  Sejny

2002

2 650

165 000

13 899

83,02

Gminy  razem

2002

150

30 000

-

6,21

Sejny

2002

-

-

-

-

Giby

2002

-

-

-

-

Krasnopol

2002

-

-

-

-

Puńsk

2002

150

30 000

-

21,94

Dane:  informacje  uzyskane  z  samorządów  gminnych 
 
Oczyszczalnie przemysłowe
           
W  powiecie  sejneńskim  funkcjonuje  jedna  oczyszczalnia  ścieków  przemysłowych  Zakładu  Produkcji  Mleczarskiej  „Sejnmlek”.  Jest  to  oczyszczalnia  mechaniczno-biologiczna  o  przepustowości  projektowej  675 m3/dobę.  Aktualnie  oczyszcza  ona  400 m3  ścieków  w  ciągu  doby.
  
7.3. Składowiska  odpadów  stałych
 
Składowiska  odpadów  komunalnych
 
Jedynym  sposobem  unieszkodliwiania  odpadów  komunalnych  jest  składowanie.
W  powiecie  sejneńskim  według  stanu  na  dzień  31.12.2002 r.  funkcjonują  trzy  składowiska odpadów.  Wśród  nich:
2  posiadają  wydane  pozwolenie  na  budowę,
3  posiadają  pozwolenie  na  użytkowanie,
3  posiadają  instrukcję  eksploatacji,
3  posiadają  opracowany  przegląd  ekologiczny,
2  posiadają  uszczelnione  podłoże,
1  posiada  instalacje  do  zbierania  odcieków,
3  prowadzi  ewidencję  odpadów,
3  otoczonych  jest  pasem  zieleni.
1  posiada  brodzik  dezynfekcyjny,
1  posiada  piezometry,
Składowiska, nie posiadają odpowiedniego wyposażenia technicznego, np. kompaktorów.
W  powiecie,  wg  stanu  na  koniec  2002 r.,  były  2  składowiska  zorganizowane  tj.  składowisko  miasta  Sejny  w  miejscowości  Konstantynówka  i  składowisko  gminy  Puńsk  w  miejscowości  Szołtany.  Posiadają  one  uregulowany  stan  prawny,  czyli  decyzje  -  pozwolenia  na  budowę,  bądź  na  użytkowanie  obiektów.  Ich  łączna  powierzchnia  wynosiła  3,9 ha.  Składowisko  gminy  Krasnopol  o  powierzchni  0,7 ha  nie  spełniające  wszystkich  wymogów  przewidziane  jest  do  zamknięcia  nie  później  niż  do  końca 2009 r.
 Informacje  dotyczące  składowisk  odpadów  zostaną  uszczegółowione  w  „Powiatowym  Planie  Gospodarki  Odpadami”.
 
7.4. Ochrona  powietrza
           
Powiat  sejneński  na  tle  pozostałych  powiatów  województwa  podlaskiego  plasuje  się  na  jednym  z  wysokich  miejsc  w  związku  z  czystością  powietrza  atmosferycznego.  Na  jego  terenie  nie  istnieją  zakłady  przemysłowe  będące  głównym  źródłem  zanieczyszczeń.  Jedynie  lokalne  kotłownie  oraz  zanieczyszczenia  z  gospodarstw  wiejskich  powodują  emisję  związków  do  atmosfery.
 
 
8. Ocena  stanu  środowiska  -  podsumowanie
 
Stan  poszczególnych  komponentów  środowiska  powiatu  można  ocenić  jako  bardzo  dobry.  Charakteryzuje  się  mniejszym,  w  odniesieniu  do  średniej  województwa  jak  i  kraju  stopniem  degradacji  i  zanieczyszczenia.  Odnosi  się  to  w  szczególności  do:
·        wysokiej  różnorodności  przyrodniczej  (krajobrazowej,  siedliskowej  i  gatunkowej),
·        występowania  wielu  ekosystemów  naturalnych  i  półnaturalnych - m.in. dużych  kompleksów  leśnych  i  jezior,
·        niskiego  stopnia  zanieczyszczenia  gleb  i  dobrej  jakości  powietrza,
Zachowaniu  tych  walorów  służy  m.in.:
·        bardzo  mała  liczba  zakładów  przemysłowych,
·        stała  poprawa  infrastruktury  służącej  ochronie  środowiska,
·        objęcie  znacznej  części  powiatu  różnymi  formami  ochrony  przyrody  w  tym  obecność  parku  narodowego,
·        niski  stopień  urbanizacji  i  bardzo  mała  gęstość  zaludnienia,
·        niski  poziom  chemizacji  środowiska,
Najważniejszymi  problemami  środowiskowymi  powiatu  są:
·        zanieczyszczenie  i  eutrofizacja  wód,
·        zaśmiecenie  terenu;  „dzikie  wysypiska”,
·        słabo  rozwinięty  system  zbierania  odpadów  od  mieszkańców,
·        mała  retencja  wód  w  zlewniach,
         Dokładniejsze  omówienie  walorów  i  zagrożeń  środowiska  zawiera  analiza  SWOT.
 
 
 
9. Analiza  SWOT
 
9.1. Czynniki  wewnętrzne
 
9.1.1. Mocne  strony
 
Stan  przyrody  i  środowiska
 
1)    wysoka  różnorodność  biologiczna  obszaru  powiatu  (krajobrazowa,  ekosystemowa,  siedliskowa  i  gatunkowa),  występowanie  wielu  gatunków  i  siedlisk  rzadkich  w  skali  europejskiej,
2)    istnienie  sieci  obszarów  i  obiektów  chronionych  (parki  narodowe,  rezerwaty  i  in.)  obejmujących  znaczną  część  obszaru  powiatu;  występowanie  obszarów  unikatowych  w  skali  europejskiej  i  światowej,  występowanie  dużych  obszarów  leśnych  oraz  naturalnie  ukształtowanych  dolin  rzecznych,
3)    dobry  stan  zdrowotny  lasów,
4)    niewielkie  zanieczyszczenie  powietrza  pyłami,  dwutlenkiem  siarki  i  tlenkami  azotu,
5)    dobry  stan  czystości  większości  dużych  naturalnych  zbiorników  wodnych 
(brak  w  tej  grupie  jezior  pozaklasowych),
6)    bardzo  niska  zawartość  metali  ciężkich  w  glebach  użytków  rolnych  (zawartość  naturalna),
7)    niski  poziom  chemizacji  środowiska,
8)    rosnąca  powierzchnia  terenów  zalesionych,
9)    bardzo  niskie  tempo  wyłączania  gruntów  rolnych  i  leśnych  z  dotychczasowego  użytkowania,
 
Stan  infrastruktury  służącej  ochronie  środowiska
 
10)    rozwój  sieci  kanalizacyjnej,
11)    istnienie  rezerw  przepustowości  funkcjonującej  oczyszczalni  ścieków,  które  umożliwiają  rozbudowę  systemów  kanalizacyjnych  i  odprowadzanie  ścieków  do  istniejącego  obiektu,
12)    jedno  z  najniższych  spośród  wszystkich  powiatów  województwa  podlaskiego  zużycie  wody, 
13)    wzrost  liczby  komunalnych  oczyszczalni  ścieków  z  jednej  w  2000 r.  do  dwóch  w  2002 r.  i  jednoczesny  spadek  o  około  30 tys. m3/rok  ogólnej  ilości  ścieków  wymagających  oczyszczenia  odprowadzanych  do  wód  powierzchniowych,
14) wzrost  liczby  ludności  obsługiwanej  przez  oczyszczalnie  ścieków  z  21,7 %  w  2000 r.  do  27,1 %  w  2002 r.,  w  tym  wyższy  w  stosunku  do  średniej  krajowej  odsetek  ludności  miejskiej  obsługiwanej  przez  oczyszczalnie  ścieków  (83,02 %;  w  Polsce  średnio  80,9 %),
15) zorganizowany  system  ratowniczo-gaśniczy,
 
Sfera  gospodarcza
 
16) mała  ilość  wytwarzanych  odpadów  niebezpiecznych,
17) brak  przemysłu  degradującego  środowisko,
18) nie  agresywna  w  stosunku  do  środowiska  tradycyjna  gospodarka  rolna,  rozwój  przyjaznych  środowisku  przyrodniczemu  form  gospodarowania,
19) wdrażanie  zasad  gospodarki  leśnej  sprzyjających  zachowaniu  różnorodności   biologicznej,  stopniowa  „ekologizacja”  gospodarki  leśnej,
20) korzystne  warunki  dla  rozwoju  rolnictwa  ekologicznego  i  integrowanego 
oraz  rozwoju  przyjaznych  dla  środowiska  form  turystyki,
21) korzystne  warunki  dla  rozwoju  wykorzystania  odnawialnych  źródeł  energii: 
biomasy  i  energii  wiatru,  oraz  rosnące  zainteresowanie  inwestycjami  w  tym  zakresie  (biomasa)  wyrażające  się  m.in.  modernizacją  kotłowni  węglowych  na  biomasę,
 
Sfera  społeczna
 
22) bardzo  niska  gęstość  zaludnienia  (26 osób/km2,  przy  średniej  województwa  60 osób/km2,  i  średniej  krajowej  124 osób/km2),
23) niski  stopień  urbanizacji,  bardzo  mała  powierzchnia  terenów  miejskich 
(0,41 %  powierzchni,  przy  4,5%  powierzchni  województwa,  i  krajowej  6,8%),
24) rosnące  kwalifikacje  oraz  doświadczenie  administracji  obszarów  chronionych,  lasów  państwowych  oraz  kadr  ochrony  środowiska,
25) powstanie  Stowarzyszenia  Samorządów  Ziemi  Sejneńskiej  i  integrowanie  swoich  członków  do  wspólnej  realizacji  zadań.  Rola  stowarzyszenia  w  zakresie  ochrony  środowiska:
-       integrowanie  swoich  członków  do  wspólnej  realizacji  zadań  obejmujących  więcej  niż  teren  jednego  samorządu  gminy  lub  miasta  w  zakresie  ochrony  środowiska,  zagospodarowania  odpadów  komunalnych,  oczyszczania  ścieków,  budowy  dróg,  opracowanie  i  realizacja  projektu  zagospodarowania  turystycznego,  wspólne  rozwiązywanie  problemów  z  padłymi  zwierzętami,
-       współpraca  w  zakresie  poprawy  infrastruktury  technicznej  (drogi,  telekomunikacja,  gazownictwo,  elektroenergetyka,  wodociągi,  kanalizacja  itp.),   
26) działalność  edukacyjna  prowadzona  przez  pracowników  obszarów  chronionych  (konkursy,  wydawnictwa,  zajęcia  aktywnej  edukacji  terenowej,  akcje  prośrodowiskowe  -  sprzątanie  świata,  dzień  ziemi),
27) wprowadzanie  do  programów  edukacji  formalnej  zagadnień  ochrony  przyrody 
i  środowiska,  działalność  szkolnych  kół  zainteresowań,
 
9.1.2. Słabe  strony
 
Stan  przyrody  i  środowiska
 
1)      degradacja  zmeliorowanych  terenów  bagiennych,
2)      obniżanie  się  poziomu  wód  gruntowych,
3)      podatność  gleb  na  czynniki  erozyjne,
4)      zanikanie  drobnych  zbiorników  wodnych  oraz  bogatych  przyrodniczo  enklaw  śródpolnych,
5)      niedostateczna  retencja  wód  w  zlewniach,
6)      urbanizacja  terenów  cennych  pod  względem  przyrodniczym  i  krajobrazowym,
7)      degradacja  walorów  przyrodniczych  pobrzeża  jezior  poprzez  zabudowę  rekreacyjną  i  inną,  często  pozbawionych  urządzeń  służących  ochronie  środowiska,
8)      zaśmiecanie  lasów,
9)      dewastacja  drobnych  zbiorników  wodnych  na  obszarach  użytkowanych  rolniczo,
 
Stan  infrastruktury  służącej  ochronie  środowiska
 
10)    za  mała  w  stosunku  do  potrzeb  liczba  oczyszczalni  ścieków  (w  roku  2002  oczyszczalnie  obsługiwały  83 %  mieszkańców  miasta  i  6,2 %  mieszkańców  wsi),
11)    brak  systemu  segregacji,  unieszkodliwiania  i  zagospodarowania  odpadów),
12)    niedostateczna  liczba  prawidłowo  urządzonych  składowisk  odpadów,
13)    ogólnie  niski  standard  i  zbyt  mała  liczba  urządzeń  ochrony  środowiska 
na  obszarach  intensywnego  ruchu  turystycznego,
14)    dysproporcje  w  rozwoju  sieci  wodociągowej  i  kanalizacyjnej  (477,1 km / 24,9 km  w  2002 r.),
 
Sfera  gospodarcza
 
15)    ograniczony  dostęp  do  środków  na  rozbudowę  i  modernizację  infrastruktury  służącej  ochronie  środowiska  (brak  środków  na  wkład  własny,  zapotrzebowanie  przekraczające  możliwości  dofinansowania  zadań),
16)    brak  zakładu  unieszkodliwiania  odpadów  komunalnych,
17)    duża  ilość  wyrobów  zawierających  azbest  zainstalowanych  w  obiektach  budowlanych,
 
Sfera  społeczna
 
18)    zbyt  wolno  postępujący  wzrost  świadomości  społecznej  dotyczącej  konieczności  gospodarowania  w  sposób  przyjazny  dla  przyrody  i  środowiska,  brak  indywidualnych  nawyków  i  postaw  prośrodowiskowych  (segregacji  odpadów,  oszczędności  wody,  nie  zaśmiecania  lasów),
 
 
9.2. Czynniki  zewnętrzne
 
9.2.1. Szanse
 
Sfera  prawna  i  polityczna
 
1)      nowoczesne  przepisy  ochrony  przyrody  i  środowiska,  w  tym  przepisy  związane  z  koniecznością  wykonywania  ocen  oddziaływania  inwestycji  na  środowisko  i  monitoringu  stanu  środowiska,
2)      wprowadzenie  nowych  zasad  finansowania  inwestycji  i  działań  proekologicznych  (preferencyjne  kredyty,  ulgi  podatkowe,  dotacje  z  budżetu  państwa),
3)      możliwość  uzyskiwania  dotacji  i  pożyczek  z  funduszy  krajowych  i  zagranicznych  na  inwestycje  zmniejszające  uciążliwość  gospodarki  dla  środowiska  oraz  na  rozwój  infrastruktury,
4)      prawny  nakaz  opracowywania  programów  ochrony  środowiska  przez  jednostki  administracji  samorządowej,
5)      wzrost  uspołecznienia  procesów  podejmowania  decyzji  mających  wpływ  na  stan  środowiska,
6)      wdrożenie  instrumentów  prawno-ekonomicznych  mobilizujących  do  realizacji  inwestycji  prośrodowiskowych  wynikających  ze  strategii  krajowych  oraz  przyjętych  zobowiązań  międzynarodowych,
7)      rozwój  kontaktów  i  współpracy  międzynarodowej  z  krajami  UE  w  celu  wymiany  doświadczeń  w  zakresie  proekologicznych  metod  gospodarowania,
8)      rozwój  współpracy  samorządów  z  samorządami  Litwy  w  zakresie  wspólnego  rozwiązywania  problemów  ochrony  środowiska  w  rejonach  przygranicznych,
 
Sfera  przyrodnicza  i  społeczno - gospodarcza
 
9)      możliwość objęcia  ochroną  prawną  nowych  obiektów - siedlisk  i  stanowisk  występowania  gatunków  cennych  w  skali  europejskiej  poprzez  wprowadzenie  w  Polsce  systemu  Natura  2000,
10)    możliwość  wzmocnienia  systemu  ochrony  przyrody  poprzez  utworzenie  transgranicznego  obszaru  chronionego  Augustowsko-Druskiennickiego,
11)    możliwość  uzyskania  zewnętrznego  (krajowego  i/lub  zagranicznego)  wsparcia  finansowego  programów  ochrony  różnorodności  przyrodniczej  oraz  realizacji  programu  zalesiania  gruntów  o  niskiej  przydatności  rolniczej,
12)    wspieranie  inicjatyw  samorządów,  organizacji  i  instytucji  zmierzających 
do  uzyskania  pomocy  finansowej  z  programów  UE  na  rozwój  infrastruktury  ochrony  środowiska,
13)    wspieranie  inicjatyw  podmiotów  gospodarczych  zmierzających  do  uzyskania  dofinansowania  inwestycji  eliminujących  zagrożenia  dla  środowiska  i  wspierających  zrównoważony  rozwój,  ze  środków  krajowych  i  zagranicznych,
14)    skoordynowanie  działań  prośrodowiskowych  na  wszystkich  szczeblach  administracji  samorządowej,
15)    wzrost  krajowego  i  zagranicznego  popytu  na  „zdrową  żywność”,  bezpieczne  dla  środowiska  formy  sportu  i  rekreacji,  turystyki  i  kontaktu  z  przyrodą,

9.2.2. Zagrożenia

 
Sfera  prawna  i  polityczna
 
1)      brak  skutecznych  przepisów  z  zakresu  budownictwa  i  zagospodarowania  przestrzennego  zabezpieczających  krajobraz  przed  degradacją  (np.  wznoszeniem  budynków  o  formie  niedostosowanej  do  krajobrazu),
2)      opóźnienia  w  przygotowywaniu  nowych  aktów  prawnych  i  przepisów  wykonawczych  dotyczących  ochrony  przyrody  i  środowiska,
 
Sfera  przyrodnicza  i  społeczno - gospodarcza
 
3)      możliwość  wystąpienia  groźnych  dla  człowieka,  przyrody  i  środowiska  awarii  na  Litwie  (elektrownia  atomowa  w  Ignalinie)  oraz  Białorusi,
4)      rosnąca  presja  turystyczna  na  obszarach  o  najcenniejszych  walorach  przyrodniczych,

 

10. Zamierzenia  powiatu  i  gmin  w  zakresie  ochrony  środowiska

 
Tabela  Nr 17: Zamierzenia  w  zakresie  budowy  i  modernizacji  ujęć  wody  i  wodociągów

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN]

Nakłady

do

31.12.

2002 r.

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

     m.  Sejny

1.

Budowa wodociągu i przyłączy

tak

342,8

342,8

-

-

-

-

-

-

-

Bank Światowy, śr. własne

2.

Budowa wodociągu ul. Mickiewicza

nie

40,0

-

-

-

40

-

-

-

-

środki  własne

3.

Budowa wodociągu 1km

nie

100,0

-

-

-

-

100,0

-

-

-

środki  własne

 

gm.  Sejny

4.

Rozbudowa wodociągu zbiorczego  Burbiszki

tak

3398,5

-

-

850,0

850,0

850,0

848,5

-

-

środki  pomocowe,          środki własne

5.

Modernizacja stacji uzdatniania wody  Burbiszki

tak

560,4

17,1

543,3

-

-

-

-

-

-

SAPARD, środki własne

6.

Rozbudowa wodociągu zbiorczego Berżniki

tak

900,0

-

-

-

-

-

-

900,0

-

środki pomocowe,           środki  własne

 

Giby

7.

Modernizacja stacji uzdatniania wody w Gibach

tak

670,0

-

150,0

520,0

-

-

-

-

-

śr. własne, SAPARD, pożyczka WFOŚiGW

 

 Puńsk

8.

Budowa wodociągu we wsiach  Szołtany i Boksze

nie

300,0

-

-

40,0

50,0

50,0

60,0

100,0

-

śr. własne, wpłaty  ludności

9.

Modernizacja hydroforni w Puńsku

projekt budowlany

500,0

-

-

-

300,0

200,0

-

-

-

śr. własne, ZGKiM, SAPARD

 

 Krasnopol

10.

Rozbudowa stacji uzdatniania wody

nie

500,0

-

-

-

100,0

150,0

100,0

150,0

-

śr. własne, z budżetu ARiMR

11.

Rozbudowa wodociągu Głuszyn - Jeziorki

projekt kosztorysu

350,0

-

-

250,0

100,0

-

-

-

-

śr. ludności, śr. własne, ARiMR

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
Tabela  Nr 18: Zamierzenia  w  zakresie  budowy  i  modernizacji  oczyszczalni  ścieków  

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN]

Nakłady

do

31.12.

2002 r.

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

 Puńsk

1.

Rozbudowa  oczyszczalni  ścieków

nie

50,0

-

-

-

50,0

-

-

-

-

Śr. Własne

 
 
Tabela  Nr 19: Zamierzenia  w  zakresie  budowy  i  modernizacji  kanalizacji  sanitarnej  i  deszczowej

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN] 

Nakłady

do

31.12.

2002 r. 

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

m.  Sejny

1.

Budowa  kanalizacji  sanitarnej  ul. Marchlewskiego, Strażacka, Nowa, Młynarskiego,

nie

3 000,0

-

-

-

-

3 000

-

-

-

Środki  pomocowe,  środki  własne,

Giby

2.

Budowa  kanalizacji  we  wsiach  Giby  i  Pogorzelec

nie

2 000,0

-

-

-

-

-

-

500,0

1 500,0

Środki  własne,   rolników  i pomocowe  UE

3.

Odprowadzenie  ścieków  do  oczyszczalni  w  Sejnach

nie

-

-

-

-

-

-

-

-

-

kredyty  WFOŚiGW

 Puńsk

4.

Rozbudowa  kanalizacji  sanitarnej  w Puńsku

nie

150,0

-

-

-

80,0

70,0

-

-

-

środki  własne

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Tabela  Nr 20: Zamierzenia  w  zakresie  gospodarki  odpadami

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja 

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN] 

Nakłady

do

31.12.

2002 r. 

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania 

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

m. Sejny

1.

Recykling  odpadów  stałych

nie

10,5

-

3,5

7,0

-

-

-

-

-

WFOŚiGW , środki  własne

Sejny

2.

Pojemniki  KP-7,  teren gminy

tak

160,534

146,534

14,0

-

-

-

-

-

-

środki  własne,   WFOŚiGW, PFRON

Giby

3.

Zorganizowanie  selektywnej  zbiórki odpadów  komunalnych  na   terenie gminy

nie

250,0

-

-

-

50,0

100,0

100,0

-

-

środki  własne,   rolników, pomocowe  UE,  pożyczka  z WFOŚiGW

Puńsk

4.

Modernizacja  wysypiska  w  Szołtanach

nie

400,0

-

-

-

400,0

-

-

-

-

środki  własne,   WFOŚiGW , NFOŚiGW

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Tabela  Nr 21: Zamierzenia  w  zakresie  ochrony  powietrza 

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja 

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN]

Nakłady

do

31.12.

2002 r. 

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania 

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

Powiat  Sejneński  (inwestycje  własne)

1.

Modernizacja  kotłowni  węglowej  na  ekologiczną  i  termomodernizacja  w  Zespole  Szkół  Ogólnokształcących  w  Sejnach 

tak

1 112

-

1 112

-

-

-

-

-

-

środki  własne,  WFOŚiGW, NFOŚiGW

2.

Modernizacja  kotłowni  węglowej  na  ekologiczną  i   termomodernizacja  w  Zespole  Szkół  Technicznych  w  Sejnach

nie

1 500

-

-

-

750

750

-

-

-

środki  własne,  WFOŚiGW, NFOŚiGW

Giby

3.

Budowa  kotłowni  z  wykorzystaniem   energii  odnawialnej  (zrębki)  w  szkole  podstawowej  w  Gibach,  Karolinie  i  Frąckach

nie

-

-

-

-

-

-

-

-

300,0

środki  własne,  pomocowe UE, pożyczka  z  NFOŚiGW

Puńsk

4.

Modernizacja  kotłowni  w  UG  i  Szkole  Podstawowej  w  Puńsku  na  ekologiczną

nie

500,0

-

-

-

-

300,0

200,0

-

-

środki  własne,  środki  UE ,   WFOŚiGW , NFOŚiGW

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Tabela  Nr 22: Inne  zamierzenia  inwestycyjne

Lp.

Nazwa zadania, lokalizacja

Posiadana

dokumen-

tacja

Wartość

kosztory-

sowa

[tys.PLN]

Nakłady

do

31.12.

2002 r. 

Nakłady do poniesienia w latach

[tys. PLN]

Źródła finansowania

2003

2004

2005

2006

2007

2008

następne

Giby

1.

Budowa  szlaku  rowerowego  na  terenie  gminy  i  plaży  w  Gibach

nie

-

-

-

-

-

-

-

-

300,0

środki  własne  i  pomocowe  UE

Puńsk

2.

Rekultywacja  jeziora  Puńsk

nie

200,0

-

-

-

-

200,0

-

-

-

środki  własne, środki  UE , WFOŚiGW

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
11. Uwarunkowania  opracowania  programu
 
11.1. Analiza  obowiązującego  stanu  prawnego  oraz  kierunków  zmian  wynikających  z  wymogu  dostosowania  polskiego  ustawodawstwa  do  wymogów  ustawodawstwa  Unii  Europejskiej
 
Wprowadzenie
 
Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej,  przyjęta  w  1997  roku  stwierdza, że  Rzeczpospolita  Polska  -  kierując  się  zasadą  zrównoważonego  rozwoju  -  zapewnia  ochronę  środowiska  naturalnego;  nakłada  ona  także  na  władze  publiczne  obowiązek  zapewnienia  bezpieczeństwa  ekologicznego  współczesnemu  i  przyszłym  pokoleniom. 
 
W  2000  roku  został  sporządzony  dokument  programowy  „II  polityka  ekologiczna  państwa”,  który  w  2001  roku  został  zaakceptowany  przez  Parlament.  Ustala  on  cele  ekologiczne  do  2010  i  2025 roku. „II  polityka  ekologiczna  państw”  zakłada,  że  niepodważalnym  kryterium  obowiązującym  na  każdym  -  także  lokalnym  i  regionalnym  -  szczeblu  jej  realizacji  jest  człowiek,  jego  zdrowie  oraz  komfort  środowiska,  w  którym  żyje  i  pracuje.
Człowiek  jest  ściśle  związany  w  swojej  działalności  z  systemem  przyrodniczym  (gleba,  woda,  powietrze,  zasoby  i  różnorodność  biologiczna,  ekosystemy).  Zachowanie 
równowagi  w  tym  związku  wymaga  spójnego  zarządzania:
·      dostępem  do  zasobów  środowiska,
·      racjonalnym  użytkowaniem  zasobów  przyrodniczych,
·      zapobieganiem  powstawaniu  negatywnych  skutków  działalności  gospodarczej,
·      likwidacją  negatywnych  skutków  działalności  gospodarczej.
 
Głównym  celem  „II  polityki  ekologicznej  państwa”  jest  zapewnienie  bezpieczeństwa  ekologicznego  kraju,  przy  założeniu,  że  skuteczna  regulacja  korzystania  ze  środowiska  nie  dopuści  do  powstania  zagrożeń  dla  jakości  i  trwałości  zasobów  przyrodniczych.  Przy  jej  realizacji  obowiązywać  winy  zasady:
·      zrównoważonego  rozwoju  -  jako  zasada  podstawowa,
·      przezorności  -  przewidująca,  że  rozwiązywanie  pojawiających  się  problemów   powinno  następować  po  bezpiecznej  stronie  oraz  związana  z  nią  zasada  wysokiego  poziomu  ochrony  środowiska,
·      integracji  polityk  ekologicznej  i  sektorowych,
·      równego  dostępu  do  środowiska  przyrodniczego  w  kategoriach  równoważenia  szans  człowieka  i  przyrody  oraz  sprawiedliwości  międzypokoleniowej,  międzyregionalnej  i  międzygrupowej,
·      regionalizacji  w  ramach  ekosystemów  europejskich  oraz  regionalizacji  w stosunku  do  obszarów  o  zróżnicowanym  stopniu  przekształcenia  i  degradacji  z  równoczesnym  rozszerzeniem  uprawnień  samorządu  terytorialnego  i  wojewodów,
·      uspołecznienia,
·      "zanieczyszczający  płaci",
·      prewencji  -  przeciwdziałanie  negatywnym  skutkom  dla  środowiska  podejmowane  być  powinno  na  etapie  planowania  i  realizacji  przedsięwzięć,
·      stosowania  najlepszych  dostępnych  technik  (BAT),
·      klauzul  zabezpieczających,  umożliwiających  państwom  członkowskim  stosowanie  ostrzejszych  kryteriów  w  porównaniu  z  wymogami  prawa  wspólnotowego,
·      skuteczności  ekologicznej  i  efektywności  ekonomicznej.
 „II  polityka  ekologiczna  państwa”  zakłada  3  etapy  osiągania  swoich  celów,  w  tym  2  etapy  związane  z  procesem  integracji  z  Unią  Europejską:
·      w  trakcie  ubiegania  się  o  członkostwo  w  UE  -  etap  realizacji  celów  krótkookresowych  /2000 - 2002/,
·      w  pierwszym  okresie  członkostwa,  zakładającym  okresy  przejściowe  i  realizację  programów  dostosowawczych  -  etap  realizacji  celów  średniookresowych  /2003 - 2010/,
·      oraz  etap  realizacji  celów  długookresowych  w  ramach  realizacji  "Strategii  zrównoważonego  rozwoju  Polski  do  2025 r."
 
Zadaniami  pierwszego  etapu  były:
·      pełna  realizacja  Układu  Europejskiego,  ustalającego  10-letni  okres  dla  harmonizacji  polskiego  prawa  ekologicznego  z  wymogami  Unii  Europejskiej  /1994-2004/,
·      pełna  realizacja  Narodowego  programu  przygotowania  do  członkostwa  w  Unii  Europejskiej, ustalającego  zadania  szczegółowe  dla  okresu  przedakcesyjnego  i  zakładającego  gotowość  integracji  w  roku  2002.
 
Wymienione  zadania  były  realizowane  poprzez:
·      harmonizację  przepisów  prawnych  z  regulacjami  obowiązującymi  w  Unii  Europejskiej,
·      reformę  mechanizmów  zarządzania  ochroną  środowiska,  dostosowującą  ją  do  wymogów  związanych  z  integracją,
·      stworzenie  warunków  prawnych  i  organizacyjnych  do  realizacji  międzynarodowych  konwencji  ekologicznych,
·      pełne  wdrożenie  reformy  zarządzania  państwem  we  wszystkich  ogniwach  związanych  z  ochroną  środowiska,
·      sukcesywne  wdrażanie  rozwiązań  prawnych  w  sferze  ekologicznej  przyjmowanych  w  latach  2000 - 2002  przez  Unię  Europejską,
·      zmniejszenie  negatywnego  oddziaływania  na  środowisko  i  zdrowie  człowieka  tzw.  "gorących  punktów"  oraz  zmniejszenie  ich  liczby,
·      usprawnienie  systemu  przeciwdziałania  powstawaniu  nadzwyczajnych  zagrożeń  środowiska  (poważnych  awarii)  oraz  rozbudowę  systemu  ratownictwa  ekologicznego  i  likwidacji  skutków  takich  zagrożeń,
·      podjęcie  działań  zmierzających  do  zintegrowania  celów  polityki  sektorowej  z  polityką  ekologiczną,
·      rozpoczęcie  wdrażania  do  realizacji  polityki  ekologicznej  nowoczesnych  i  skutecznych  mechanizmów,  metod  i  procedur,  których  pełne  wdrożenie  powinno  nastąpić  w  okresie  dostosowawczym.
 
Cele  średniookresowe  (2003 - 2010)  przewidują  istotną  poprawę  stanu  środowiska,  praktyczne  wdrożenie  unijnych  przepisów  i  standardów  ekologicznych  oraz  postanowień  konwencji  międzynarodowych  i  umów  dwustronnych,  a  także  wzmocnienie  instytucjonalne  podejmowanych  działań.
 
Cele  długookresowe  (do  roku  2025)  wiążą  się  z  perspektywą  zrównoważenia  społeczno - gospodarczych  procesów  rozwojowych  i  pełną  (możliwą)  rewitalizacją  zniszczonych  ekosystemów;  zakładają  one:
·      ugruntowanie  konstytucyjnej  zasady  zrównoważonego  rozwoju,
·      utrwalenie  zasady  skutecznej  kontroli  państwa  nad  strategicznymi  zasobami  przyrodniczymi,
·      pełną  integrację  polityk  -  przestrzennej,  ekologicznej  i  sektorowych,
·      dokonanie  przebudowy  modelu  produkcji  i  konsumpcji  w  kierunku  poprawy  efektywności  surowcowo - energetycznej  oraz  minimalizacji  negatywnego  oddziaływania  na  środowisko  wszelkich  form  działalności  człowieka  i  rozwoju  cywilizacyjnego,
·      zachowanie  obszarów  o  wysokich  walorach  turystyczno - rekreacyjnych,
·      utrzymanie  i  ochrona  istniejących  ekosystemów  o  cennych  wartościach  przyrodniczych  i  kulturowych,
·      odbudowa  zniszczeń  powstałych  w  środowisku  przyrodniczym  i  renaturalizacja  cennych  przyrodniczo  obszarów,
·      efektywny  wzrost  wartości  produkcji  w  rolnictwie  i  leśnictwie  poprzez  lepsze  wykorzystanie  potencjału  biologicznego  oraz  podnoszenie  jakości  zdrowotnej  produktów  przy  przeciwdziałaniu  nadmiernej  intensywności  procesów  produkcyjnych  oraz  metod  upraw  i  chowu  zwierząt,
·      rezygnacja  z  niektórych  osiągnięć  nauki  i  techniki,  które  mogłyby  negatywnie  oddziaływać  na  środowisko,
·      wypracowanie  mechanizmów  reagowania  na  nowe  wyzwania  pojawiające  się  wraz  z  postępującym  rozwojem  cywilizacji,
 
Zakres  szczegółowy  celów  „II  polityki  ekologicznej  państwa”  przedstawia    załącznik  Nr 2-1
W  2002 r.  opracowany  został  „Program  wykonawczy  do  II  polityki  ekologicznej  państwa,  na  lata  2002 - 2010”,  który  jest  dokumentem  o  charakterze  operacyjnym  tj.  wskazującym  wykonawców  i  terminy  realizacji  konkretnych  zadań  lub  pakietów  zadań,  przewidzianych  do  realizacji,  a  także  szacującym  niezbędne  nakłady  i  źródła  ich  finansowania.
Zapisy  ustawy  z  dnia  27  kwietnia  2001 r.  -  Prawo  ochrony  środowiska  porządkują  dotychczasową,  istniejącą  od  1990  roku,  praktykę  okresowego  sporządzania  dokumentów  programowych  o  nazwie  „Polityka  ekologiczna  państwa”  dla  różnych  horyzontów  czasowych,  lub  nawet  bez  jednoznacznego  określania  okresu  ich  obowiązywania.
Artykuły  13 - 16  Ustawy  nakładają  obowiązek  przygotowywania  i  aktualizowania  polityki  ekologicznej  państwa  co  4  lata.  Przyjęta  uchwałą  Sejmu  Rzeczpospolitej  Polskiej  z  dnia  8  maja  2003 r.  „Polityka  ekologiczna  państwa  na  lata  2003 - 2006  z  uwzględnieniem  perspektywy  na  lata  2007 - 2010”  jest  aktualizacją  i  uszczegółowieniem  długookresowej  „II  polityki  ekologicznej  państwa”.
 
Prawodawstwo  w  zakresie  ochrony  środowiska  i  jego  dostosowanie  do  wymogów  Unii  Europejskiej
 
W  związku  z  koniecznością  dokonania  harmonizacji  polskiego  prawa  ochrony  środowiska  z  prawem  Unii  Europejskiej,  przepisy  zawarte  w  unijnych  aktach  prawnych  w  tym  zakresie  są  systematycznie  transponowane  do  prawa  krajowego.  Listę  ustaw  transponujących  prawo  Unii  Europejskiej  w  obszarze  „środowisko”  wraz  z  wykazem  odpowiednich  aktów  prawa  wspólnotowego  transponowanych  przez  daną  ustawę  zawiera  załącznik  Nr  2-2.  
Przy  opracowywaniu  „Programu  Ochrony  Środowiska  Powiatu  Sejneńskiego  na   lata  2004 - 2007”  posługiwano  się  aktualnie  obowiązującymi  przepisami  prawnymi  w  zakresie  ochrony  środowiska.  Wykaz  aktualnie  obowiązujących  przepisów  przedstawia załącznik  Nr  2-3.
 
Konwencje  i  porozumienia  międzynarodowe
 
Polska  jest  obecnie  sygnatariuszem  33  konwencji,  porozumień  międzynarodowych  oraz  protokołów  w  dziedzinie  ochrony  środowiska,  z  których  21  ratyfikowała.  Postanowienia  większości  konwencji  mają  odzwierciedlenie  w  przepisach  Unii  Europejskiej.  Natomiast  postanowienia  konwencji  ratyfikowanych  przez  Polskę,  do  których  nie  przystąpiły  kraje  UE,  zgodnie  z  zasadą  klauzul  zabezpieczających,  mają  odzwierciedlenie  w  postanowieniach  polskich  przepisów  prawnych.
Wykaz  konwencji  i  porozumień  zawiera  załącznik 2-4.
 
Programy  sektorowe  i  regionalne
 
Przy  sporządzaniu  niniejszego  dokumentu  brano  pod  uwagę  zapisy  różnych  programów  rządowych  oraz  regionalnych,  zwłaszcza:
·      II  polityki  ekologicznej  państwa,
·      programu  wykonawczego  do  II  polityki  ekologicznej  państwa,
·      polityka  ekologiczna  państwa  na  lata  2003-2006  z  uwzględnieniem  perspektyw  na  lata  2007-2010,
·      programu  ochrony  środowiska  województwa  podlaskiego  na  lata  2003 - 2006,
·      wojewódzkiego  planu  gospodarki  odpadami,
·      narodowej  strategii  ochrony  środowiska,
·      spójnej  polityki  strukturalnej  rozwoju  obszarów  wiejskich  i  rolnictwa,
·      polityki  leśnej  państwa,
·      strategii  rozwoju  turystyki,
·      programu  rozwoju  turystyki  i  zagospodarowania  turystycznego  województwa  podlaskiego  do  2010 roku, 
Wykaz  rządowych  dokumentów  programowych  dotyczących  ochrony  środowiska  i  racjonalnego  gospodarowania  zasobami  naturalnymi  zawiera  załącznik 2-5.
 
11.2. Stan  i  kierunki  rozwoju  gospodarczego
 
Ludność
 
Według  stanu  na  koniec  roku  2002 r.  w powiecie  sejneńskim  mieszkało  22 553  osoby,  z  czego  27,1 %  w  mieście.  Na  przestrzeni  ostatnich  kilku  lat  zauważalne  jest  sukcesywne  zmniejszanie  się  liczby  ludności  i  starzenie  się  tej  części  populacji.
W  wyniku  spadku  tempa  przyrostu  naturalnego  oraz  ujemnego  salda  migracji  obserwuje  się  ciągły  spadek  liczby  ludności  powiatu.  Niski  stopień  urbanizacji  powoduje,  że  gęstość  zaludnienia  powiatu  kształtuje  się  na  poziomie  26  osób/km2   (średnia  w  województwie  - 60  osób/km2 ,  średnia  w  Polsce  - 124 osoby/km2). 
Do  ujemnych  zjawisk  demograficznych  zaliczyć  należy:  nadmierną  migrację  ze wsi  do  miast  młodzieży  bardziej  wykształconej,  nadreprezentację  mężczyzn  na  obszarach  wiejskich,  co  powoduje  spadek  zawierania  związków  małżeńskich  i  spadek  przyrostu  naturalnego.
 
Tabela  Nr 23:  Powierzchnia  i  ludność  w  powiecie  i  gminach  w  2002 r.

Wyszczególnienie

Powierzchnia  w  km2

Miejscowości

Ludność

Kobiet  na    100  mężczyzn

ogółem

na  1  km2

Powiat

856,1

183

22 553

26

97

miasto

4,5

 

6 119

1 360

106

           wieś

851,6

183

16 434

19

94

Gminy  wiejskie

 

 

 

 

 

Sejny

218

54

4262

20

91

Giby

323,6

54

3210

10

98

Puńsk

138,4

33

4650

34

99

Krasnopol

171,6

42

4312

25

90

Dane: informacje  samorządów  gminnych  oraz  GUS 
 
Powiat  Sejneński  jest  bardzo  zróżnicowany  pod  względem  etnicznym  i  kulturowym.  Obok  Polaków  największą  grupę  stanowią  mieszkający  tu  Litwini.
 
Gospodarka  rolna,  leśna,  gospodarcze  wykorzystanie  wód
Gospodarka  rolna
 
Rolnictwo  powiatu  funkcjonuje  w  trudnych  warunkach  przyrodniczo-klimatycznych  i  glebowych. Składają  się  na  nie  najkrótszy  okres  wegetacji  w  Polsce,  rekordowe  spadki  temperatur,  niska  klasa  bonitacyjna  gleb  oraz  okresowe  deficyty  wody.  Pomimo  to  rolnictwo  jest  dominującym  działem  gospodarki  powiatu.
W  ogólnej  powierzchni  powiatu  47,9 %  stanowią  użytki  rolne,  z  czego  28,1 %  to  użytki  zielone.  Ta  struktura  stwarza  dobre  warunki  do  rozwoju  produkcji  mleka  i  mięsa  wołowego.  Najbardziej  urodzajne  tereny  występują  w  południowo-wschodniej  części  powiatu.
 
Na  terenie  powiatu  uprawia  się  głównie  zboża,  ziemniaki  i  rośliny  pastewne.  Spośród  roślin  przemysłowych  występuje  tytoń.  
Produkcja  zwierzęca  oparta  jest  na  trwałej  bazie  paszowej,  jaką  stanowią  użytki  zielone.  Dominuje  chów  trzody  chlewnej  i  bydła,  jednakże  kierunkiem  rozwojowym  jest  produkcja  mleka.
Dominujący  na  terenie  powiatu  typ  małych,  rodzinnych  gospodarstw,  opierających  swoją  działalność  na  naturalnych  metodach  uprawy  roślin  i  hodowli,  sprzyja  tworzeniu  gospodarstw  agroturystycznych  i  produkcji  żywności  ekologicznej.
 
Gospodarka  leśna
 
Powierzchnia  leśna  (tereny  pokryte  drzewostanem  oraz  przejściowo  pozbawione  go  jak  zręby  i  halizny  przeznaczone  do  odnawiania)  zajmują  42,4 %  powierzchni  powiatu.  Biorąc  pod  uwagę  aktualne  warunki  przyrodnicze  (znaczny  odsetek  gleb  klasy  VI,  VI RZ  oraz  nieużytki)  istnieją  jeszcze  możliwości  zwiększenia  w  niedalekiej  perspektywie  stopnia  lesistości  powiatu.
Stan  lasów  na  terenie  powiatu  sejneńskiego  jest  dobry.  Według  badań  monitoringowych  z  lat  1998-2001  opracowanych  przez  Instytut  Badań  Leśnictwa,  lasy  tego  regionu  nie  są  narażone  na  zanieczyszczenia  powietrza.
 
Gospodarcze  wykorzystanie  wód
 
Wody  powierzchniowe  w  powiecie  sejneńskim  wykorzystywane  są  do  prowadzenia  gospodarki  rybnej  oraz  służą  mieszkańcom  i  turystom  dla  celów  rekreacyjnych.  Ponadto  stanowią  one  odbiorniki  ścieków,  głównie  oczyszczonych,  a  także  w  niewielkim  stopniu  jako  ujęcia  dla  nawodnień.  Głównym  źródłem  zaopatrzenia  w  wodę  ludności  powiatu  są  wody  podziemne.  Charakteryzują  się  one  stosunkowo  dobrą  jakością,  lecz  aby  spełnić  wszystkie  wymagania  jakim  powinna  odpowiadać  woda  do  picia,  wymagają  uzdatniania.
Wskaźnik  zużycia  wody  na  potrzeby  gospodarki  narodowej  i  ludności  jest  jednym  z  najniższych  w  województwie  i  wynosi  1,3 dam3/km2  (średnia  w  województwie - 4,3 dam3/km2 ,  średnia  krajowa - 34,2  dam3/km2).  Ogółem  pobór  wody  w  2001 r.  wyniósł  1125 dam3,  z  czego  w  gospodarstwach  domowych  zużyto  921 dam3  tj.  81,9 %. Jedyne  miasto  powiatu  sejneńskiego  jakim  są  Sejny  posiada  komunalne  ujęcia  wody  ze  stosunkowo  dobrze  rozwiniętą  siecią  wodociągową.  Na  koniec  2002 r.  wyposażonych  w  wodociąg  było   98,1%  ogółu  mieszkańców  miasta  oraz  70,4 %  mieszkańców  na  terenach  wiejskich.
 
Turystyka
 
Wybitne  walory  środowiska  przyrodniczego  i  kulturowego  powiatu  sprawiają,  że  jest  to  jeden  z  bardziej  atrakcyjnych  turystycznie  regionów  kraju.  Turystyka  ma  szansę  stać  się  ważną  gałęzią  gospodarki  powiatu.  Jednak  warunkiem  jej  rozwoju  są  nakłady 
na  ochronę  środowiska  przyrodniczego  i  dziedzictwa  kulturowego,  budowę  i  modernizację  bazy  turystycznej  oraz  infrastruktury  technicznej.
Baza  noclegowa  powiatu  jest  niedostatecznie  rozwinięta,  większość  obiektów  pochodzi  z  lat  70.  i  charakteryzuje  się  niskim  standardem.
Według  danych  GUS  na  koniec  2001 r.  w  powiecie  sejneńskim  funkcjonowało  19  obiektów,  które  dysponowały  820   miejscami  noclegowymi.  Statystyka  ta  nie  obejmuje  rosnącej  liczby  kwater  agroturystycznych.
 
Przemysł
 
Struktura  przemysłu  powiatu  sejneńskiego  oparta  jest  na  produkcji  i przetwórstwie  artykułów  spożywczych  (przemysł  mleczarski,  mięsny  i  spirytusowy).  Ważne  znaczenie  może  mieć  również,  produkcja  drewna  i  wyrobów  z  drewna.
 
Przemysł  spożywczy
 
W  powiecie  sejneńskim  istnieje  kilka  jednostek  zajmujących  się     przetwórstwem  rolno-spożywczym.  Wytwarzają  one  produkty  mleczne,  mięsne,  piekarniczo-cukiernicze  i  alkoholowe.
Na  omawianym  terenie  zlokalizowane  są:
-       Spółdzielnia  Mleczarska  „Sejnmlek”,  16-500  Sejny,  ul. 1  Maja  41,
-       Gorzelnia  Rolnicza,  16-500  Sejny,  ul.  Łąkowa  23,
-       Zakład  Usług  Rzeźnych,  16-500  Sejny,  ul.  Łąkowa  9,
-       Masarnia  GS  Samopomoc  Chłopska,  16-500  Sejny,  ul.  1  Maja  40,
-       Masarnia  „Deśra”  s. c. PPUH,  16-515  Puńsk,  ul.  Mickiewicza  80, 
-       Piekarnia  „Deśra”  PPUH,  16-515  Puńsk,  ul.  Sudawska  4,
-       Piekarnia  GS  Samopomoc  Chłopska,  16-500  Sejny,  ul.  22  Lipca  43,
-       Pekarnia  Wiktor  Pogorzelski,  16-500  Sejny,  ul. 1  Maja  10,
-       Piekarnia  GS  Samopomoc  Chłopska,  B.A.  Mroczkowski,  16-515  Puńsk,
Potencjał  produkcyjny  tych  zakładów  jest  niewielki  i  służy  w  zasadzie  zaspokojeniu  potrzeb  lokalnych.
 
Przemysł  drzewny
 
Obecnie  przemysł  drzewny  jest  słabo  rozwinięty,  mimo  korzystnych  warunków  środowiska  przyrodniczego  (duża  lesistość).  Najbardziej  rozwiniętym  jego  działem  jest  przemysł  tartaczny.  W   powiecie  sejneńskim  funkcjonuje  siedem  tartaków.  Są  one  małe  i  nastawione  na  zaspokojenie  lokalnych  potrzeb.  Obok  nich  istnieje  kilka  zakładów  stolarskich.
 
Energetyka
 
Energia  odnawialna
 
Coraz  większego  znaczenia  nabiera  produkcja  energii  ze  źródeł  odnawialnych,  głównie  planowany  rozwój  kotłowni  wykorzystujących  biomasę.  Wskazane  również  byłoby  wykorzystanie  energii  wiatru  poprzez  tworzenie  elektrowni  wiatrowych.  Źródłem  energii  cieplnej  w  gospodarstwach  domowych  jest  głównie  drewno  i  odpady  drzewne.
 
 11.3. Założenia  polityki  ekologicznej  województwa  i  powiatu  wynikające  z    przyjętych  do  realizacji  dokumentów  określających  strategię  rozwoju  regionu
 
Wprowadzenie
 
Obszar  funkcjonalny  „Zielone  Płuca  Polski”,  w  skład  którego  wchodzi  powiat  sejneński,  posiada  wybitne  walory  przyrodnicze  i  pełni  ważne  funkcje  ekologiczne  w  skali  krajowej  i  europejskiej.  Do  dokumentów,  które  w  istotny  sposób  ustosunkowują  się  do  ochrony  środowiska  w  regionie  należą  m. in.  „Strategia  rozwoju  województwa  podlaskiego”,  „Program  rozwoju  rolnictwa  i  obszarów  wiejskich  w  latach  2003 - 2006”,  „Strategia  rozwoju  obszaru  funkcjonalnego  Zielone  Płuca  Polski”  oraz  „Strategia  rozwoju  Powiatu  Sejneńskiego”.
 
 „Strategia  rozwoju  województwa  podlaskiego”
 
Strategia  przyjęta  przez  sejmik  województwa  28  sierpnia  2000 r.  przewiduje  trzy  scenariusze  rozwoju  województwa:  zachowawczo-ostrzegawczy,  umiarkowany  i  optymistyczny.  Przyjęto,  że  najbardziej  realnym  będzie  scenariusz  umiarkowany  i  na  jego  podstawie  sformułowano  szczegółowo  misję  rozwoju  województwa.  Scenariusz  ten  zakłada  stały  wzrost  gospodarczy  w  całym  okresie  objętym  strategią,  a  priorytety  przewidują  kierunki  działań,  których  realizacja  zmierzać  będzie  do  zachowania  jakości  środowiska  naturalnego.
 
Priorytet I - podniesienie  atrakcyjności  inwestycyjnej  i  turystycznej  województwa - przewiduje  między  innymi  następujące  kierunki  działań:
1. W  zakresie  rozwoju  systemu  transportowego  województwa:
-       budowę  i  modernizację  dróg  krajowych  i  wojewódzkich  zgodnie  ze  stosownymi  programami,  zapewniającą  prawidłowe  funkcjonowanie  międzynarodowego,  krajowego  i  regionalnego  ruchu  kołowego,
-       rozbudowę  i  modernizację  istniejących  oraz  budowę  nowych  miejsc  obsługi  podróżnych,  stosownie  do  potrzeb  ruchu  turystycznego  i  towarowego  przy  drogach  krajowych  i  wojewódzkich,
-       modernizację  linii  i  urządzeń  kolejowych  w  dostosowaniu  do  międzynarodowych  i  krajowych  potrzeb  przewozowych  oraz  wymogów  ekonomiki,
-       tworzenie  warunków  do  poprawy  obsługi  ludności  województwa  podlaskiego  w zakresie  komunikacji  zbiorowej,
-       tworzenie  warunków  do  realizacji  lotnisk,
-       wspieranie  sukcesywnej  modernizacji  i  rozbudowy  miejskich  układów  komunikacyjnych,
-       opracowanie  koncepcji  rozwoju  białostockiego  węzła  komunikacyjnego,  umożliwiającej  w  szczególności  rezerwowanie  korytarzy  dla  perspektywicznych  i  kierunkowych  elementów  drogowych  i  kolejowych  oraz  etapowanie  ich  realizacji,
2.  W  zakresie  rozwoju  systemów  energetycznych:
-       dostarczenie  energii  w  normatywnym  standardzie  jakościowym  stosownie  do  potrzeb  województwa,
-       rozwój  systemu  gazowniczego  województwa,
-       rozwój  systemów  ciepłowniczych,  zwłaszcza  miast,  stosownych  do  potrzeb  rozwoju  zagospodarowania  i  standardów  ochrony  środowiska,
3. W  zakresie  rozwoju  systemów  zaopatrzenia  w  wodę,  odprowadzania  i  oczyszczania  ścieków  oraz  usuwania  i  unieszkodliwiania  odpadów  stałych:
·      rozwój  systemu  zaopatrzenia  w  wodę  ukierunkowanego  na  objęcie  scentralizowanymi  systemami  wszystkich  mieszkańców  jednostek  osadniczych  o  zwartej  przestrzennie  zabudowie,
·      rozwój  systemów  odprowadzania  i  oczyszczania  ścieków,  ukierunkowany  w  szczególności  na  zapewnienie  współczesnych  standardów  cywilizacyjnych  zamieszkiwania  oraz  eliminację  zanieczyszczenia  wód  powierzchniowych  i  podziemnych,  wymagać  będzie  wspierania:
-       budowy  oczyszczalni  ścieków  w  miastach,  wiejskich  ośrodkach  gminnych  i  wsiach  nie  posiadających  takich  urządzeń,
-       modernizacji  istniejących  oczyszczalni  pod  kątem  zwiększenia  ich  sprawności,  zwłaszcza  w  redukcji  związków  biogennych,
-       budowy  sieci  kanalizacji  sanitarnej  zwłaszcza  w  miejscowościach  położonych 
na  obszarach  ochrony  prawnej  i  obszarach  rozwoju  gospodarczego,
·      rozwój  systemów  usuwania  i  utylizacji  odpadów  stałych  ukierunkowany  na  ochronę  środowiska  i  gospodarcze  wykorzystanie  części  odpadów  wymagać  będzie  wspomagania:
-       modernizacji  istniejących  i  budowy  nowych  wysypisk  dla  potrzeb  miast  i  gmin,  w  szczególności  na  obszarach  chronionych  i  rekreacyjnych,
-       powszechnej  selektywnej  zbiórki  odpadów,
-       rozwiązania  problemu  unieszkodliwiania  odpadów  medycznych,  utylizacji  odpadów  pochodzenia  zwierzęcego  i  likwidacji  zagrożeń  z  istniejących  składów  odpadów  niebezpiecznych,
 
Priorytet II - wzmocnienie  bazy  ekonomicznej  województwa - przewiduje  między  innymi  następujące  kierunki  działań:
1.  W  zakresie  rozwoju  rolnictwa  i  obszarów  wiejskich:
-       tworzenie  warunków  prawnych,  organizacyjnych  i  finansowych  do  poprawy  jakości  i  struktury  rolniczej  przestrzeni  produkcyjnej,
-       wspieranie  specjalizacji  i  intensyfikacji  produkcji  rolniczej,  dostosowanej  do  potrzeb  rynku  żywnościowego,  przetwórstwa  rolno-spożywczego  i  eksportu,
-       stymulowanie  rozwoju  otoczenia  rolnictwa  i  wzrostu  zatrudnienia  pozarolniczego  na  wsi,
-       wspomaganie  przedsięwzięć  zmierzających  do  poprawy  warunków  cywilizacyjnych  życia  i  pracy  ludności  rolniczej,
 
2. W  zakresie  rozwoju  turystyki  i  lecznictwa  uzdrowiskowego:
-       koncentrację  działań  wspierających,  w  tym  z  udziałem  środków  pomocowych  zewnętrznych,  na  kompleksowym  zagospodarowaniu  turystycznym  jednostek  osadniczych,  obszarów  i  obiektów  o  najwyższych  w  województwie  walorach  przyrodniczych  i  kulturowych,
-       tworzenie  warunków  lokalizacyjnych  oraz  preferencji  finansowych,  organizacyjnych  i  prawnych  sprzyjających  pozyskiwaniu  inwestorów  do  modernizacji  i  realizacji  bazy  turystycznej  w  najatrakcyjniejszych  do  tego  celu  obszarach,
-       wspieranie  rozwoju  agroturystyki,
 
Priorytet III - zrównoważone  gospodarowanie  przestrzenią  województwa  z  zachowaniem  ważnych  w  skali  krajowej  i  europejskiej  walorów  przyrodniczych  i  kulturowych,  a  także  z  ich  racjonalnym  wykorzystaniem  dla  przyspieszonego  rozwoju - przewiduje  podjęcie  następujących  działań  w  zakresie  ochrony  i  kształtowania  środowiska:
1. Tworzenie  warunków  prawnych  do  zachowania  ciągłości  przestrzennej  i prawidłowego  funkcjonowania  podstawowych  elementów  środowiska  przyrodniczego  poprzez:
-       podniesienie  statusu  ochronnego  Puszczy  Białowieskiej,  części  Parku  Krajobrazowego  Puszczy  Knyszyńskiej,  Obszarów  Chronionego  Krajobrazu - Doliny  Bugu  oraz  Równiny  Kurpiowskiej  i  Doliny  Dolnej  Narwi,
-       objęcie  ochroną  transgranicznych  elementów  systemu  przyrodniczego  województwa,  tj.  Suwalsko-Wisztynieckiego  i  Augustowsko-Druskiennickiego,
-       objęcie  ochroną  prawną  Niecki  Michałowsko-Gródeckiej  oraz  niektórych  dolin  rzecznych  istotnych  dla  funkcjonowania  systemu  ekologicznego  województwa,
-       uwzględnianie  zasad  ochrony  prawnej  w  planach  zagospodarowania  przestrzennego  miast  i  gmin,
2. Wzbogacenie  systemu  przyrodniczego  województwa  w  szczególności  poprzez:
-       zalesiania  gruntów  marginalnych  dla  produkcji  rolniczej  zgodnie  ze  stosownymi  programami  dla  zwiększenia  stopnia  lesistości  województwa,
-       sukcesywne  zwiększania  ilości  zieleni  przeciwerozyjnej  na  terenach  rolniczych,
-       modernizację  i  budowę  zbiorników  wodnych  wg  programu  rozwoju  małej  retencji  i  racjonalnego  ich  wykorzystania,
3. Ochronę  wód  powierzchniowych  i  podziemnych  w  szczególności  poprzez:
-       wspieranie  rozwoju  systemów  kanalizacji  sanitarnej  i  deszczowej  oraz  innych  działań  zapobiegających  zanieczyszczeniom  i  degradacji  wód  z  priorytetem  ochrony  obszarów  zasobowych  ujęć  komunalnych  oraz  wód  w  obszarach  cennych  przyrodniczo  i  rekreacyjnych,
4. Ochronę  powierzchni  ziemi  i  powietrza  oraz  wykorzystanie  surowców  mineralnych  w  szczególności  poprzez:
-       ochronę  wartościowej  rolniczej  przestrzeni  produkcyjnej  przed  nieuzasadnionym  przeznaczeniem  na  cele  nierolnicze  w  planach  zagospodarowania  przestrzennego  i  ekologizację  technologii  produkcji  rolniczej  z  priorytetem  obszarów  chronionych,
-       racjonalną  eksploatację  złóż  surowców  mineralnych  i  rekultywację  wyrobisk 
oraz  zachowanie  w  dotychczasowym  użytkowaniu  rejonów  perspektywicznej 
ich  eksploatacji,
-       wspieranie  zwiększania  udziału  proekologicznych  nośników  energetycznych  w źródłach  ciepła  oraz  wprowadzania  na  szerszą  skalę  technologii  ograniczających  emisję  zanieczyszczeń  i  zmniejszenie  strat  ciepła  w  budownictwie,
-       rozwój  stałego  monitoringu  urządzeń  i  obiektów  zagrażających  środowisku  i  przygotowanie  środków  zapobiegających  zagrożeniom,
-       wspieranie  rozwoju  nowoczesnego  systemu  przetwarzania  i  utylizacji  odpadów  stałych  z  priorytetem  w  obszarach  chronionych,
5. Ochronę  ludzi  i  środowiska  przed  hałasem,  wibracjami  i  elektromagnetycznym  promieniowaniem  niejonizującym  poprzez:
-       stosowne  rozwiązania  planistyczne  i  projektowe  głównych  urządzeń  komunikacyjnych,  energetycznych  i  telekomunikacyjnych  województwa,
-       zastosowanie  urządzeń  technicznych  eliminujących  i  ograniczających  uciążliwości,
6. Ochronę  przed  nadzwyczajnymi  zagrożeniami  środowiska  w  szczególności  poprzez :
-       system  monitoringu  obiektów  i  urządzeń  mogących  spowodować  nadzwyczajne  zagrożenia  środowiska,
-       planowanie  i  przygotowywanie  środków  przeciwdziałania  tym  zagrożeniom,
7. Sporządzanie  opracowań  studialnych  zagospodarowania  przestrzennego  dla  wyodrębniających  się  obszarów  województwa  takich  jak  np.:
-       metropolitalny  m.  Białegostoku,
-       obszar  funkcjonalny  Puszczy  Białowieskiej
-       „Przyrodnicza  Perła  Polski  Biebrza - Wigry”
-       turystyczny  doliny  rz.  Bugu,
-       turystyczny  doliny  górnej  Narwi,
-       szczególnej  aktywności  lub  recesji  gospodarczej,
 
Priorytet IV - Rozwój  międzynarodowych  kontaktów  regionalnych  i  wymiany,  w  tym  współpracy  przygranicznej  i  transgranicznej  województwa  z  regionami  Białorusi  i  Litwy  oraz  międzynarodowa  promocja  regionu - przewiduje  między  innymi  kierunek  działań:
-       rozwój  współpracy  międzynarodowej  w  dziedzinie  ochrony  transgranicznych walorów środowiska  przyrodniczego.
                       
„Program  rozwoju  rolnictwa  i  obszarów  wiejskich”
 
Dokument  został  przyjęty  przez  Sejmik  Województwa  Podlaskiego  w  dniu  20  sierpnia  2002 r.  Autorzy  „Programu  rozwoju  rolnictwa...”  proponują  wielofunkcyjny  rozwój  obszarów  wiejskich  ze  szczególnym  uwzględnieniem  problemów  jawnego  i  ukrytego  bezrobocia  na  wsi  podlaskiej,  proponując  m.in.  rozwój  infrastruktury  otoczenia  rolnictwa,  zwłaszcza  przetwórstwa  rolno-spożywczego,  wspieranie  zarówno  rolnictwa  ekologicznego  jak  też  intensywnego,  ale  także  zalesianie  gruntów  marginalnych  i  wdrażanie  proekologicznych  zasad  gospodarowania.  Idea  Programu  zawarta  została  w  dwóch  priorytetach:
 
Priorytet  I
Rozwój  infrastruktury  obszarów  wiejskich,  zmierzający  do  stymulowania  rozwoju  otoczenia  rolnictwa  i  wzrostu  zatrudnienia  poza  rolnictwem  oraz  do  poprawy  warunków  cywilizacyjnych  życia  i  pracy  ludności.
 
Priorytet  II
Poprawa  efektywności  sektora  rolno-spożywczego  poprzez  wsparcie  restrukturyzacji  przetwórstwa  i  poprawę  marketingu  artykułów  mięsnych  i  mleka  oraz  wspieranie  zróżnicowania  systemów  rolniczych  dostosowanych  do  wymogów  rynku  żywnościowego  i  ochrony  środowiska  naturalnego.
 
„Strategia  rozwoju  obszaru  funkcjonalnego  Zielone  Płuca  Polski”
 
Autorzy  tej  Strategii - mającej  charakter  ekspercki - przyjęli  jako  priorytetowe  następujące  cele  rozwoju  obszaru:
-       stworzenie  warunków  do  zachowania  i  wzmocnienia  ekosystemów  oraz  ochrony  wód  i  zasobów  naturalnych,
-       umożliwienie  awansu  cywilizacyjnego  społecznościom  lokalnym,
-       aktywizację  gospodarczą  zharmonizowaną  z  wymaganiami  środowiska  przyrodniczego  /rozwój  zrównoważony  trwały/.
Uwzględniając  uwarunkowania  zewnętrzne  głównymi  wyznacznikami  polityki  przestrzennej  uznano:
-       historycznie  uwarunkowane  opóźnienie  strukturalne  i  technologiczne  gospodarki 
oraz  małą  dynamikę  rozwoju,
-       wykorzystanie  granicznego  i  tranzytowego  położenia  oraz  wysokie  walory  środowiska  przyrodniczego,
-       wykorzystanie  zasobów  endogenicznych  stymulowanych  popytem  zewnętrznym                           przez  stworzenie  wielofunkcyjnej  struktury  gospodarczej.
 
Formą  konkretyzacji  strategii  jest  dziesięć  programów  działowych  adresowanych             do  podmiotów  gospodarczych  realizujących  strategię,  administracji  rządowej  i  samorządowej  wszystkich  szczebli  oraz  instytucji  pozarządowych  i  organizacji  społecznych.  Istotnymi  dla  stanu  środowiska  są  programy:
·      Program  ochrony  środowiska  przyrodniczego,  którego  celem  jest  zapewnienie  skutecznej  ochrony  obszarów,  doprowadzenie  do  dalszej  poprawy  stanu  środowiska  oraz  wykorzystanie  walorów  i  zasobów  dla  rozwoju  regionu,
·      Program  ochrony  i  racjonalnego  wykorzystania  zasobów  wodnych  mający  na  celu  poprawę  stanu  czystości  wód  powierzchniowych  oraz  skuteczną  ochronę  głównych  zbiorników  wód  podziemnych,
·       Program  usprawnienia  gospodarki  odpadami  stawiający  sobie  za  cele  likwidację  źródeł  zagrożeń  zdrowia  i  środowiska,  upowszechnienie  zorganizowanego  usuwania  odpadów  oraz  zabezpieczenie  przed  zaśmiecaniem  obszaru,
·      Program  rozwoju  gospodarczego  mający  na  celu  przekształcenia  proekologiczne  oraz  modernizację  i  rozbudowę  potencjału  gospodarczego  ukierunkowaną  na  minimalizację  ujemnego  wpływu  zainwestowania  na  środowisko  przyrodnicze,
·      Program  racjonalizacji  gospodarki  wodno-ściekowej  mający  na  celu  racjonalizację  zużycia  wody,  poprawę  zaopatrzenia  ludności  w  wodę  oraz  ochronę  zasobów  wodnych,
·      Programy  rozwoju  sieci  transportu  drogowego,  kolejowego  i  lotniczego  oraz  sieci  zasilania  energetycznego  stawiają  za  cel  poprawę  dostępności  do  jednostek  osadniczych,  poprawę  obsługi  użytkowników  sieci  komunikacyjnej  i  energetycznej  oraz  zmniejszenie  uciążliwości  transportu  dla  mieszkańców  i  redukcję  zagrożeń  środowiska  przyrodniczego,
·      Program  zagospodarowania  walorów  turystycznych  mający  na  celu  poprawę  stanu 
i  niedopuszczenie  do  degradacji  walorów  przyrodniczych  i  turystycznych  obszaru 
oraz  wytworzenie  atrakcyjnej  oferty  produktu  turystycznego,
·      Program  promocji  i  marketingu  stawia  sobie  za  cel  promowanie  i  kultywowanie  tradycji  tworzenia  towarów  markowych,  propagowanie  produktów  obszaru  ZPP  oraz  powołanie  instytucji  odpowiedzialnej  za  wymienione  działania,
 
Zespół  autorów  Strategii  wydzielił  zadania,  które  winny  znaleźć  się  w  programach  rządowych:
-       w  programach  Ministerstwa  Ochrony  Środowiska,  Zasobów  Naturalnych  i  Leśnictwa - utworzenie  nowych  parków  narodowych,  prowadzenie  zrównoważonej  gospodarki  leśnej  i  łowieckiej  oraz  ochrona  i  racjonalne  wykorzystanie  zasobów  wodnych,
-       w  programach  Ministerstwa  Rolnictwa  i  Gospodarki  Żywnościowej - prowadzenie  zrównoważonej  gospodarki  rolnej,
-       w  programach  Ministerstwa  Transportu - budowa  sieci  dróg  szybkiego  ruchu 
i  obwodnic,  budowa  nowych  przejść  granicznych,  w  tym  w  Tokarach,  modernizacja  linii  kolejowych  oraz  portów  lotniczych,
-       w  programach  Ministerstwa  Gospodarki - rozbudowa  sieci  elektroenergetycznej i  gazowej.
 
„Strategia  rozwoju  obszaru  funkcjonalnego  Zielone  Płuca  Polski”  uwzględnia  szanse  i  zagrożenia  i  ma  charakter  otwarty.  Krystalizując  poglądy  na  stan  i  przyszły  kształt  obszaru  określa  się  ona  jako  stymulacja  rozwoju.  Jednakże  jej  realizacji  nie  sprzyja  ekspercki  charakter  tworzenia  i  wdrażania  bez  uwzględnienia  konieczności  stosowania  procesu  planowania  otwartego.
 
Projekt  „Strategii  Rozwoju  Powiatu  Sejneńskiego”
 
Priorytet  I:  Rozwój  sektora  turystycznego,  a  w  szczególności  agroturystyki  i  turystyki  wiejskiej.
1. Rozwój  agroturystyki  i  turystyki  wiejskiej  w  celu  zwiększenia  atrakcyjności  turystycznej  regionu  oraz  wspomaganie  działań  w  tym  zakresie.
2.  Rozwój  bazy  noclegowej.
3.  Rozwój  bazy  żywieniowej .
4.  Rozwój  szlaków  turystycznych.
-       weryfikacja  istniejących  szlaków  turystycznych  pod  względem  ich  użyteczności  i  wykorzystania  oraz  dostosowania  do  potrzeb  turystów,
-       zróżnicowanie  szlaków  turystycznych  pod  względem  rodzajów  uprawianej  turystyki,
-       opracowanie  systemu  szlaków  powiatowych  oraz  powiązania  istniejących  sieci  szlaków  lokalnych  w  zintegrowany  system  szlaków  regionalnych,
-       opracowanie  i  realizacja  programu  zagospodarowania  istniejących  szlaków  turystycznych  pod  względem  technicznym,  sanitarnym  i  informacyjnym,
-       aktywizacja  szlaków  turystycznych  Suwalszczyzny  i  Ziemi  Sejneńskiej  oparta  o  budowę  tras  rowerowych  z  perspektywą  rozwijania  turystyki  transgranicznej  w  Euroregionie  Niemen.  Realizację  powyższego  celu  oparte  ma  być  na  przygotowaniu  projektu  „Zintegrowany  system  zagospodarowania  i   wykorzystania  szlaków  turystycznych  Suwalszczyzny - trasy  rowerowe”   prowadzonych  przez  SIRT - Suwałki,
5.  Rozwój  infrastruktury  towarzyszącej.
6. Rozwój  różnych  form  turystyki,  w  tym  turystyki  przyrodniczej,  kulturowej  i     aktywnej.
7.  Rozwój  współpracy  turystycznej  z  Litwą  i  Białorusią.
 
Priorytet  II:  Wspieranie  i  rozwój  rolnictwa,  w  szczególności  produkcji  rolnej  oraz  rybołówstwa,  leśnictwa  i  drobnej  wytwórczości.
 
1.  Opracowanie  programu  rozwoju  przetwórstwa  rolno - spożywczego.
2.  Wspieranie  rozwoju-promocja  regionalnych  produktów  pochodzenia  rolnego,  w  tym  „zdrowej  żywności”  (tzw.  rolnictwa  ekologicznego),  specjalizacja  produkcji  oraz  zwiększenie  różnorodności  produkcji  gospodarstw  rolnych.
3. Poszukiwanie  pozabudżetowych  źródeł  wspierania  rozwoju  rolnictwa,  leśnictwa,  drobnej  wytwórczości  i  rybołówstwa.
4.  Rozwój  przemysłu  drzewnego.
5.  Wykorzystanie  szeregu  produktów  leśnych  niedrzewnych.
6.  Poprawa  jakości  produktów  rolnych.
7.  Rozpowszechnianie  wiedzy  ekologicznej  i  unijnej  wśród  rolników.     
-       organizacja  spotkań,  seminariów,  wykładów  poświęconych  tematyce   ekologicznej  i  unijnej,
-       propagowanie  selektywnej  zbiórki  odpadów  w  powiecie,
9.  Rozwój  zarybiania .
10.  Poprawa  przetwórstwa  i  marketingu  artykułów  rolnych  i  rybnych.
11.  Poprawa  inwestycji  w  gospodarstwach  rolnych.
12.  Restrukturyzacja  produkcji  mleka.
13.  Modernizacja  gospodarstw  specjalizujących  się  w  produkcji  bydła  mięsnego.
14.  Modernizacja  produkcji  trzody  chlewnej.
15.  Zwiększenie  różnorodności  produkcji  gospodarstw  rolnych.
-       wykorzystanie  zapotrzebowania  rynku  na  nowe  produkty,  w  tym  produkty  ekologiczne,
 
Priorytet  III:  Rozwój  rolnictwa  na  potrzeby  energetyczne  powiatu .
 
1.  Rozwój  niekonwencjonalnych  źródeł  energii - wykorzystanie  zielonej  masy,  odpadów  z  gospodarki  drzewnej  do  produkcji  ciepła.
-       uruchomienie  pozyskiwania  biomasy  paliwowej  na  potrzeby  Powiatu  Sejneńskiego  i  innych  obszarów  poprzez  promocję  zagospodarowywania  nieużytków  na  produkcję  biopaliw  tworząc  w  ten  sposób  nowe  miejsca  pracy,
-       modernizacja  kotłowni  węglowych  na  kotłownie  opalane  biomasą,
 
Priorytet  IV:  Rozwój  infrastruktury  technicznej.
 
1.  Poprawa  stanu  ochrony  środowiska  w  powiecie.
-       budowa  nowoczesnego  wysypiska  śmieci  z  segregatornią, składowiskiem  odpadów  niebezpiecznych  w  szczególności  azbestu  i  eternitu  zaspokajającego  potrzeby  całego  powiatu,
-       rozwój  infrastruktury  technicznej  na  obszarach  wiejskich,  tj.  opracowanie  i  budowa  systemów  zarządzania  odpadami  stałymi,  systemów  wodno-kanalizacyjnych,
-       propagowanie  budowy  przydomowych  oczyszczalni  ścieków  w  gospodarstwach  rolnych,  a  w  szczególności  agroturystycznych;  opracowanie  projektów,
-       włączenie  ścieków  z  Gminy  Giby  i  Krasnopol  do  oczyszczalni  ścieków  w  Sejnach,
-       propagowanie  wykorzystania  alternatywnych  źródeł  energii,  wykorzystanie  nowoczesnych  systemów  grzewczych,
-       opracowanie  programu  edukacji  młodzieży  i  osób  dorosłych  co  do  realizacji  programu  selektywnej  zbiórki  śmieci,
-       poprawa  stanu  powietrza  atmosferycznego,
-       zorganizowanie  w  Sejnach  na  istniejącym  składowisku  odpadów  recyklingu  wraz  z  wyposażeniem  w  niezbędne  urządzenia,
2. Zapewnienie  dostępu  do  pełnego  wachlarza  nowoczesnych  usług  współczesnej  telekomunikacji.
3.  Poprawa  stanu  infrastruktury  drogowej.
 
Priorytet V. Rozwój  współpracy  międzynarodowej  i  międzyregionalnej.
 
1. Zwiększenie  roli  i  znaczenia  Powiatu  Sejneńskiego  w  regionie  północno-wschodnim.
-       aktywne  uczestnictwo  w  pracach  Euroregionu  Niemen,
-       -  wspieranie  przedsięwzięć  społeczno-gospodarczych  na  terenach  przygranicznych  Polski,  Litwy  i  Białorusi,
2. Rozwój  współpracy  międzyregionalnej.
-       inicjowanie  nowych  i  wspieranie  dotychczasowych  kontaktów  z  regionami  Unii  Europejskiej,  doświadczonymi  w  programowaniu  rozwoju  regionalnego,
-       kontynuowanie  kontaktów  z  regionami  Europy  Wschodniej,
3. Tworzenie  dobrego  wizerunku  powiatu  w  kontaktach  międzyregionalnych  i międzynarodowych.
-       prowadzenie  skutecznej  promocji  zagranicznej  powiatu,  w  tym  uczestniczenie  w  międzynarodowych  imprezach  promocyjno-handlowych  i  turystycznych,
-       ożywienie  kontaktów  z  Polakami  na  Litwie,
 
12. Cele  programu  i  zadania  realizacyjne
 
Wprowadzenie
 
Prawodawstwo  polskie,  dostosowane  do  wymogów  unijnych,  nakłada  obowiązek  ochrony  środowiska  naturalnego  zgodnie  z  wymogami  zrównoważonego  rozwoju.
Położenie  powiatu  w  północnowschodniej  części  województwa  jak  i  kraju  charakteryzującej  się  niskim  stopniem  urbanizacji  i  uprzemysłowienia  oraz  zachowanymi  walorami  środowiska  naturalnego,  znacznym  udziałem  zatrudnienia  w  gospodarce  rolnej  i  leśnej  oraz  turystyce,  a  także  niewielkim  potencjałem  finansowania  rozwoju  przemysłu  upoważniają  do  przyjęcia  założenia,  że  jedną  z  głównych  szans  powiatu  jest  racjonalne  wykorzystanie  zasobów  naturalnych  dla  rozwoju  nieuciążliwych  dla  środowiska  gałęzi  gospodarki.
 
12.1. Cele  Programu
 
Racjonalne  wykorzystanie  zasobów  środowiska  naturalnego  w  celach  rozwojowych - w  warunkach  powszechnego  dostępu  do  dóbr  przyrody - wymaga  powszechnego  stosowania  proekologicznych  metod  gospodarowania  oraz  podejmowania  działań  sprzyjających  zachowaniu  potencjału  przyrodniczego  regionu.  Realizacja  „Programu  Ochrony  Środowiska  Powiatu  Sejneńskiego  na  lata  2004 - 2007”,  zmierzająca  do  zachowania  walorów  środowiska  naturalnego  oraz  poprawy  jego  stanu   uzależniona  jest  od  upowszechnienia  informacji  o  planowanych  kierunkach  rozwoju  oraz  uzyskania  akceptacji  społecznej  dla  podejmowanych  działań.  Cele  Programu  przewidują:
-       zachowanie  oraz  odtwarzanie  rodzimego  bogactwa  przyrodniczego  i  walorów  krajobrazowych,
-       ochronę  zasobów  i  poprawę  jakości  wód  podziemnych  i  powierzchni  ziemi,
-       ochronę  zasobów  wód  powierzchniowych,  poprawę  ich  jakości  i  zapobieganie  zanieczyszczeniu,
-       poprawę  stanu  czystości  terenów  i  zapobieganie  zanieczyszczeniu   powierzchni  ziemi,
-       poprawę  jakości  powietrza  atmosferycznego,
-       wzrost  wiedzy  społeczeństwa  o  stanie  środowiska  naturalnego,  jego  zagrożeniach 
oraz  sposobach  przeciwdziałania  zagrożeniom,
-       wzrost  świadomości  ekologicznej  mieszkańców  oraz  poprawa  komunikacji  społecznej  w  zakresie  ochrony  i  racjonalnego  wykorzystania  zasobów  naturalnych  powiatu.
 
Wymienione  cele  realizowane  będą  poprzez  działania  o  charakterze  inwestycyjnym  i  organizacyjno - prawnym,  zmierzające  do  eliminacji  lub  zmniejszania  natężenia  oddziaływania  czynników  zagrażających  zasobom  i  jakości  środowiska  naturalnego.  Należą  do  nich:
-       racjonalne  użytkowanie  zasobów  naturalnych;  zmniejszanie  materiałochłonności,  wodochłonności  i  energochłonności  produkcji  oraz  zmniejszanie  poboru  wody 
na  cele  komunalne,
-       zmniejszanie  ilości  wytwarzanych  ścieków,  odpadów  stałych  oraz  pyłów  i  gazów,
-       aktywna  ochrona  przyrody  i  krajobrazu,
-       mobilizowanie  społeczeństwa  do  podejmowania  działań  proekologicznych.
 
12.2.  Zadania  realizacyjne
 
12.2.1.  Cele  i  zadania  w  zakresie  ochrony  przyrody  i  krajobrazu
 
Cel: Zachowanie  rodzimego  bogactwa  przyrodniczego  i  walorów  krajobrazowych
 
realizowany  poprzez:
·      współpraca  przy  powoływaniu  nowych  obszarów  i  obiektów  prawnie  chronionej  przyrody  i  krajobrazu,  w  tym  sieci  obszarów  Natura  2000,
·      usuwanie  lub  ograniczanie  aktualnych  i  potencjalnych  zagrożeń  dla  zachowania  różnorodności  biologicznej,
·      wzmocnienie  służb  ochrony  przyrody,  wspieranie  działalności  proekologicznych,
 
Zadania:
1. Rozwój  systemu  obszarów  chronionych:
-       doskonalenie  koncepcji  utworzenia  transgranicznego  obszaru  chronionego: 
 Augustowsko-Druskiennickiego,
2. Ochrona  i  renaturalizacja  siedlisk:
-       realizacja  programu  zwiększania  lesistości  kraju,  
-       zalesianie  gruntów  o  znaczeniu  marginalnym  dla  produkcji  rolniczej,
-       wspieranie  zachowania  tradycyjnych  praktyk  gospodarczych  na  terenach  przyrodniczo  cennych;  wspieranie  rolnictwa  ekologicznego,
-       intensyfikacja  prac  związanych  z  opracowaniem  i  aktualizacją  operatów  urządzeniowych  lasów  niepaństwowych  oraz  doskonalenie  nadzoru  nad  realizacją  tych  planów,
 
12.2.2.  Cele  i  zadania  w  zakresie  ochrony  wód  podziemnych,  gleb  i  powierzchni  ziemi
 
Cel:  Ochrona  zasobów  i  poprawa  jakości  wód  podziemnych,  gleb  i  powierzchni  ziemi
 
realizowany  przez:
·      eliminację  czynników  zagrożenia  dla  jakości  wód  podziemnych,
·      restrukturyzację  poboru  wód  dla  celów  użytkowych,
·      zmniejszenie  wodochłonności  gospodarki,
·      racjonalne  użytkowanie  gleb,
 
Zadania:
-       doskonalenie  nadzoru  nad  przestrzeganiem  ustaleń  zawartych  w  decyzjach  dotyczących  stref  ochronnych  wokół  ujęć  wody,
-       modernizacja  technologii  uzdatniania  wody  do  picia,
-       wspieranie  działań  mających  na  celu  zmniejszenie  zużycia  wody  w  gospodarce,
-       umieszczenie  w  miejscowych  planach  zagospodarowania  przestrzennego  granic  obszarów  udokumentowanych  i  potencjalnych  złóż  kopalin,
-       likwidacja  „dzikich”  składowisk  odpadów,
 
12.2.3. Cele  i  zadania  w  zakresie  ochrony  wód  powierzchniowych
 
Cel: Ochrona  zasobów  wód  powierzchniowych,  poprawa  ich  jakości  i  zapobieganie       zanieczyszczaniu
 
realizowany  przez:
·      zapobieganie  zmniejszaniu  się  zasobów  wód  powierzchniowych,
·      stałe  ograniczanie  zanieczyszczeń  wód  powierzchniowych,
·      przywracanie  jakości  wód  do  stanu  wynikającego  z  ich  funkcji  ekologicznych 
oraz  sposobów  użytkowania,
 
Zadania:
1. Ochrona  zasobów  wodnych:
-       zapewnienie  ochrony  naturalnych  zbiorników  retencyjnych,  takich  jak  tereny  podmokłe  i  nieuregulowane  cieki  wodne  poprzez  wprowadzenie  odpowiednich  zapisów  do  miejscowych  planów  zagospodarowania  przestrzennego  gmin,
2. Ograniczanie  zanieczyszczeń  wód:
-       optymalizacja  wykorzystania  istniejących  oczyszczalni  ścieków,
-       budowa  nowych  oczyszczalni  ścieków  oraz  rozbudowa  zbiorczej  kanalizacji   sanitarnej,
-       wyposażanie  gospodarstw  wiejskich  w  zabudowie  rozproszonej  w  indywidualne  systemy  asenizacyjne - przydomowe  oczyszczalnie  ścieków,
-       realizacja  inwestycji  ograniczających  zanieczyszczenia  azotowe  pochodzące 
z  rolnictwa  (głównie  budowa  płyt  gnojowych  i  zbiorników  na  gnojowicę),
3. Poprawa  jakości  wód:
-       rekultywacja  silnie  zanieczyszczonych  zbiorników  wodnych  (z  wodami  pozaklasowymi),
 
12.2.4. Cele  i  zadania  w  zakresie  gospodarki  odpadami
 
Cel: Poprawa  stanu  czystości  terenów  i  zapobieganie  zanieczyszczaniu  powierzchni  ziemi
 
Realizowany  poprzez:
·      zmniejszanie  ilości  produkowanych  odpadów,
·      odzysk  surowców  wtórnych  oraz  odpadów  organicznych  w  celu  ich  dalszego  wykorzystania,
·      właściwe  składowanie  i  unieszkodliwianie  odpadów,
 
Zadania:
1. Wprowadzenie  programów  edukacyjnych  w  zakresie  minimalizacji  powstawania  odpadów  i  selektywnej  ich  zbiórki.
2.  Modernizacja  składowisk  odpadów.
 
Podane  powyżej  zadania  zostaną  uszczegółowione  w  „Powiatowym  Planie  Gospodarki  Odpadami”.
 
12.2.5. Cele  i  zadania  w  zakresie  ochrony  powietrza
 
Cel: Poprawa  jakości  powietrza  atmosferycznego
 
realizowany  poprzez:
·      utrzymanie  trendu  zmniejszania  zużycia  energii  na  potrzeby  produkcyjne  i  bytowe  ludności,
·      ograniczanie  emisji  „u  źródła”  w  energetyce,
 
Zadania:
1. Zmniejszanie  energochłonności  produkcji  oraz  zużycia  energii  na  potrzeby  bytowe:
-       ograniczanie  zużycia  energii  cieplnej  poprzez  termomodernizację  budynków,  montaż  liczników  ciepła  i  zaworów  termostatycznych,
2. Ograniczanie  emisji  „u  źródła”:
-       modernizacja  lub  wymiana  istniejących  źródeł  ciepła  opalanych  paliwem  stałym 
na  nowoczesne  kotły  opalane  paliwem  gazowym,  płynnym  lub  biomasą  wyposażone  w  automatyczną  regulację  procesów  spalania  podnoszącą  wydajność  cieplną  źródła,
-       realizacja  inwestycji  związanych  z  wykorzystaniem  odnawialnych  źródeł  energii,
12.2.6. Cele  i  zadania  w  zakresie  monitoringu  środowiska
 
Cel: Wzrost  wiedzy  o  stanie  środowiska  naturalnego  i  jego  zagrożeniach
 
realizowany  poprzez:
·      doskonalenie  monitoringu  stanu  środowiska,  analizę  zmian  zachodzących  w  środowisku  i  ocenę  zagrożeń,
 
Zadania:
-       realizacja  zadań  zarządców  składowisk  odpadów  i  oczyszczalni  ścieków  w  zakresie  monitoringu,
 
12.2.7. Cele  i  zadania  w  zakresie  edukacji  ekologicznej
 
Cel: Wzrost  świadomości  ekologicznej  mieszkańców  oraz  poprawa  komunikacji     społecznej w  zakresie  ochrony  i  racjonalnego  wykorzystania  zasobów  naturalnych  powiatu
 
realizowany  poprzez:
·      wspieranie  działań  uzupełniających  system  edukacji  formalnej,  podnoszących  ekologiczną  świadomość  społeczności  i  władz  lokalnych,
 
Zadania:
-       upowszechnianie  zasad  „Kodeksu  dobrej  praktyki  rolniczej”,
-       wspomaganie  prowadzenia  edukacji  ekologicznej,
-       propagowanie  umiarkowanego  użytkowania  zasobów  naturalnych  zgodnie  z  zasadami  trwałego  i  zrównoważonego  rozwoju  oraz  kształtowanie  proekologicznych  wzorców  konsumpcji  w  gospodarstwach  domowych,
-       rozwój  zagospodarowania  edukacyjnego  i  turystycznego  obszarów  leśnych  (ścieżki  edukacyjne,  szlaki  turystyczne,  tablice  informacyjne  itp.),
-       wspieranie  imprez  prośrodowiskowych,
-       upowszechnianie  informacji  o  podejmowanych  akcjach,  kampaniach  i  działaniach 
na  rzecz  aktywnej  ochrony  środowiska  w  powiecie,  województwie  i  kraju,
-       wspieranie  szkolnych  kół  zainteresowań,  konkursów  ekologicznych, 
 
13. Priorytety  i  harmonogram  realizacji  Programu  oraz  wytyczne  dla  samorządów 
 
13.1. Priorytety  Programu
 
Niniejszy  Program  zawiera  (wymienione  w  poprzednim  rozdziale)  zadania  o  charakterze  inwestycyjnym  jak  również  organizacyjno-prawnym.  Zadania  sformułowano  po  analizie  istniejącego  stanu  środowiska  w  powiecie.  Niniejszy  rozdział  zawiera  uszczegółowienie  zadań.
 Zadania  dla  organów  samorządu  terytorialnego  zostaną  rozdzielone  wg  kompetencji  oraz  uzupełnione  o  szacowane  nakłady  na  realizację  Programu  i  stopień  priorytetowości.  Zostaną  także  określone  priorytety  dla  zadań  koordynowanych  oraz  wyszacowane  koszty  realizacji  zadań  koordynowanych  o  charakterze  inwestycyjnym.  Niektóre  z  tych  zadań  realizowane  winny  być  przez  instytucje  lub  podmioty  gospodarcze  albo  osoby  fizyczne.
 
Zgodnie  z  treścią  tezy  189  "II  Polityki  ekologicznej  państwa"  autorzy  „Programu  wykonawczego  do  II  polityki  ekologicznej  państwa”  przyjęli  następujące  oznaczenia  liczbowe,  charakteryzujące  stopień  priorytetowości:
    I    priorytet  -  likwidacja  bezpośrednich  zagrożeń  dla  życia  i  zdrowia  ludzi,
   II   priorytet  -  konieczność  przeciwdziałania  degradacji  środowiska  w  obrębie  terytorium   naszego  kraju,
  III priorytet - konieczność  partycypowania  Polski  w  przeciwdziałaniu  zagrożeniom  globalnym  (zmiany  klimatyczne,  warstwa  ozonowa).
 
Priorytety  ustalone  dla  poszczególnych  zadań  przedstawiono  w  tabelach  24,25,26
 
13.2. Zadania  inwestycyjne
 
Podmioty  odpowiedzialne  za  realizację  zadań  Programu  powinny  przystępować  do  realizacji  wszystkich  zadań  w  terminie  możliwie  szybkim,  w  miarę  posiadanych  możliwości  organizacyjnych  i  finansowych.  Przypisanie  stopnia  priorytetowości  poszczególnym  zadaniom  sugeruje  kolejność  ich  realizacji  w   sytuacji,  gdy  ograniczone  możliwości  finansowania  uniemożliwiają  realizację  wszystkich  zamierzeń.
 
13.3. Harmonogramy  realizacji  zadań
 
Zadania  własne  samorządu  powiatu
 
Zadania  te  obejmują  przedsięwzięcia  finansowane  w  całości  lub  częściowo  ze  środków  pozostających  w  dyspozycji  samorządu  powiatu.  Obejmują  one  zadania  o  charakterze  inwestycyjnym  i  organizacyjno-prawnym.  Wykaz  zadań  własnych  samorządu  powiatu  przedstawiono  w  tabeli  nr  24.
 
Zadania  samorządów  gminnych
 
Zadania  samorządów  gminnych  obejmują  przedsięwzięcia  finansowane  w  całości  lub  częściowo  ze  środków  pozostających  w  dyspozycji  gmin  i  szczegółowo  ustalone  zostaną  w  gminnych  programach  ochrony  środowiska.  Wykaz  zadań  samorządów  gminnych  przedstawiono  w  tabeli  nr  24.
 
Zadania  koordynowane
 
Wymienione  zadania  realizowane  będą  przez  organy  administracji  państwowej  i  samorządowej  oraz  przez  podmioty  gospodarcze.  W  wykazach  tych  zadań  wskazano  jednostki  odpowiedzialne  oraz  podmioty  uczestniczące  w  realizacji.  Ponieważ  finansowanie  tych  zadań  najczęściej  nie  leży  w  kompetencjach  organów  administracji,  określenie  jednostka  odpowiedzialna  oznacza  spełnianie  funkcji  koordynatora  lub  inicjatora  działań  zmierzających  do  realizacji  zadań.  Wykaz  zadań  koordynowanych  przedstawiono  w  tabelach  nr 25 i 26.
 

 
Tabela  Nr 24:  Zadania  samorządów  powiatowych  i  gminnych  

 

Lp.

 

Nazwa zadania

Priorytet

Termin realizacji

Jednostka

odpowiedzialna

Podmioty

uczestniczące

Koszty realizacji

/tys. PLN/

Źródła finansowania

Zadania ogólne

1

Opracowanie gminnych programów ochrony środowiska

III

VI 2004

Wójt,  Burmistrz

SłPl

100

Środki własne gmin,

fundusze celowe

2

Opiniowanie programów gminnych pod względem ich zgodności z obowiązującym prawodawstwem i programem powiatowym

III

VI 2004

Zarząd powiatu

SłPl

w ramach działań statutowych

Środki własne

Zadania w zakresie ochrony wód podziemnych, kopalin, gleb i powierzchni ziemi

3

Doskonalenie nadzoru nad przestrzeganiem ustaleń zawartych w decyzjach dotyczących ustanowienia stref ochronnych ujęć wody

I

Sukcesywnie

Zarząd powiatu

SłPl,

RZGW

w ramach działań statutowych powiatu

Środki własne

4

Umieszczanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego granic obszarów udokumentowanych

i potencjalnych złóż kopalin

III

Sukcesywnie

Wójt,  Burmistrz

SłPl

w ramach działań statutowych gmin

Środki własne

Zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych

5

Zapewnienie ochrony naturalnych zbiorników retencyjnych, takich jak tereny podmokłe i nieuregulowane cieki wodne poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów do planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego gmin

III

Sukcesywnie

Wójt,  Burmistrz

SłPl

w ramach działań statutowych gmin

Środki własne

6

Opracowanie programu optymalizacji wykorzystania istniejących oczyszczalni ścieków

I

2004

Wójt,  Burmistrz

SłKom,

SłPl

w ramach działań statutowych

Środki własne gmin,

fundusze celowe

7

Rozbudowa zbiorczej kanalizacji sanitarnej, rozbudowa oczyszczalni ścieków 

I

Sukcesywnie

Wójt,  Burmistrz

SłKom,

SłPl

3 200

Środki własne gmin,

środki mieszkańców, 

 fundusze pomocowe,  kredyty WFOŚiGW

Zadania w zakresie ochrony powietrza

8

Modernizacja lub wymiana istniejących źródeł ciepła opalanych paliwem stałym na nowoczesne kotły opalane paliwem ekologicznym (biomasą), wyposażone w automatyczną regulację procesów spalania podnoszącą wydajność cieplną źródła oraz  termomodernizacja  budynków

II

Sukcesywnie

Zarząd powiatu, Wójt, Burmistrz

Administracja obiektów

3 112

środki  własne,   WFOŚiGW , NFOŚiGW

Zadania w zakresie monitoringu środowiska

9

Monitorowanie jakości ścieków doprowadzanych i oczyszczonych w oczyszczalniach

III

Praca ciągła

Zarządzający oczyszczalnią

-

w ramach działań statutowych

Środki własne

Zadania w zakresie edukacji ekologicznej

10

Wspomaganie prowadzenia edukacji ekologicznej przez samorządy, lokalne organizacje pozarządowe i grupy obywatelskie

III

Sukcesywnie

Zarząd powiatu, Wójt, Burmistrz

Samorządy, NGO, szkoły, ODN

w ramach działań statutowych powiatów i gmin

Środki własne samorządów,

fundusze celowe

11

Propagowanie umiarkowanego użytkowania zasobów naturalnych zgodnie z zasadami trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie proekologicznych wzorców konsumpcji w gospodarstwach domowych

 

 

III

Sukcesywnie

Zarząd powiatu, Wójt, Burmistrz

 Wszystkie podmioty prowadzące edukację środowiskową

w ramach działań statutowych powiatów i gmin

Środki własne samorządów,

fundusze celowe

12

Upowszechnianie informacji o podejmowanych akcjach, kampaniach i działaniach na rzecz aktywnej ochrony środowiska w powiecie, województwie i kraju

III

Sukcesywnie

Zarząd powiatu, Wójt, Burmistrz

Samorządy, OEE, radio, prasa, telewizja

w ramach działań statutowych powiatów i gmin

Środki własne samorządów,

fundusze celowe

13

Wspieranie szkolnych kół zainteresowań, konkursów ekologicznych

 

III

Sukcesywnie

Zarząd powiatu, Wójt, Burmistrz,   władze oświatowe

Samorządy, szkoły

w ramach działań statutowych

Środki własne samorządów,

fundusze celowe

 
 
 
Tabela  Nr 25:  Zadania  koordynowane  o  charakterze  organizacyjno-prawnym

Lp.

Nazwa zadania

Priorytet

Termin

 realizacji

Jednostka

odpowiedzialna

Podmioty

uczestniczące

Źródła finansowania

Zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu

1

Intensyfikacja prac związanych z opracowywaniem i aktualizacją operatów urządzeniowych lasów niepaństwowych oraz doskonalenie nadzoru nad realizacją tych planów

III

sukcesywnie

Zarząd powiatu

Wojewoda,

właściciele

lasów, LP

Budżet państwa,

2

Realizacja programu zwiększania lesistości kraju.

III

praca ciągła

MRiRW, MŚ

Zarząd powiatu ARiMR, LP,

Budżet państwa,

środki własne,

fundusze celowe

3

Współpraca  przy  tworzenia  transgranicznego  obszaru  chronionego: Augustowsko-Druskiennickiego  i  sieci  obszarów  Natura  2000 

III

2005

Wojewoda  MSZ, SłOP, ON, SłPI, samorządy, LP, NGO

Budżet państwa, fundusze celowe

4

Wspieranie zachowania tradycyjnych praktyk gospodarczych
na terenach przyrodniczo cennych; wspieranie rolnictwa ekologicznego

II

praca ciągła

Zarząd województwa,

parki narodowe

Wojewoda, samorządy,

ARiMR,

ODR,

właściciele gospodarstw

Budżet państwa,

środki własne rolników,

programy rolno-środowiskowe UE

Zadania w zakresie ochrony wód podziemnych

5

Wspieranie działań mających na celu zmniejszenie zużycia wody
w gospodarce

II

Sukcesywnie

Zarząd województwa, wojewoda, samorządy

Podmioty gospodarcze

Środki własne podmiotów gospodarczych, fundusze celowe

Zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych

6

Rekultywacji silnie zanieczyszczonych zbiorników wodnych (z wodami pozaklasowymi)

III

Sukcesywnie

RZGW

Samorządy

Budżet państwa,

fundusze celowe, fundusze pomocowe i strukturalne UE

Zadania w zakresie edukacji ekologicznej

7

Upowszechnianie i praktyczne wdrażanie zasad „Kodeksu dobrej praktyki rolniczej”

III

praca ciągła

Zarząd województwa

ARiMR, ODR, samorządy

Środki własne ARiMR i rolników,

programy rolno-środowiskowe UE

 
Tabela  Nr 26: Zadania koordynowane o charakterze inwestycyjnym
 

Lp.

Nazwa zadania

Priorytet

Termin realizacji

Jednostka

odpowiedzialna

Podmioty

uczestniczące

Koszty realizacji

/tys. PLN/

Źródła finansowania

Zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu

1

Zalesianie gruntów o znaczeniu marginalnym dla produkcji rolniczej

III

Praca ciągła

MRiRW

Zarząd powiatu

1 000

Budżet państwa

Zadania w zakresie ochrony wód podziemnych i powierzchni ziemi

2

Modernizacja i rozbudowa stacji uzdatniania wody, budowa i rozbudowa wodociągów

I

Sukcesywnie

Dyspozytorzy ujęć, samorządy

Właściciele gospodarstw

5 458

Budżet państwa środki własne, f. celowe,

f. pomocowe i strukturalne UE

3

Likwidacja „dzikich”  składowisk odpadów, zakrzaczanie i zalesianie tych terenów

II

Sukcesywnie

Dyspozytorzy terenów

Samorządy

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki podmiotów gospodarczych, fundusze celowe

Zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych

4

Wyposażanie gospodarstw wiejskich w zabudowie rozproszonej w indywidualne systemy asenizacyjne - przydomowe oczyszczalnie ścieków

II

Sukcesywnie

Właściciele gospodarstw

Samorządy

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki własne

podmiotów  gospodarczych, fundusze celowe,  fundusze pomocowe i strukturalne UE

5

Realizacja inwestycji ograniczających zanieczyszczenia azotowe pochodzące z rolnictwa (głównie budowa płyt gnojowych i zbiorników na gnojowicę)

II

Sukcesywnie

Właściciele gospodarstw

ARiMR,

ODR

WIOŚ

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki własne

podmiotów gospodarczych,

fundusze celowe,  fundusze pomocowe i strukturalne UE

Zadania w zakresie ochrony powietrza

6

Ograniczanie zużycia energii cieplnej poprzez termomodernizację budynków, w tym: ocieplanie budynków wymianę stolarki budowlanej, montaż liczników ciepła i zaworów termostatycznych

II

2006

Właściciele budynków

BGK

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki własne właścicieli budynków, budżet państwa (kredyty bankowe), fundusze celowe

7

Modernizacja lub wymiana istniejących źródeł ciepła opalanych paliwem stałym na nowoczesne kotły opalane paliwem gazowym, ciekłym lub biomasą wyposażone w automatyczną regulację procesów spalania podnoszącą wydajność cieplną źródła

II

Sukcesywnie

Podmioty  gospodarcze,

właściciele budynków

Samorządy

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki własne podmiotów i osób fizycznych, fundusze celowe oraz pomocowe i strukturalne UE

8

Realizacja inwestycji związanych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii (biomasa)

II

2006

Samorządy

Podmioty gospodarcze,

 

Brak danych

do ustalenia kosztów

Środki własne podmiotów i osób fizycznych, fundusze celowe oraz pomocowe i strukturalne UE

Zadania w zakresie edukacji ekologicznej

9

Rozwój zagospodarowania edukacyjnego i turystycznego obszarów leśnych (ścieżki edukacyjne, szlaki turystyczne, tablice informacyjne itp.)

III

Praca ciągła

Wojewoda, samorządy, LP, parki narodowe

LP,  PTTK, NGO, samorządy, parki narodowe i krajobrazowe

 

Budżet państwa

środki własne samorządów,  LP i parków narodowych,

fundusze celowe oraz pomocowe i strukturalne UE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 
 
Wykaz  skrótów:
 

ARiMR - Agencja  Restrukturyzacji  i  Modernizacji  Rolnictwa

BGK - Bank  Gospodarstwa  Krajowego

LP - Lasy  Państwowe

MRiRW - Ministerstwo  Rolnictwa  i  Rozwoju  Wsi

MSZ - Ministerstwo  Spraw  Zagranicznych

MŚ - Ministerstwo  Środowiska

NGO - organizacje  pozarządowe

ODR - Ośrodek  Doradztwa  Rolniczego

ODN - Ośrodek  Doskonalenia  Nauczycieli

OEE - ośrodki  edukacji  ekologicznej

ON - ośrodki  naukowe

RZGW - Regionalny  Zarząd  Gospodarki  Wodnej

SłKom - samorządowe  jednostki  organizacyjne  wypełniające  zadania

               w  zakresie  gospodarki  wodnościekowej  i  oczyszczania  terenów

SłPl - służby  planistyczne - (wykonawcy  dokumentów,  konsultanci)

WIOŚ - Wojewódzki  Inspektorat  Ochrony  Środowiska

WFOŚiGW - Wojewódzki  Fundusz  Ochrony  Środowiska  i  Gospodarki  Wodnej

NFOŚiGW - Narodowy  Fundusz  Ochrony  Środowiska  i  Gospodarki  Wodnej

PFRON - Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych

 

 

 

 


 
13.4. Zadania  do  realizacji  w  latach  następnych
 
Realizacja  zadań  w  następnych  latach  powinna  zmierzać  do  zmniejszenia  dysproporcji  w  rozwoju   sieci  wodociągowych  i  kanalizacyjnych,  zwiększenia  liczby  obsługiwanych  mieszkańców  w  zakresie  oczyszczania  ścieków,  poprawy  stanu  czystości  powierzchni  ziemi,  poprawy  stanu  czystości  wód  i  powietrza.
Zadania  inwestycyjne  niezbędne  do  uzyskania  stanu  pełnej  poprawy  w  zakresie  ochrony  środowiska  to  głównie  kontynuacja  zadań  wymienionych  w  niniejszym  Programie:
·      w  zakresie  budowy  i  modernizacji  oczyszczalni  ścieków  i  rozbudowy  sieci  kanalizacyjnej,
·      w  zakresie  rekultywacji  składowisk  odpadów  i  poprawy  efektywności  selektywnej  zbiórki  odpadów,
·      w zakresie modernizacji istniejących źródeł ciepła,
·      w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej,
·      w zakresie poprawy infrastruktury komunikacyjnej,
·      w zakresie rozwoju metod i zakresu monitoringu środowiska,
·      w zakresie upowszechniania edukacji środowiskowej.
 
13.5. Wytyczne  do  sporządzania  gminnych  programów  ochrony  środowiska
 
Ustawa  Prawo  ochrony  środowiska  w  art. 17  i  18  stanowi,  że  w  celu  realizacji  polityki  ekologicznej  państwa  samorządy  sporządzają  wojewódzkie,  powiatowe  i  gminne  programy  ochrony  środowiska,  które  następnie  są  przyjmowane  do  realizacji  w  drodze  uchwały  sejmiku  województwa  albo  rady  powiatu  lub  gminy.  Programy  te,  podobnie  jak  politykę  ekologiczną  państwa,  sporządza  się  na  4  lata,  z  tym,  że  przewidziane  w  niej  działania  obejmują  w  perspektywie  kolejne  4  lata.  Programy  powinny  określać  cele  ekologiczne,  priorytety,  rodzaj  i  harmonogram  działań  proekologicznych  oraz  środki  niezbędne  do  osiągnięcia  celów.
 
Zasady  ogólne
 
Przy  sporządzaniu  gminnych  programów  ochrony  środowiska  należy  uwzględniać  ustalenia  zawarte  w  dokumentach:
·      Programie  wykonawczym  do  II  polityki  ekologicznej  państwa,
·      Polityce  ekologicznej  państwa  na  lata  2003 - 2006  z  uwzględnieniem  perspektywy  na  lata  2007-2010,
·      Programie  ochrony  środowiska  województwa  podlaskiego,
·      Programie  ochrony  środowiska  powiatu  sejneńskiego.
Cele  i  zadania  ujęte  w  wymienionych  dokumentach,  a  konkretniej - zawarte  w  nich  tabele  przedsięwzięć  inwestycyjnych  i  pozainwestycyjnych,  powinny  być  wykorzystywane  przy  sporządzaniu  gminnych  programów  ochrony  środowiska  w  trojaki  sposób:
  -  jako  podstawa  wyjściowa  do  konkretyzacji  zadań  (np.  do  sporządzenia  na  szczeblu  gminnym  konkretnego  wykazu  planowanych  do  budowy  lub  modernizacji  oczyszczalni  ścieków,  składowisk  odpadów,  systemu  segregacji  odpadów  itd.), 
  -  jako  analog  do  sformułowania  lokalnych  celów,  planowanych  do  uzyskania,
  -  jako  inspiracja  do  wprowadzenia  podobnego  zadania  na  szczeblu  lokalnym,  jeśli  zadanie  ujęte  w  wymienionych  wyżej  dokumentach  jest  sformułowane  ogólnie  bądź  dotyczy  wyższego  szczebla,  
 
Struktura  gminnego  programu  ochrony  środowiska  powinna  nawiązywać  do  struktury  „Polityk i ekologicznej  państwa  na  lata  2003-2006  z  uwzględnieniem  perspektywy  na  lata  2007-2010”,  a  więc  powinna  zawierać  co  najmniej  następujące  rozdziały:
racjonalne  użytkowanie  zasobów  naturalnych (zmniejszanie  materiałochłonności,  energochłonności  i  wodochłonności  gospodarki,  ochrona  gleb,  racjonalna  eksploatacja  lasów),
poprawa  jakości  środowiska  (ochrona  wód,  ochrona  powietrza,  gospodarowanie  odpadami,  hałas,  pola  elektromagnetyczne,  nadzwyczajne  zagrożenia  środowiska,  ochrona  przyrody  i  bioróżnorodności),
narzędzia  i  instrumenty  realizacji  programu  (ramy  prawa - także  w  zakresie  prawa  lokalnego  i  decyzji  organów  samorządowych,  planowanie  przestrzenne,  powiązania  formalne  i  merytoryczne  z  analogicznymi  programami  niższego  i  wyższego  szczebla  administracyjnego,  mechanizmy  finansowania  ochrony  środowiska),
-  współpraca  przygraniczna  (dla  gmin  przygranicznych),
nakłady  na  realizację  programu  (wielkość  nakładów  i  źródła  finansowania),
kontrola  realizacji  programu  (procedury  kontroli,  mierniki  realizacji  programu,  procedury  weryfikacji  programu).
 
Zadania  własne  powinny  być  w  programie  ujęte  z  pełnym  zakresem  informacji  niezbędnej  do  kontroli  ich  realizacji  (opis  przedsięwzięcia,  terminy  realizacji,  instytucja  odpowiedzialna,  koszty,  źródła  finansowania).  Zadania  koordynowane  powinny  być  w  programie  ujęte  z  takim  stopniem  szczegółowości,  jaki  jest  dostępny  na  terenie  gminy.
 
Limity  krajowe  ujęte  w  „II  Polityce  ekologicznej  państwa”
 
W  „II  Polityce  ekologicznej  państwa”,  przyjętej  przez  Radę  Ministrów  w  czerwcu  2000 r.  a  następnie  przez  Sejm  Rzeczypospolitej  Polskiej  w  sierpniu  2001 r.,  ustalone  zostały  następujące  ważniejsze  limity  krajowe,  związane  z  racjonalnym  wykorzystaniem  zasobów  naturalnych  i  poprawą  stanu  środowiska:
·      zmniejszenie  wodochłonności  produkcji  o  50 %  w  stosunku  do  stanu  w  1990 r. 
(w  przeliczeniu  na  PKB  i  wartość  sprzedaną  w  przemyśle);
·      ograniczenie  materiałochłonności  produkcji  o  50 %  w  stosunku  do  1990 r.  w  taki  sposób,  aby  uzyskać  co  najmniej  średnie  wielkości  dla  państw  OECD  (w  przeliczeniu  na  jednostkę  produkcji,  wartość  produkcji  lub  PKB);
·      ograniczenie  zużycia  energii  o  50 %  w  stosunku  do  1990 r.  i  25 %  w  stosunku  do  2000 r.  (w  przeliczeniu  na  jednostkę  produkcji,  wartość  produkcji  lub  PKB);
·      dwukrotne  zwiększenie  udziału  odzyskiwanych  i  ponownie  wykorzystywanych 
w  procesach  produkcyjnych  odpadów  przemysłowych  w  porównaniu  ze  stanem  z  1990 r.;
·      odzyskanie  i  powtórne  wykorzystanie  co  najmniej  50 %  papieru  i  szkła  z  odpadów  komunalnych;
·      pełna  (100 %)  likwidacja  zrzutów  ścieków  nieoczyszczonych  z  miast  i  zakładów  przemysłowych;
·      zmniejszenie  ładunku  zanieczyszczeń  odprowadzanych  do  wód  powierzchniowych, 
w  stosunku  do  stanu  z  1990 r.,  z  przemysłu  o  50 %,  z  gospodarki  komunalnej  (na  terenie  miast  i  osiedli  wiejskich)  o  30 %  i  ze  spływu  powierzchniowego - również  o  30 %;
·      ograniczenie  emisji  pyłów  o  75 %,  dwutlenku  siarki  o  56 %,  tlenków  azotu  o  31 %,  niemetanowych  lotnych  związków  organicznych  o  4 %  i  amoniaku  o  8 %  w  stosunku  do  stanu  w  1990 r.;
Wszystkie  wymienione  limity  dotyczą  celów  do  osiągnięcia  najpóźniej  do  2010 r.  Limity  powyższe  nie  były  korygowane  przy  sporządzaniu  „Polityki  ekologicznej  państwa  na  lata  2003 - 2006  z  uwzględnieniem  perspektywy  na  lata  2007-2010”.
 
Źródła  informacji  wymagane  przy  sporządzaniu  gminnych  programów  
 
Przy  sporządzaniu  gminnych  programów  ochrony  środowiska  muszą  być  uwzględniane  wszystkie  wymagania  obowiązujących  przepisów  prawnych,  dotyczących  ochrony  środowiska  i  racjonalnego  wykorzystania  zasobów  naturalnych.  Wykazy  dokumentów  /krajowych  przepisów  prawnych,  ważniejszych  aktów  prawnych  UE,  planów  implementacyjnych  oraz  rządowych  dokumentów  programowych/  przedstawiono  w  załącznikach  do  rozdziału  8  niniejszego  opracowania.  Teksty  dokumentów  unijnych  w  języku  polskim  można  uzyskać  w  Departamencie  Integracji  Europejskiej  Ministerstwa  Środowiska  oraz  w  Zakładzie  Polityki  Ekologicznej  Instytutu  Ochrony  Środowiska.
Przy  sporządzaniu  gminnych  programów  ochrony  środowiska  powinny  być  brane  pod  uwagę  także  różne  programy  rządowe,  które  w  tym,  czy  innym  stopniu  dotyczą  ochrony  środowiska  i  racjonalnego  wykorzystania  zasobów  naturalnych. (Załącznik  2-5)
Gminne  programy  ochrony  środowiska  muszą  spełniać  (po  uzyskaniu  członkostwa  w  UE)  warunki  pozyskania  wsparcia  finansowego  z  funduszy  strukturalnych  i  Funduszu  Spójności,  które  w  głównej  mierze  udzielane  będzie  jednostkom  samorządu  terytorialnego  na  realizację  inwestycji  ekologicznych.  Powinny  więc  być  zgodne  z  dokumentami  programowymi,  które  będą  stanowiły  podstawę  otrzymania  takiego  wsparcia,  a  więc  z:
·      Komponentem  środowiskowym  Zintegrowanego  Programu  Operacyjnego  Rozwoju  Regionalnego  (na  terenie  województwa  podlaskiego,  kryteria  wyboru  projektów  proponowanych  do  współfinansowania  z  funduszy  strukturalnych  określone  zostały  w  Programie  Operacyjnym  Rozwoju  Regionalnego  Województwa  Podlaskiego  na  lata  2004 - 2006.
·      Dokumentem  programowym  dla  Funduszu  Spójności  w  części  dotyczącej  środowiska.
 
14. Monitoring,  zarządzanie  Programem  i  współpraca  międzynarodowa
 
Ustawa  Prawo  ochrony  środowiska  nakłada  na  zarząd  powiatu  obowiązek  sporządzenia  co  2  lata  raportu  z  wykonania  programu  ochrony  środowiska  i  przedłożenia  go  radzie  powiatu.
 
Mierniki  oceny  realizacji  Programu
 
Do  szczególnie  ważnych  wskaźników  stopnia  realizacji  „Programu  Ochrony  Środowiska  Powiatu  Sejneńskiego”  należy  zaliczyć:
·      ocena  dotrzymania  norm  jakości  poszczególnych  komponentów  środowiska,  określonych  wymogami  prawnymi,
·      stopień  zmniejszenia  ilości  wytwarzanych  odpadów  i  emitowanych  zanieczyszczeń,
·      stosunek  uzyskiwanych  efektów  ekologicznych  do  ponoszonych  nakładów  (dla  oceny  programów  i  projektów  inwestycyjnych  w  ochronie  środowiska),
 
Poza  wymienionymi  głównymi  wskaźnikami  przy  ocenie  skuteczności  realizacji  „Programu  Ochrony  Środowiska  Powiatu  Sejneńskiego  na  lata  2004 - 2007”  będą  stosowane  wskaźniki  szczegółowe  stanu  środowiska:
·      zmniejszenia  ładunku  zanieczyszczeń  odprowadzanych  do  wód  powierzchniowych,  poprawy  jakości  wód  płynących,  stojących  i  wód  podziemnych,  poprawy  jakości  wody  do  picia  oraz  spełnienia  przez  wszystkie  te  rodzaje  wód  wymagań  jakościowych  obowiązujących  w  Unii  Europejskiej,
·      poprawy  jakości  powietrza - zmniejszenia  emisji  zanieczyszczeń  powietrza  (zwłaszcza  metali  ciężkich,  trwałych  zanieczyszczeń  organicznych,  substancji  zakwaszających,  pyłów  i  lotnych  związków  organicznych),
·      zmniejszenia  uciążliwości  hałasu  ulicznego  w  mieście  oraz  hałasu  wzdłuż  tras  komunikacyjnych,
·      zmniejszenia  ilości  wytwarzanych  i  składowanych  odpadów,  rozszerzenia  zakresu 
ich  gospodarczego  wykorzystania  oraz  ograniczenia  zagrożeń  dla  środowiska 
ze  strony  odpadów  niebezpiecznych,
·      wzrostu  lesistości  powiatu,
·      zahamowania  zaniku  gatunków  roślin  i  zwierząt  oraz  zaniku  ich  naturalnych  siedlisk,  a  także  pomyślnych  reintrodukcji  gatunków,
·      zmniejszenia  negatywnej  ingerencji  w  krajobrazie  oraz  kształtowania  estetycznego  krajobrazu  zharmonizowanego  z  otaczającą  przyrodą,
 
Wskaźnikami  pośrednimi  stopnia  realizacji  Programu  będą  wskaźniki  społeczno - ekonomiczne:
·      zmniejszenia  tempa  przyrostu  obszarów  wyłączanych  z  rolniczego  i  leśnego  użytkowania,
·      corocznego  przyrostu  miejsc  pracy  w  wyniku  realizacji  przedsięwzięć  ochrony  środowiska,
·      spójności  i  efektywności  działań  w  zakresie  monitoringu  i  kontroli;
·      zakresu  i  efektów  działań  edukacyjnych  oraz  stopnia  udziału  społeczeństwa 
w  procesach  decyzyjnych,
 
Ocena  stopnia  realizacji  Programu
 
Bezpośrednim  wskaźnikiem  zaawansowania  realizacji  zadań  będzie  wysokość  ponoszonych  nakładów  finansowych  oraz  uzyskiwane  efekty  rzeczowe. 
Uzyskiwane  efekty  rzeczowe,  zweryfikowane  przez  ocenę  stanu  jakości  i  dotrzymywania  norm  komponentów  środowiska,  dokonaną  w  ramach  systemu  monitoringu,  ilustrować  będą  zaawansowanie  realizacji  Programu  w  skali  rocznej  i  umożliwiać  dokonywanie  niezbędnych  korekt  na  bieżąco. 
 
Współpraca  międzynarodowa
 
„II  Polityka  ekologiczna  państwa”  zakłada  realizację  i  rozwój  współpracy  międzynarodowej  w  zakresie  ochrony  środowiska.  Na  forum  globalnym  i  regionalnym  będzie  się  ona  „..koncentrować  na  pełnej  i  konsekwentnej  realizacji  zobowiązań,  podjętych  przy  podpisywaniu  i  ratyfikacji  międzynarodowych  konwencji  ekologicznych  i  protokołów  do  nich.  Będzie  stosowana  generalna  zasada,  że  Polska  powinna  się  stać  stroną  wszystkich  tych  porozumień  międzynarodowych,  których  stroną  jest  Unia  Europejska.
 
Podstawy  prawne  współpracy  międzynarodowej
 
Powiat  graniczy  z  Republiką  Litwy.  Podstawami  dotychczasowej  współpracy  były  umowy  i   porozumienia  dwustronne:
·      Porozumienie  w  sprawie  współpracy  w  dziedzinie  ochrony  środowiska  zawarte  między  Ministerstwem  Ochrony  Środowiska,  Zasobów  Naturalnych  i  Leśnictwa  Rzeczypospolitej  Polskiej  a  Departamentem  Ochrony  Środowiska  (obecnie  Ministerstwo  Środowiska)  Republiki  Litwy  zawarte  w  roku  1992,
·      Traktat  między  Rzeczpospolitą  Polską  a  Republiką  Litewską  o  przyjaznych  stosunkach  i  dobrosąsiedzkiej  współpracy  z  roku  1994,
·      Umowa  między  Rządem  Rzeczypospolitej  Polskiej  a  Rządem  Republiki  Litwy 
z  1995 r.  zatwierdzona  Uchwałą  Rady  Ministrów  z  dnia  30.01.1996 r.,
·      Porozumienie  o  współpracy  między  województwem  suwalskim  a  powiatem   mariampolskim  podpisane  w  1995 r.,
·      Program  Współpracy  między  Ministerstwem  Środowiska  RP  i  Ministerstwem  Środowiska  RL  na  lata  2001 - 2002,
·      Porozumienie  o  współpracy  samorządów:  Powiatu  Sejneńskiego  i  Miasta  Sejny  a  samorządami  Rejonu  Łoździeje  i  Miasta  Łoździeje  zawarte  w  dniu 21 maja 2003 r.
 
Realizacja  dotychczasowej  współpracy  z  Republiką  Litwy
 
Współpraca  realizowana  jest  w  zakresie:  ochrony  wód  granicznych,  ochrony  powietrza,  przeciwdziałania  nadzwyczajnym  zagrożeniom  środowiska  i  transgranicznego  przemieszczania  odpadów.  Bezpośrednimi  partnerami  współpracy  są:  ze  strony  polskiej   WIOŚ  w  Białymstoku - Delegatura  w  Suwałkach,  zaś  ze  strony  litewskiej  Zjednoczone  Centrum  Badań  w  Ministerstwie  Środowiska  Republiki  Litwy  oraz  Regionalne  Departamenty  Ministerstwa  Środowiska  RL  w  Mariampolu  i  Alitusie.
Realizacja  protokołu  do  umowy  o  współpracy  między  MOŚZNiL  RP  (obecnie MŚ)  a  Ministerstwem  Środowiska  Republiki  Litewskiej,  przewiduje  udział  przedstawicieli  Wydziału  Transgranicznego  Przemieszczania  Odpadów  (WTPO)  i  Zespołu  Inspekcji  i  Orzecznictwa  (ZiiO)  w  spotkaniach  wg  przyjętego  harmonogramu.  Powyższy  plan  przewiduje  również  kontynuację  pomiarów  jakości  wód  granicznych  (rzek  Szeszupy,  Szelmetki  i  Marychy)  wg  ustaleń  pomiędzy  jednostkami  odpowiedzialnymi  za  monitoring  wód  na  granicy  polsko - litewskiej,  oraz  kontynuację  współpracy  w  zakresie  powiadamiania  o  zdarzeniach  mogących  spowodować  znaczne,  transgraniczne  zanieczyszczenie  środowiska  łącznie  z  zanieczyszczeniami  ekstremalnymi.
 
Kierunki  i  obszary  współpracy  międzynarodowej
 
W  celu  przeciwdziałania  zagrożeniom  środowiska  wzajemne  kontakty  należy  utrzymywać  i  rozszerzać,  obejmując  nimi  większą  liczbę  organów  władzy  i  instytucji.
W  tym  celu  należy:
·      kontynuować  i  rozwijać  współpracę  z  organizacjami  partnerskimi  Litwy,
·      współpracować  z  państwami  wysoko  rozwiniętymi  (przede  wszystkim  państwami  zrzeszonymi  w  OECD,)  w  celu  wykorzystania  doświadczeń  tych  państw  w  dziedzinie  ochrony  środowiska,
·      rozwijać  współpracę  z  siostrzanymi  organizacjami  (inspekcjami,  inspektoratami,  agencjami,  administracją  obszarów  chronionych  i  administracją  leśną)  w  celu  podejmowania  uzgodnionych  zadań  z  zakresu  ochrony  przyrody  i  środowiska  w  strefie  przygranicznej;
·      nawiązywać  i  rozszerzać  współpracę  z  państwami  UE,  ukierunkowaną  na  wykorzystanie  doświadczeń  tych  państw  we  wdrażaniu  prawa  UE  i  zobowiązań  wynikających  z  międzynarodowych  umów,  konwencji  etc.,  a  także  na  przejęcie  stosowanych  w  tych  krajach  metod  zarządzania  i  kontroli  przestrzegania  prawa,
·      rozwijać  współpracę  samorządów  przygranicznych  w  zakresie:
-   realizacji  programu  współpracy  samorządów  Euroregionu  Niemen.
-       realizacji  inwestycji  ekologicznych  i  wykorzystanie  energii  odnawialnej  w  rejonie  przygranicznym.
 
 
 

Metryka strony

Udostępniający: Samorząd Powiatu Sejneńskiego

Wytwarzający/odpowiadający: Henryka Ropel

Wprowadzający: Henryka Ropel

Data wprowadzenia: 2004-11-15

Data modyfikacji: 2004-11-15

Opublikował: Henryka Ropel

Data publikacji: 2004-11-15